امیر صمدی؛ محمدهادی داودی؛ ابراهیم امیری تکلدانی؛ حسن رحیمی
چکیده
در مطالعات صحرایی، تشخیص مکانیزم گسیختگی طاقهای آویزان پدیده آمده در سواحل رودخانهها ممکن نیست و از اینرو، این نوع گسیختگی شایع سواحل رودخانهها به صورت آزمایشگاهی بررسی شد. بدین منظور دو نمونه خاک مستعد تشکیل طاق آویزان از سواحل رودخانههای داخلی تهیه شده و آزمایشهای گوناگون برای تعیین مشخصات فیزیکی، شیمیایی، و مکانیکی ...
بیشتر
در مطالعات صحرایی، تشخیص مکانیزم گسیختگی طاقهای آویزان پدیده آمده در سواحل رودخانهها ممکن نیست و از اینرو، این نوع گسیختگی شایع سواحل رودخانهها به صورت آزمایشگاهی بررسی شد. بدین منظور دو نمونه خاک مستعد تشکیل طاق آویزان از سواحل رودخانههای داخلی تهیه شده و آزمایشهای گوناگون برای تعیین مشخصات فیزیکی، شیمیایی، و مکانیکی آنها انجام پذیرفت. از هر یک از نمونهها، سه بلوک خاک با تراکمهای مختلف ایجاد و عملیات زیرشویی ناشی از جریان آب رودخانه تا زمان وقوع گسیختگی در طاق آویزان به صورت دستی انجام گردید و وضعیت پایداری بلوک خاک آویزان در هر گام ارزیابی شد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که دستکم برای شرایط آزمایشگاهی این تحقیق، مکانیزم گسیختگی طاقیشکل غالب از نوع چرخشی است که این موضوع با الگوی تخریب طاقهای آویزان در سواحل رودخانه کردان نیز مطابقت دارد. علاوه بر آن، مکانیزم گسیختگی در خاک چسبندة CL پیشرونده و همراه با توسعة ترک کششی است در حالی که در خاک غیرچسبندة ML، مکانیزم گسیختگی به صورت لحظهای است و تغییرشکل چندانی در قسمت فوقانی بلوک خاک مشاهده نمیشود.
حجت احمدی؛ حسن رحیمی؛ عبدالحسین هورفر؛ عباس سروش؛ پیتر فرمییر
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1388، ، صفحه 25-38
چکیده
آزمایش تحکیم ارائه شده توسط ترزاقی در سال 1925، هنوز در اکثر آزمایشگاههای دنیا مورد استفاده قرار میگیرد. با اینکه این روش محدودیت و نقصهای بسیاری دارد، هنوز اصلاحات خاصی در این روش عملی نشده است. در 40 سال اخیر، روشهای مختلفی مانند سرعت بارگذاری ثابت، سرعت گرادیان هیدرولیکی ثابت، و سرعت کرنش ثابت به عنوان جایگزین روش تحکیم ...
بیشتر
آزمایش تحکیم ارائه شده توسط ترزاقی در سال 1925، هنوز در اکثر آزمایشگاههای دنیا مورد استفاده قرار میگیرد. با اینکه این روش محدودیت و نقصهای بسیاری دارد، هنوز اصلاحات خاصی در این روش عملی نشده است. در 40 سال اخیر، روشهای مختلفی مانند سرعت بارگذاری ثابت، سرعت گرادیان هیدرولیکی ثابت، و سرعت کرنش ثابت به عنوان جایگزین روش تحکیم معمولی پیشنهاد شده است. از روشهای مذکور، سرعت کرنشهای ثابت نسبت به روشهای دیگر مزایای بیشتری دارد و از آن استقبال بیشتری شده است ولی به دلایل مختلف هنوز دستورالعمل مناسبی برای نحوه اجرای آزمایش ارائه نشده و در این زمینه تفاوت فاحشی بین توصیههای محققان وجود دارد. در این تحقیق با بررسی شرایط حاکم بر این روش و فرضیات لحاظ شده در آن سعی بر آن شد که دلیل اختلاف نظر محققان در نحوۀ اجرای آزمایش مشخص شود. نتایج اجرای آزمایشها با تحکیمسنج خاص، تحت سرعتهای مختلف کرنش در این تحقیق نشان داد که فرضیات اولیه و پایهای شامل جریان دارسی در همۀ حالات صحیح نیست لذا معادلات ارائه شده بر اساس قانون دارسی برای تحلیل نتایج نمیتواند همیشه صادق باشند. همچنین آزمایشها نشان داد که با توجه به سرعت اجراء آزمایش سه حالت مختلفشامل جریانهای غیر خطی فرا و پیش خطی (غیر دارسی) به همراه جریان دارسی ممکن است در جریان آب زهکشی نمونههای تحت آزمایش مشاهده شود.
داود نیک نژاد؛ حسن رحیمی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 23-36
چکیده
در تحقیق حاضر تأثیر جریان الکتریکی مستقیم بر جابهجایی املاح، تغییرات هدایت الکتریکی، و اسیدیته خاک در مسیر قائم بررسی شده است. برای این منظور، استوانهای از جنس پلگسی گلاس به ارتفاع 1 متر و شعاع 14/0 متر ساخته شد و تا عمق 9/0 متر نسبت به کف با نمونة خاک دارای رطوبت یکنواخت پر شد و 10/0 متر از قسمت پایین خاک در طول آزمایش در حالت اشباع ...
بیشتر
در تحقیق حاضر تأثیر جریان الکتریکی مستقیم بر جابهجایی املاح، تغییرات هدایت الکتریکی، و اسیدیته خاک در مسیر قائم بررسی شده است. برای این منظور، استوانهای از جنس پلگسی گلاس به ارتفاع 1 متر و شعاع 14/0 متر ساخته شد و تا عمق 9/0 متر نسبت به کف با نمونة خاک دارای رطوبت یکنواخت پر شد و 10/0 متر از قسمت پایین خاک در طول آزمایش در حالت اشباع نگه داشته شد. الکترود مثبت بهشکل میله در قسمت اشباع و الکترود منفی بهشکل شبکة توری در عمق 10/0 متری از سطح خاک قرار گرفت. بین قسمت اشباع و بخش فوقانی خاک میدان الکتریکی جریان مستقیم با ولتاژ 80 ولت و کشش جریان 3/0 آمپر به مدت یک هفته برقرار شد. بعد از اتمام آزمایش مشاهده شد که غلظت یون سدیم از آند به کاتد، همانند شاهد روند صعودی و غلظت یونهای کلسیم و منیزیم بر عکس غلظت یون سدیم، از آند به کاتد روند نزولی دارد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که در اثر اعمال جریان الکتریکی مستقیم بر تودهای از خاک، یون سدیم از آند به سمت کاتد و یونهای کلسیم و منیزیم از سمت کاتد به سمت آند حرکت میکنند و این جابهجایی یونها میتواند در اصلاح قلیائیت خاک با اهمیت باشد که در این آزمایش مقدار متوسط آن از 9/0 به 49/0 کاهش یافته است. همچنین هدایت الکتریکی ستون خاک مورد آزمایش از بالا به پایین و در مورد شاهد از پایین به بالا افزایش داشته است به طوری که مقدار متوسط آن در ستون خاک مذکور در نمونة شاهد 1/4 و در نمونة مورد آزمایش 1/1 دسیزیمنس بر متر دیده شد و تغییر اسیدیته با توجه به میزان جریان الکتریکی، نسبت به شاهد قابل توجه نبود.
امیر صمدی؛ ابراهیم امیری تکلدانی؛ حسن رحیمی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 37-56
چکیده
فرسایش سواحل رودخانه، تخریب اراضی، و رسوبات حاصل از آنها در زمرة مهمترین مسائل مهندسی رودخانه و مدیریت منابع آب هستند که امروزه در اکثر مناطق جهان مورد توجه و مطالعه محققان قرار دارند. توانایی پیشبینی پایداری سواحل رودخانههای فرسایشی پیشنیاز توسعة مدل تعدیل عرض آبراهة آبرفتی و لازمة تخمین میزان فرسایش ساحل و بار رسوبی حاصل ...
بیشتر
فرسایش سواحل رودخانه، تخریب اراضی، و رسوبات حاصل از آنها در زمرة مهمترین مسائل مهندسی رودخانه و مدیریت منابع آب هستند که امروزه در اکثر مناطق جهان مورد توجه و مطالعه محققان قرار دارند. توانایی پیشبینی پایداری سواحل رودخانههای فرسایشی پیشنیاز توسعة مدل تعدیل عرض آبراهة آبرفتی و لازمة تخمین میزان فرسایش ساحل و بار رسوبی حاصل از آن است. در این تحقیق، یک مدل گسترده برای تحلیل پایداری سواحل رودخانه ارائه و به زبان برنامهنویسی فرترن در محیط Visual Fortran 6.5 کد شده است. این مدل، برخلاف اکثر مدلهای پیشین که تنها بر مبنای گسیختگی صفحهای یا دایرهای توسعه یافتهاند، هر دو نوع گسیختگی را مدنظر قرار میدهد و امکان تحلیل پایداری را با استفاده از روشهای مختلف موجود و مقایسه نتایج آنها فراهم میآورد. به علاوه، در مدل حاضر برای نخستین بار توانایی تحلیل پایداری ساحل با توجه به گسیختگی طاقیشکل میسر شده است. در این مدل بسته به جنس مصالح تشکیلدهندة ساحل، نحوة لایهبندی مصالح ساحل و ارتفاع و زاویة شیب ساحل، روش تحلیل مناسب انتخاب میشود و تحلیل پایداری ساحل رودخانه بر اساس تئوریهای مبتنی بر روش گسیختگی محتمل صورت میپذیرد. نحوة کاربرد مدل جدید با ارائه مثالهای جداگانهای از انواع مختلف گسیختگی تشریح شده است.
ابراهیم امیری تکلدانی؛ امیر صمدی؛ حسن رحیمی
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1384، ، صفحه 77-94
چکیده
از عمدهترین منابع تولید رسوبات، فرسایش سواحل رودخانههاست که به دلیل اثرگذاری بر خصوصیات مجاری رودخانهها, در توسعة پهنة سیلابی و مدیریت منابع آب بسیار اهمیت دارد. در مطالعات پایداری سواحل رودخانه، موقعیت و عمق ترک کششی از جمله پارامترهای موجود در تعریف شکل هندسی سواحل در معرض تخریب هستند که تاکنون جهت تعیین آنها و میزان تأثیراتشان ...
بیشتر
از عمدهترین منابع تولید رسوبات، فرسایش سواحل رودخانههاست که به دلیل اثرگذاری بر خصوصیات مجاری رودخانهها, در توسعة پهنة سیلابی و مدیریت منابع آب بسیار اهمیت دارد. در مطالعات پایداری سواحل رودخانه، موقعیت و عمق ترک کششی از جمله پارامترهای موجود در تعریف شکل هندسی سواحل در معرض تخریب هستند که تاکنون جهت تعیین آنها و میزان تأثیراتشان بر پایداری ساحل تحقیقات بسیار اندکی شده است. در این تحقیق، ضمن بررسی سواحل برخی از رودخانههای داخل کشور از قبیل رودخانههای کارون, کرخه, کرخهنور, روفایه, کرج، و کردان بهمنظور ارائه روشی مناسب جهت محاسبة موقعیت و عمق ترک کششی, تأثیرات ترک کششی در تعیین پایداری سواحل رودخانه نیز مطالعه شده است. در این باره، با استفاده از اطلاعات جمعآوری شده از 51 محل در مسیر رودخانه میسیسیپی در آمریکا, با یک مدل جامع آنالیز پایداری سواحل رودخانهها(EMSAR) پایداری ساحل آنالیز شده است. براساس نتایج آنالیز پایداری برای اطلاعات موجود, مقدار ضریب ایمنی ساحل در برابر فرسایش بهترتیب اهمیت نسبت به تغییرات زاویة ساحل, تغییرات چسبندگی، و وزن مخصوص مصالح بیشترین حساسیت را دارد. نتایج همچنین نشان دهنده تأثیر ناچیز تغییرات عمق ترک کششی بر مقدار ضریب ایمنی پایداری ساحل رودخانه است به گونهای که در صورت وجود 20 درصد خطا در تعیین مقدار عمق ترک و زاویة ساحل, میزان خطای حاصل در مقدار ضریب ایمنی بهترتیب برابر 4 و 25 درصد است که بیانگر حساسیت اندکضریب ایمنی نسبت به تغییرات عمق ترک کششی و حساسیت زیاد ضریب ایمنی نسبت به تغییرات مقدار زاویة ساحل است. براساس مشاهدات صحرایی و تعیین نوع ذرات تشکیل دهندة سواحل تخریبیافته, مشخص شد که توسعة ترک کششی در خاکهای دربردارنده 10-20 درصد وزنی رس در صورت تغییر شرایط رطوبتی خاک محتمل است و در خاکهای با چسبندگی بالا یا خاکهای درشت دانه امکان توسعه ترک کششی وجود ندارد.
نادر عباسی؛ حسن رحیمی؛ علی فاخر
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1384، ، صفحه 95-112
چکیده
نشست ناشی از تحکیم لایههای خاک، به دلیل ماهیت تدریجی و طولانی مدت آن، خطری بالقوه برای اکثر سازههای بنا شده بر خاکهای تحکیم پذیر محسوب میشود. در مسائل عملی، برای محاسبه مقدار و سرعت نشست از نتایج آزمایش تحکیم معمولی (ادومتری) استفاده میشود که مبتنی بر تئوری تحکیم یک بعدی ترزاقی (Terzaghi) است. این تئوری متکی بر فرضیات ...
بیشتر
نشست ناشی از تحکیم لایههای خاک، به دلیل ماهیت تدریجی و طولانی مدت آن، خطری بالقوه برای اکثر سازههای بنا شده بر خاکهای تحکیم پذیر محسوب میشود. در مسائل عملی، برای محاسبه مقدار و سرعت نشست از نتایج آزمایش تحکیم معمولی (ادومتری) استفاده میشود که مبتنی بر تئوری تحکیم یک بعدی ترزاقی (Terzaghi) است. این تئوری متکی بر فرضیات ساده کننده متعددی است که به واسطة هر یک از این فرضیات خطاهایی در مقادیر مشخصات تحکیمی خاکها به وجود میآید. یکی از این فرضیات، ثابت بودن ضریب نفوذپذیری لایه رس (k) و در نتیجه ضریب تحکیم خاک () در طول فرایند تحکیم است. در حالی که ضریب نفوذپذیری و به تبع آن ضریب تحکیم با افزایش تنش مؤثر وکاهش درجة پوکی تغییر میکند. این موضوع در خاکهای رسی نرم، با اهمیت است که پتانسیل فشردگی خیلی زیادی دارند. در این تحقیق چگونگی تأثیر فرض ثابت بودن ضریب نفوذپذیری بر مشخصات تحکیمی خاک به ویژه ضریب تحکیم بررسی و ارزیابی شده است. بدین منظور، آزمایشهای مختلف تحکیم روی یک نمونه خاک رسی با رطوبتهای اولیة متفاوت و با استفاده از دستگاههای تحکیم مرسوم (ادومتر) و تحکیم هیدرولیکی انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده از مجموعة آزمایشها مشخص گردید که در خاکهای رسی نرم که پتانسیل فشردگی زیادی دارند؛ ضریب تحکیم در طول فرایند تحکیم به طور قابل توجهی تغییر میکند و نتایج به دست آمده از روش های تجربی کاساگرانده و تیلور (روشهای لگاریتم و جذر زمان) که مبتنی بر فرض ثابت بودن ضریب تحکیماند دقت کافی ندارند. لذا در چنین شرایطی بایدضریب تحکیم به صورت مستقیم و با استفاده از مقادیر ضریب نفوذپذیری و فشردگی حجمی در هر مرحله از بارگذاری تعیین شود.