نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناس ارشد مکانیک ماشین های کشاورزی

3 عضو هیات علمی بخش فنی و مهندسی موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت

چکیده

شلتوک یکی از غلات عمده است و قبل از انبارداری و در ابتدای فرآیند تبدیل نیاز به خشک کردن دارد. بخش مهمی از ضایعات برنج(بروز ترک­های اولیه)، در مرحلة خشک کردن روی می‏دهد. برای بررسی ثأثیر عوامل مختلف بر ضایعات برنج در هنگام خشک کردن، فرآیند خشک­کردن در قالب طرح آماری کرت‏های دوبار خرد شده با چهار پارامتر: رقم شلتوک(بینام و علی کاظمی)، دمای هوای خشک کن(در سه سطح 40، 50 و 60 درجة سانتی­گراد)، رطوبت نهایی شلتوک بر سه سطح 10-0، 20-10 و 30-20  سانتی متر)، انجام گرفت تا تأثیر اصلی و همچنین اثر متقابل پارامترهای مذکور بر میزان ترک ایجاد شده طی خشک کردن و درصد خرده برنج پس از تبدیل بررسی شود.  طی این اساس وزن تر(در سه سطح 10، 12 و 14 درصد) و ضخامت لایة  شلتوک در مخزن خشک کن(در تحقیق مشخص شد که رقم کاظمی نسبت به رقم بینام حساسیت بیشتری به  عوامل ایجاد ترک دارد. همچنین میزان برنج خرد شده پس از تبدیل برای رقم کاظمی  بیشتر از رقم بینام است. طبق بررسی‏های آماری، دمای °C40 هوای خشک کن، دمای مناسبی برای خشک کردن شلتوک از نظر میزان ترک ایجاد شده در این مرحله و کاهش خرده برنج پس از تبدیل است. رطوبت مناسب شلتوک جهت انجام عملیات تبدیل برای این دو رقم، 14%‌ تشخیص داده شد. با افزایش ضخامت لایه شلتوک درون مخزن خشک کن، میزان ترک و خرده برنج ایجاد شده به طور معنی داری کاهش می‏یابد.

- ارقامی، ن و بزرگ نیا،ا.1370. آمار چند متغیره کاربردی.(تالیف کارت سویو استاوا). چاپ اول. آستان قدس رضوی، 420 ص.
2-پیمان،م. 1379. بررسی عوامل شکستگی دانه در فرآیند پوست‏کنی شلتوک. رساله دوره دکتری مهندسی مکانیک ماشینهای کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
3- خوشحال، م و مینایی، س. 1382. بهینه سازی مصرف انرژی در فرآیند خشکاندن شلتوک با استفاده از خشک کن عمودی لایه نازک. مجموعه مقالات چهارمین همایش ملی انرژی،782-773.
4-رفیعی، ش. 1376. بررسی روش متداول خشک کردن شلتوک. پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک ماشینهای کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
5-سلیمانی، م. 1377. تاثیر پارامترهای خشک‏کن بر خصوصیات کیفی در شکنندگی برنج. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
6- عارفی، ح، باباپور، ج، اشراقی، ا. و فقیه نصیری، ز. 1373. بررسی و تعیین بهترین درصد رطوبت شلتوک هنگام تبدیل به برنج سفید و تعیین راندمان تبدیل ارقام آمل3 و هراز. گزارش پژوهشی موسسه تحقیقات برنج شمال، مازندران.
7-کیانمهر، م. 1380. بررسی عوامل موثر فیزیکی در ترک خوردگی شلتوک در خشک‏کن با جریان معکوس شونده هوا. رساله دوره دکتری مکانیک ماشینهای کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
8-هاشمی سلیمانی، س. 1374. طرح بهینه سازی خشک‏کن ثابت بستر افقی با بررسی ضایعات. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
9- Courtois, F., Abud, M. and Bonazzi, C., 2001. Modeling and Control of a Mixed-Flow rice dryer with emphasis on breakage quality. Journal of Food Engineering, 49: 303-309.
10- Juliano, B. O., 1985.Rice, Chemistry and Technology. American Association of Cereal  Chemists.
12- Juma Omar, S. and  Yamashita,  R., 1978.  Rice Drying, Husking and  Milling.
     Part1, Drying. Agricultural Mechanization in  Asia, Africa and Latin  America, 18(2):43-46.
13- Kunze, O. R. and Chudhury, M., 1972.Moisture adsorption related to the tensilestrenghtof  rice.,  In:  Rice,  Production  and  Utilization.  Ed.  Bor  S.  Luh, AVI Publishing Co, INC. 49: 684-696.
14-Mondoza, E. E. and Rigor, A. C., 1983. Quality  deterioration in on from  level of operation,  Naphir project. Research Reports of food Terminal, Manila.
15- Teter, N., 1987. Paddy Drying Manual. FAO of  the  United Nations.
16- Wiset, L., Srzednicki, G. and Driscoll, R., 2001.Effects of high temperature drying onrice quality. Agricultural Engineering International: the CIGR Journal of Scientific Research and Development. Manuscript. FP01003.