1استادیار پژوهش موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
2دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
چکیده
به‌منظور کاهش زمان خشک شدن و ارتقای شاخصهای کیفی بذور خشک شده از روشهای مختلف استفاده میشود که هوا دهی مناسب با سیالسازی محصول به‌هنگام خشک شدن از آن جمله است. در این تحقیق با استفاده از یک دستگاه خشک‌کن بستر سیال آزمایشگاهی، بذور کلزا با20 درصد رطوبت بر پایة وزن خشک، در محدوده دمایی30 تا 60 درجه سلسیوس با بازههای دمایی 10 درجه سلسیوس، در سه حالت بستر ثابت، شروع سیالسازی و بستر سیال خشک شدند. با در نظر گرفتن تأثیر تغییرات دما و حالت بستر بر سینتیک خشک شدن دانهها، صفاتی از قبیلدرصد جوانه زنی نهایی(قوة نامیه)، درصد سبز شدن، شاخص سطح برگ گیاهچه، و وزن خشک گیاهچه در بذور تحت تیمارهای آزمایشی به‌همراه تیمار شاهد (خشک و آماده نشده) ارزیابی شد. نتایج به‌دست آمده مؤید تأثیرگذاری معنیدار دما و سیالسازی بستر کلزا در حین فرآیند خشک کردن است. علاوه بر آن، تهویة مناسب در فرایند خشک کردن بذر کلزا با قرار دادن محصول در آستانة سیالسازی و بعد از آن، در تسریع فرآیند خشککردن محصول تأثیرگذار است. نتایج نشان داد که تغییرات بستر نیز در دماهای متفاوت روی کاهش زمان خشک شدن مؤثر است و سیالسازی زمان خشک شدن بذر را بیش از 23 درصد نسبت به‌حالت بستر ثابت کاهش میدهد. تغییر بستر از آستانة سیالسازی به سیال، تنها حدود 8 درصد زمان خشک شدن محصول را بالا میبرد. از این رو میتوان گفت که وقتی کاربرد دماهای بالا برای کیفیت محصول محدود است، با قرار دادن بذر در آستانة سیالسازی میتوان آن را با حداقل دما و صرف انرژی کمتر در زمانی کوتاه خشک کرد. بررسی اثر سیالسازی بذر در فرآیند خشک کردن برجوانه زنی و سبز شدن بذر کلزا نشان میدهد که در محدوده دمایی 30 تا 40 درجه سلسیوسمیتوان بذور با رطوبت بالا را با روشهای آستانه سیالسازی خشک و قوه نامیه و توان رویش بذر کلزا را در حد استاندارد حفظ کرد.
مراجع
Anon. 2001. Heated air grain drying. Available at: http://www. Canola-council.org/production/stdrying.html.
Anon. 2006. Statistical report of cultivation year 2004 - 2005. Ministry of Jihade-Agriculture. Iran. Vol. 1, 271 pp. (in Farsi)
Anon. 2008. International rules for seed testing. International Seed Testing Association (ISTA). Seed Science and Technology. Vol. 27, 333pp. Supplement.
Amiri Chayjan, R., Khoshtaghaza, M.H. and Kianmehr, M.H. 2004 Design principles of experimental fluidized bed dryer for some agricultural products. J. Agric. Eng. Res. 5 (20): 35-52.(in Farsi)
Attari, A.A., Shirani Rad, A.H., Alizadeh, B. and Shariati, F. 2005. Annually researching report of oil seed department of seed and plant institute, Ministry of Jihade-Agriculture. Iran. (in Farsi)
Bassiri, A. 1995. Statistical Designs in Agricultural Sciences. Shiraz University Press. Shiraz, Iran. (in Farsi)
Bauman, I., Bobic, Z., Dakovic, Z. and Ukrainczyk, M. 2005. Time and speed of fruit drying on batch fluid beds. Sadhana, Academy Proceeding in Engineering Sciences. 30, 5: 687-698.
Board, N. 2000. The Complete Technology Book on Processing, Dehydration, Canning, Preservation of Fruits and Vegetables. NIIR publication division, India.
Canovas, V.G. and Mercado, H.V. 1996. Dehydration of Food. Chapman & Hall Pub. New York, U.S.A.
Chun, M.S., Ying, Z.H. and Hui, K.X. 2003. Effect of dry-heat treatment at 76°C in different time and moisture content on seeds vigor of Xin-Li- Mei Radish. Seed Sci. Technol. 31(1): 193-197.
Diamattia, D.G., Amyotte, P.R. and Hamdullahpur, F. 1996. Fluidized bed drying of large particles. Trans. ASAE. 39(5): 1745-1750.
Falade, K.O. and Abbo, E. 2007. Air-drying and rehydration characteristics of date palm (Phoenix dactylifera L.) fruits. J. Food Eng. 79(2): 724-730.
Fellows P.J. 1990. Food Processing Technology, Principal and Paractis. ELLIS Horwood publ. New York.
Gazor, H.R. and Hosseinkhah, R. 2009. Influence of fluidization and canola drying time and oil quality parameters. Iranian J. Biosyst. Eng. 39(1): 121-131. (in Farsi)
Gazor, H.R. and Minaei, S. 2005. Influence of temperature and air velocity on drying time and quality parameters of Pistachio (Pistacia vera L.) Drying Technology. 23: 2463-2475.
Gazor, H.R. and Mohsenimanesh, A. 2010. Modeling drying kinetics of canola in fluidised bed dryer. Czech J. Food Sci. 28(6): 531-537.
Ghaly, T.F. and Sutherland, J.W. 1984. Heat damage to grain and seeds. J. Agr. Eng. Res. 30(4): 337-345.
Hamidi, A. 2004. Influence of harvesting time drying temperature and duration on seed viability vigour and some other related traits of two oilseed rapes (Brassica napus L.) cultivars. Seed Plant Prod. J. 20(4): 511-527. (in Farsi)
Hosseinkhah, R. and Famil Momen, R. 2004. Study and determination of drying method for rapeseed. Agricultural Engineering Research Institute. Research Final Report. No. 83/1155. Karaj, Iran. (In Farsi)
Kreyger, J. 1960. Drying of seeds. Proceedings of International Seed Testing Association (ISTA). 25(1): 590-601.
Loof, B. 1972. Cultivation of rapeseed. In: Appelqvist, L.A. and Ohlson, R. (Eds.) Rapeseed: Cultivation, Composition, Processing and Utilization. Elsevier, Amesterdam, pp. 49.
Mazza, G. 1984. Sorption isotherms and drying rates of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.). J. Food Sci. 49, 384-388.
McDonald, M.B. and Copeland, L. 1997. Seed Production, Principles and Practices. Chapman and Hall. New York. USA.
McEwen, E. and O’Callaghan J. R. 1955. The effect of air humidity on through drying of wheat grain. Transactions of the Institute of Chemical Engineers (TICE). 33, 135-154.
Pagano, A.M., Rovhein, C.A. and Crozza, D.E. 1999. Drying in bin of rapeseed with near ambient air. Proceeding of the 10th International Rapeseed Congress, Canberra, Australia.
Srinivasakannan, C. 2008. Modeling drying kinetics of mustard in fluidized bed. Int. J. Food Eng. 4(3):1-14.
Sutherland, J.W. and Ghaly, T.F. 1982. Heated air drying of oil seeds. J. stored Prod. Res. 18(2): 43-54.
ابتدای صفحه