اردشیر اسدی؛ اورنگ تاکی؛ مختار میران زاده؛ محمد طهری
چکیده
در سال‌های اخیر یک ماشین نشاکار نیمه‌خودکار 9 ردیفه مخصوص نشای ریشه لخت پیاز ساخته شده که بیشنه ظرفیت مزرعهای موثر آن با 9 کارگر نشا‌گذار 3/0 هکتار در روز است. این ظرفیت با سرعت پیشروی 8 سانتی‌متر در ثانیه بهدست می‌آید که با حداکثر سرعت نشاگذاری کارگران (یک نشا در ثانیه) برای تأمین تراکم 75-70 بوته در متر مربع متناسب است. با ...
بیشتر
در سال‌های اخیر یک ماشین نشاکار نیمه‌خودکار 9 ردیفه مخصوص نشای ریشه لخت پیاز ساخته شده که بیشنه ظرفیت مزرعهای موثر آن با 9 کارگر نشا‌گذار 3/0 هکتار در روز است. این ظرفیت با سرعت پیشروی 8 سانتی‌متر در ثانیه بهدست می‌آید که با حداکثر سرعت نشاگذاری کارگران (یک نشا در ثانیه) برای تأمین تراکم 75-70 بوته در متر مربع متناسب است. با افزایش ظرفیت مزرعهای میتوان بهره‌وری ماشین را بهبود داد. با توجه به محدودیت موجود در افزایش سرعت پیشروی (سرعت نشاگذاری) تنها عامل برای بالا بردن ظرفیت مزرعهای، افزایش عرض‌کار است که خود به سنگین شدن ماشین و ضرورت استفاده از تراکتور‌های سنگین می‌انجامد و صرفۀ اقتصادی استفاده از ماشین را با تردید مواجه می‌کند. بنابراین، قرار‌دادن بیش از یک نشا در هر سلول موزع به همراه افزایش سرعت پیشروی راه حلی برای افزایش ظرفیت مزرعهای با حفظ تراکم بوته‌ای مورد نیاز پیشنهاد شد. در این خصوص، سه سرعت پیشروی شامل: 8، 12 و 16 سانتی‌متر در ثانیه بهترتیب با قراردهی یک، دو و سه نشا در سلول‌های موزع به همراه تیمار شاهد (روش دستی کاشت نشا) در یک طرح تحقیقاتی بلوک‌های کامل تصادفی از نظر شاخصهای زراعی، فنی و اقتصادی با هم مقایسه شدند. نتایج نشان می‌دهد که با تغییر الگوی کاشت از تک نشایی به دو نشایی و افزایش 50 درصد سرعت پیشروی، تعداد نشای مستقر شدۀ نهایی تا 24 درصد و عملکرد کل محصول نیز به همان میزان، در مقایسه با روش تک نشایی (ماشینی)، افزایش یافته‌است. ولی در تیمار سه نشایی افزایش 53 درصد در تعداد نشای نهایی نسبت به تک نشایی، تنها افزایش 17 درصد در عملکرد محصول را به همراه داشت. علت این امر را میتوان به کوچک شدن اندازه و وزن سوخ‌های تولید شده در تیمار سه نشایی نسبت به دو نشایی به علت افزایش تراکم بوته‌ای مربوط دانست. تعداد نشا‌های مستقر شده و عملکرد کل محصول در الگوی کاشت تک نشایی در روش دستی و ماشینی یکسان بود. ارزیابی اقتصادی تیمار‌های آزمایش نشان می‌دهد عملی کردن الگوی کاشت دو و سه نشایی بهجای تک نشایی دارای سودآوری اقتصادی است. افزایش سود خالص حاصل از تیمار‌های دو و سه نشایی به جای تک نشایی به ترتیب 32 و 12درصد برآورد شده است. مقایسۀ اقتصادی بین دو تیمار الگوی کاشت سه نشایی و دو نشایی نیز حاکی از آن است که عملی کردن تیمار سه نشایی بهجای دو نشایی، از نظر اقتصادی برتری ندارد. تیمار دو نشایی از نظر اقتصادی نسبت به تیمار سه نشایی برتری دارد اما در مواردی که سرعت عملیات اهمیت مییابد الگوی سه نشایی نیز از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است.
اردشیر اسدی؛ اورنگ تاکی؛ مختار میران زاده؛ حمیدرضا قزوینی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، ، صفحه 57-70
چکیده
پایین بودن درصد سبز شدن محصولات حساس به سله خاک یکی از مشکلات اساسی کشاورزان در سبز کردن بذر محصولاتی نظیر پنبه، چغندرقند، و پیاز در مناطق خشک است. سلهشکنی به روش مکانیکی، حفظ رطوبت خاک، و استفاده از مواد اصلاح‌کنندة شیمیایی از راههای مبارزه با این مشکل است. با توجه به محدودیت منابع آب، نیاز به مهارت در عملیات سلهشکنی ...
بیشتر
پایین بودن درصد سبز شدن محصولات حساس به سله خاک یکی از مشکلات اساسی کشاورزان در سبز کردن بذر محصولاتی نظیر پنبه، چغندرقند، و پیاز در مناطق خشک است. سلهشکنی به روش مکانیکی، حفظ رطوبت خاک، و استفاده از مواد اصلاح‌کنندة شیمیایی از راههای مبارزه با این مشکل است. با توجه به محدودیت منابع آب، نیاز به مهارت در عملیات سلهشکنی و اقتصادی نبودن استفاده از مواد اصلاحکننده شیمیایی، این روشها در همه شرایط موفق نمیباشند. سله عاملی محدودکننده و سبب رواج کشت دستپاش شده است که در آن مصرف بذر بیشتر است و سلهشکنی و گاهی تنک‌کاری و واکاری ضرورت مییابد. پدیدة ترکهای طبیعی و انقباضی خاک و خارج شدن اتفاقی بذرهای جوانهزده از درون این ترکها بدون هیچگونه مانع سبب شد امکان هدایت این ترکها به محل خطوط کاشت به عنوان روشی برای شکستن سله و بهبود سبز شدن بذرهای حساس مورد بررسی قرارگیرد. اثرهای مکانیکی روی خاک در مرحلة کاشت با ایجاد شیاری باریک (گودی) در محل خطوط کاشت یکی از روشهای پیشنهاد شده برای ایجاد ترک است. به همین منظور، تغییرات لازم در ردیفکار اعمال و اثر آن در ایجاد ترکهای طولی در محل خطوط کاشت و سبز شدن بذر پنبه در شرایط مزرعهای (بهینه) ارزیابی شد. نتایج آزمایشهای مزرعهای نشان داد که استفاده از عامل جویچهساز کوچک در جلو شیاربازکن ماشین کاشت جهت ایجاد یک شیار کمعمق (50 میلیمتر) و کاشت بذر در کف این شیار و تثبیت آن با یک چرخ فشار مخروطی سبب ظهور ترکهای طولی در 96 درصد طول خطوط کاشت و سبز شدن بذر پنبه به میزان 72 درصد شد. به منظور بررسی کارایی این روش در شرایط مدیریت زراعی زارع بر ایجاد ترکهای طولی در محل خطوط کاشت و سبز شدن بذر پنبه، ماشین کاشت مجهز به عامل جویچهساز و چرخ فشار مخروطی در دو منطقه با بافت خاک رسی سیلتی و سیلتی شنی در پلات‌های بزرگ (2000 مترمربع) با روش مرسوم از نظر میزان سبز شدن و شاخصهای دیگر سبز شدن محصول پنبه مقایسه شد. نتایج نشان داد با مصرف بذر به تعدادی که حداکثر 2 برابر بوتة مورد نیاز را بهدست دهد میتوان بدون نیاز به سلهشکنی و تنککردن به تراکم مطلوب و توزیع یکنواختتر بوتهها، نسبت به روش مرسوم، دستیافت. سود اقتصادی حاصل از کاشت به روش ایجاد ترک طولی نسبت به روش مرسوم به علت کاهش مصرف بذر به میزان 90 درصد و حذف عملیات سلهشکنی مکانیکی و تنکدستی، حدود 2100000 ریال به ازای یک هکتار برای کشاورز در شرایط فعلی خواهد بود.
