نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

2 کارشناس ارشد زراعت مؤسسه تحقیقات چغندر قند

چکیده

تأمین نیاز آبی چغندرقند با روش‌های نوین آبیاری نظیر آبیاری بارانی، آبیاری قطره‌ای، و آبیاری زیرسطحی موضوعی است که به‌دلیل طولانی بودن دورۀ رشد این گیاه و نیاز آبی نسبتاً زیاد آن درخور اهمیت فراوان است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر روش‌های آبیاری سطحی(جویچه‌ای) و آبیاری بارانی روی عوامل کمی و کیفی محصول چغندرقند و همچنین مقایسۀ میزان آب مصرفی و کارایی مصرف آب در روش‌های آبیاری مذکور در سال 1380 در منطقه کمال آباد کرج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: 1- آبیاری بارانی در کرت‌هایی به ابعاد72×30 متر، 2- آبیاری جویچه‌ای معمولی در کرت‌هایی به ابعاد 82×4 متر و 3- آبیاری جویچه‌ای با کاهش دبی جریان در کرت­های به ابعاد 82×4 متر.میزان آب آبیاری در هر نوبت در تیمار آبیاری بارانی با روش پنمن‌-مانتیت برای چغندرقند در منطقه کرج برآورد و اعمال گردید. تیمار آبیاری جویچه‌ای معمولی بر اساس عرف کشاورزان محلی در نظر گرفته شد. در تیمار آبیاری جویچه‌ای با کاهش دبی جریان، دبی جریان ورودی به جویچه‌ها به اندازۀ 8/0- 7/0 دبی جویچه‌ای معمولی بعد از رسیدن آب به انتهای شیار بود.نتایج نشان داد که صفات عیار قند ناخالص، ناخالصی‌های ریشه (پتاسیم، سدیم، و نیتروژن آلفا)، عیار قند خالص، ضریب استحصال، قند ملاس، وزن اندام هوایی، وزن ریشه، شکر ناخالص، و شکر خالص تحت تاثیر سه روش آبیاری اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد ندارند. میزان آب مصرفی، کارایی مصرف آب برای وزن ریشه، و کارایی مصرف آب برای شکر ناخالص تحت اثر روش‌های آبیاری در سطح 5 درصد اختلاف معنی‌داری نشان داد و روش آبیاری بارانی بر دو روش دیگر برتری داشت. آبیاری بارانی نسبت به آبیاری جویچه‌ای معمولی 31 درصد کاهش در میزان مصرف آب آبیاری و 55 درصد افزایش در کارایی مصرف آب( بر اساس وزن ریشه) نشان داد. روش آبیاری جویچه‌ای با کاهش دبی جریان در وزن ریشه و کارایی مصرف آب(بر اساس وزن ریشه) در سطح 5 درصد با روش آبیاری بارانی اختلاف معنی‌داری نداشته لذا قابلیت رقابت با آن را دارد.

عنوان مقاله [English]

The effect of furrow irrigation, single row and double row planting on water use efficiency Quantity of sugar bet yield

1-  اکبری، م. 1377. مقایسه روش‌های آبیاری بارانی و سطحی (شیاری) روی عوامل کمی وکیفی سیب‌زمینی. مؤسسه تحقیقات فنی ومهندسی کشاورزی، نشریه شماره 121، کرج.
2-  اکبری، م. و مرتضوی‌بک،  ا. 1380. مقایسه روشهای آبیاری سطحی و بارانی روی عوامل کمی و کیفی ارقام تجارتی پیاز. موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، نشریه شماره 239، کرج.
3- ریاحی، ح.  1378. بررسی راندمان آبیاری به ازای دو روش آبیاری بارانی وسطحی روی گندم. مؤسسه
تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، نشریه شماره 144، کرج.
4-  صدرقاین، ح. ، حقایقی، ا. و توحیدلو، ق. 1382. مقایسه فنی و بررسی کارایی مصرف آب و عملکرد محصول در دو روش آبیاری بارانی و نشتی بر روی چغندرقند، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، نشریه شماره 303، کرج.
5- فرشی، ع. ‌ا. ، شریعتی، م. ‌ر. ، جاراللهی، ر. ، قائمی، م. ‌ر. ، شهابی‌فر، م. و تولائی، م. 1376. برآورد آب مورد نیاز گیاهان عمده زراعی و باغی کشور، جلد اول. نشر آموزش کشاورزی، کرج.
6-   Butrus, L. E. and Nimal, M.N. 1981. Potato and sugar beet yield and water use efficient irrigation system and water stress. Agronomy Abstacts, 73 Annual Meeting, American Society of Agronomy, pp. 209.
7-    Kayimoglu, S. and Vanli, N. 1976.Determination of sugar beet yield, quality and economic utility of different irrigation methods.  J. Seker 14(10):10-29.
8-   Schafer, W. 1979. Results of intermittent sprinkler irrigation. Archivfur Acker und pflanzenbau und Bodenkunde, 23(2):121-128.
9-   Schwarz, K. D, Terchardit, R. R. and Berger, W. 1978. Productivity and effectiveness of sprinkler irrigation in relation to crop, site and land use type.  Archivfur Acker und pflanzenbau und Bodenkunde, 22(11): 721-728.
10-              URL:WWW.Cropinfo.net/Annual Reports/1996/B 7 beet 96. Htm, Improved nitrogen and irrigation efficiency for sugar beet production, Oregon state university, Ontario.
11-              URL:www.FAO.org WWW.fao.org/docrep/004/Y3655E/Y365504.htm, Crop yield response to deficit Irrigation.
12-              URL: WWW.jhon-libbey-eurotext.fr/articles/sec/12/2/113-20/en-resumwww.jhon-libbey-eurotext.fr/articles/sec/12/2/113-20/en-resum htm, the response of the sugar beet to planned water stress and nitrogen treatment in a semiarid area of the Bekka plain in Lebanon.
13-              Vand, N. 1988. Effect of irrigation on sugar beet yield quality.  J. Seker 20(2): 47-52.