تحقیقات مهندسی صنایع غذایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

افزایش بهره‌وری آب (WP) و تعیین مقدار و زمان بهینة تک‌آبیاری برای کلزای بهارة دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

چکیده

به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف تک‌آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد کلزای بهاره و بهبود بهره‌وری آب مصرفی، این تحقیق بر پایة طرح بلوک‌های کامل تصادفی و به صورت اسپلیت­پلات، در سه تکرار و به مدت دو سال (1381 و 1382) روی رقم پیشرفته کلزای بهاره PF.7015.91 (ساری‌گل) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا درآمد.  کرت اصلی (مراحل رشد) در سه سطح (S1 : مرحلة طویل شدن ساقه، S2 : مرحلة گل‌دهی و S3 : مرحلة پر شدن غلاف یا غلاف‌بندی) و کرت فرعی در چهار سطح (مقادیر آب تک‌آبیاری) I0 : شرایط دیم (بدون آبیاری)، I30 : آبیاری به میزان 30 میلی‌متر، I60 : آبیاری به میزان 60 میلی‌متر و I90 : آبیاری به میزان 90 میلی‌متر در نظر گرفته شد.  بهره‌وری آب مصرفی (WP)1 و عملکرد دانه تعیین شد.  نتایج نشان داد که در تولید دانه بین تیمارهای تک‌آبیاری، مراحل رشد، و تأثیرات متقابل تک‌آبیاری و مراحل رشد در سطح آماری یک درصد تفاوت معنی‌داری وجود دارد.  تیمار تک‌آبیاری به میزان 60 میلی‌متر در مرحلة گل‌دهی با دارا بودن متوسط 1071 کیلوگرم در هکتار نسبت به تک‌آبیاری 90 میلی‌متری تفاوت معنی‌داری ندارد. این تیمار دارای بالاترین میزان کارایی مصرف آب (WUE)2
(46/2 کیلوگرم بر میلی‌متر آب مصرفی (تبخیر - تعرق واقعی))، بیشترین میزان بهره‌وری آب آبیاری (WPI) 09/8  کیلوگرم بر میلی‌متر و بیشترین مقدار بهره‌وری مجموع آب آبیاری و بارش (WPI+P)79/4 کیلوگرم بر میلی‌متر است و در شرایط وجود مقدار ثابت آب و امکان افزایش سطح زیر کشت، تیمار تک‌آبیاری به میزان 60 میلی‌متر در مرحلة گل‌دهی با 28/4 کیلوگرم بر میلی‌متر نسبت به تیمارهای دیگر برتری دارد.  لذا در شرایط آزمایش یک نوبت آبیاری کلزای  بهاره در مرحلة گل‌دهی  به میزان 60 میلی‌متر می‌تواند در افزایش معنی‌دار عملکرد محصول مؤثر باشد.        

عنوان مقاله [English]

Improving Water Productivity and Optimal Time and Amount of Single Irrigation for Rainfed Spring Rapeseed

چکیده [English]

In order to investigate the effects of single irrigation amounts at different stages of rapeseed growth on yield and the improvement of water use efficiency and water productivity indices, this experiment was conducted as split plot arranged in a randomized complete block design (RCBD) with three replications during 2002-2003 for rainfed spring rapeseed variety (PF.7015.91= Sarigol) at Maragheh Agricultural Research Station of DARI. The treatments included four levels of single irrigation amounts (rainfed, 30, 60 and 90mm of water use) at three growth stages (stem elongation, flowering and filling stage). The analysis of variance showed that, during two seasons of the study, there were significant effects due to single irrigation amounts, growth stages and their interactions. Results showed that the optimum level of single irrigation for increase and yield stability of rapeseed was 60mm water use at flowering stage which produced 1071kg.grain.ha-1. The WPI+P, WPI and WUE for this treatment were 4.79, 8.09 and 2.46kg.mm-1, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rainfed
  • Single irrigation
  • spring rapeseed
  • Water Productivity
  • Water use efficiency
  • yield
مراجع
Abdolrahmani, B. 2003. Agronomic management of producing rapeseed at rainfed condition. Extension Paper. Dryland Agricultural Research Institute. (in Farsi)
Angadi, S. V., Cutforth, H. W., Mc Conkey, B. G. and Gan, Y. 2003. Yield adhustment by canola grown at different plant population under semiarid conditions. Crop Sci.43, 1358-1366.
Anon. 1985. Canola production in Alberta. Alberta Agric. Field Crops Branch AGDEX 149/20-1.
Arshi, Y. 2001. Rapessed Producing Manuals. Oilseed Crops Development Co. (in Farsi)
Clarke, J. M. and Simpson, G. M. 1978. Influence of irrigation and seeding rates on yield and yield components of Brassica napus cv. Tower. Canadian J. Plant Sci. 58, 731-737.
Dehshiri, A., Ahmadi, M. R. and Tahmasbi-Sarvestani, Z. 2001. Response of rapeseed cultivars to water stress. Iranian J. Agric. Sci. 32(3): 649-659. (in Farsi)
Downey, R.  K. 1990. Canola: A Quality Brassica Oilseed. In: Janick, J. and Simon, J. E. (Eds.). Advances in New Crops. Timber Press. Portland, OR.
Kitamura, Y. 1990. Management of an irrigation system for double cropping culture in the tropical monsoon area. Technical bulletin 27. Tropical Agricultural Research Center. Ministry of Agriculture. Forestry and Fisheries. Tsukuba. Ibaraki. Japan.
Loof, B. 1972. Cultivation of Rapeseed. In: Appelqvist, L. A. and Ohlson, R. (Eds.). Rapeseed. Elsevier Pub. Co. Amsterdam.
Malakoti, M. J. and Riyazi-Hamedani, S. A. 2001. Fertilizers and Soil Fertility. University Press Center. (in Farsi)
Mendham, N. J., Buzza, G. C. and Russell, J. 1984. The contribution of seed surrival to yield in new Australian cultivars of oil seed rape (Brassica napus). J. Agric. Sci. Cambridge. 103, 303-316.
Morrison, M. J. and Stewart, D. W. 2002. Heat stress during flowering in summer Brassica. Crop Sci. 42, 797-803.
Nielsen, D. C. 1995. Water use - yield relationships for central Great Plains crops. Central Great Plains Res. Sta., Akron. Colorado. Conservation Tillage Fact Sheet #2-95.
Nielsen, D. C. 1996. Potential of Canola as a Dryland Crop in Northeastern Colorado. In: Janick, J. (Ed.). Progress in New Crops. ASHS Press. Alexandria, VA.
Oweis, T. 1997. Supplemental Irrigation: A Highly Efficient Water Use Practice. ICARDA. Aleppo. Syria.
Oweis, T. Y. and Hachum, A. 2003. Improving Water Productivity in the Dry Areas of West Asia and North Africa. In: Kijne, J. W., Barker, R. and Molden, D. (Eds.). Water Productivity in Agriculture, Limits and Opportunities for Improvement. International Water Management Institute (IWMI). Colombo. Sri Lanka.
Pasban Eslam, B., Shakiba, M. R., Neishabori, M. R., Moghaddam, M. and Ahmadi, M. R. 2000. Effects of water stress on quality and quantity characteristics of rapeseed. J. Agric. Sci. 10(4): 75-85. (in Farsi)
Perrier, E. R. and Salkini, A. B. 1991. Supplemental Irrigation in the Near East and North Africa. ICARDA. Aleppo. Syria.
Rao, M. S. S. and Mendham, N. J. 1991. Soil - plant - water relations of oil seed rape (Brassica napus and B. Campestris).J.Agric. Sci. Cambridge. 117, 197-205.
Raymer, P. L. 2002. Canola: An Emerging Oilseed Crop. In: Janick, J. and Whipkey, A. (Eds.). Trends in New Crops and New Uses. ASHS Press. Alexandria, VA.
Richards, R. A. and Thurling, N. 1978. Variation between and within species of rapeseed (Brassica campestris and B.Napus) in response to drought stress. I: Sensivity at different stages of development. Aust.J. Agric.Res. 29, 469-477.
Salkini, A. and Ansell, D. 1992. Agro-economic impact of supplemental irrigation on rainfed wheat production under the Mediterranean environment of Syria. International Conference on Supplementary Irrigation and Drought Water Management. Valenzano (IT). Sep. 27-
Oct. 2. Vol. 1. Supplementary Irrigation in Arid and Semi Arid Regions.
Scarisbrick, D. H. and Daniels, R.W. 1986. Oil Seed Rape. 1st Ed. Great Britian Pub. Collins Professional and Technical Books.
Schneider, A. D. and Howell, T. A. 1996. Methods, amounts and timing of sprinkler irrigation for winter wheat. Trans. ASAE. 40, 137-142.
Shafii, B., Mahler, K. A., Price, W. J. and Auld, D.L. 1992. Genotype x environment interaction effects on winter rapeseed yield and oil content. Crop Sci. 32, 922-927.
Sovero, M. 1993. Rapeseed, a New Oilseed Crop for the United States. In: Janick, J. and Simon, J. E. (Eds.). New Crops. Wiley. N. Y.
Starner, D. E., Bhardwaj, H. L., Hamama, A. A. and Rangappa, M. 1996. Canola Production in Virginia. In: Janick, J. (Ed.). Progress in New Crops. ASHS Press. Alexandria, VA.
Starner, D. E., Hamama, A. A. and Bhardwaj, L. 1999. Canola Oil Yield and Quality as Affected by Production Practices in Virginia. In: Janick, J. (Ed.). Perspectives on New Crops and New Uses. ASHS Press. Alexandria, VA.
Tavakkoli, A. R. and Oweis, T. 2004. The role of supplemental irrigation and nitrogen in producing bread wheat in the highlands of Iran. Agric. Water Manag.  65, 225-236. 
Tavakoli, A. R. 2001. Optimal management of single irrigation on dryland wheat farming. J. Agric. Eng. Res. 2(7): 41-50. (in Farsi)
Tavakoli, A. R. 2004. Optimal supplemental irrigation management and optimization of nitrogen for rainfed wheat variety.   J. Pajouhesh-va-Sazandegi (In Agronomy and Hort). No. 62. 17(1): 35-42. (in Farsi)
Tavakoli, A. R., Belson, V. and Ferri, F. 2000. Response of advanced wheat varieties to supplemental irrigation. Research Report. No. 729. Dryland Agricultural Research Institute. (in Farsi)
Zhang, H. and Oweis T. 1999. Water - yield relations and optimal irrigation scheduling of wheat in the Mediterranean region. Agric. Water Manag. 38, 195-211.
Zhang, H., Wang, X., You, M. and Liu, C. 1999. Water-yield relations and water use efficiency of winter wheat in North China Plain. Irrig. Sci. 19, 37-45.
Zhang, H.2003. Improving Water Productivity through Deficit Irrigation: Examples from Syria, the North China Plain and Oregon, USA. In: Kijne, J. W., Barker, R. and Molden, D. (Eds.). Water Productivity in Agriculture, Limits and Opportunities for Improvement. International Water Management Institute. Colombo. Sri Lanka
تحقیقات مهندسی صنایع غذایی
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 2
شهریور 1386
صفحه 79-92
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار