نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

2 استادیار علوم و صنایع غذایی، پژوهشکده صنایع شیمیایی، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران

چکیده

پسته یکی از مهمترین محصولات باغی کشور است که ارزش اقتصادی بالا دارد و صادرات آن بر اهمیت فرآوری و بسته بندی این محصول می­افزاید. یکی از مراحل مهم در فرآوری پسته، خشک کردن و رساندن رطوبت محصول به محدودة مجاز 4 تا 6 درصد (بر پایة وزن خشک) مناسب برای انبارمانی است. برای طراحی بهینة سیستم خشک­کن، نیاز به آگاهی از رفتار محصول در شرایط مختلف رطوبتی و دمایی در محیط است که با استفاده از منحنی­های هم­دما میسر خواهد شد.  در این تحقیق، برای به­دست آوردن رطوبت تعادلی پسته در دماهای خشک کردن، برای دو رقم از پسته­های خندان ایران به نام­های کله قوچی و فندقی، منحنی­های هم­دمای دفعی در دماهای 45، 60 ، 75، و  90 درجة سانتی­گراد به دست آمد. برای این منظور از روش استاتیک و محلول نمک­های اشباع ذکر شده در دستور العمل COST-90 استفاده شد. پس از آن داده­ها با مدل­های GAB ، هندرسون، اسمیت، هالسی و ازوین برازش و ضرایب مربوطه تعیین شد. نتایج نشان می­دهد که در هر دو رقم با  افزایش دما مقدار رطوبت تعادلی کاهش می­یابد. همچنین در بین مدل­های به کار رفته در تحقیق، مدل­های GAB و اسمیت نسبت به سایر مدل­ها دارای بهترین برازش بودند. علاوه بر آن، نتایج نشان داد که با افزایش دما مقدار رطوبت تک لایه در پسته کاهش می­یابد. همچنین، معادلة رگرسیون تغییرات رطوبت تک لایه با تغییرات دما در محدودة دمایی ذکر شده برای هر دو رقم به دست آمد.

عنوان مقاله [English]

Determination of Pistachio (Pistacia vera el) Moisture Desorption Isotherms Curves in drying Temperatures

1-   Adam, E., W. Mühlbaver, A. Esper, W. Wolf and W. Spieb. 2000. Effect of temperature on water sorption equilibrium of onion (Allium cepa L). Drying Technology. 18(9), 2117-2129.
2-   Ayranci, E. and Dalgic, C. 1992. Moisture sorption isotherm of pistacia Terebinthus L. and it’s protein isolate. Lebensmittel Wissenschaft und Technologie. 25, 482-483.
3-   Canovas, V. G. and Mercado, H. V. 1996. Dehydration of food. Chapman & Hall pub. New York. U.S.A.
4-   Greenspan, L. 1977. Humidity fixed points of binary saturated aqueous solutions. J. Res. Nat’l. Bureau of Standards- Section A. Physics and Chemistry. 81 (1), 89-96.
5-   Güzey, D., M. Özdemir, F. G. Seyhan, H. doğan and Y. O. Devres. 2001. Adsorption isotherm of raw and roasted hazelnuts. Drying Thechnology. 19(3&4), 691-699.
6-   Iglesias, H. A. and J. Chirife. 1982. Handbook of  food isotherms. Academic Perss. New York. U. S. A.
7-   Jafarian, K. 1999. Determination of Pistachio (Pistacia Veral.) Sorption isotherms. M. Sc. Thesis, Soputh Edmpons. Azad University. Tehran. (In Farsi)
8-   Kader, A. A., Heintz, C. M. Labavitch, J. M. Rae, H. L. 1982. Studies related to the description and evaluation of pistachio nut quality.  J. of the American Society for Horticultural Science. 107(5), 812-816.
9-   Karatas, S. and Battalbey, M. F. 1991. Determination of moisture diffusivity of pistachio nut meat during drying. Lebensmittel Wissenschaft und Technologie. 24, 484-487.
10-              Labuza, T. P., Kaanane, A. and Chen, Y. 1985. Effect of temperature on the moisture sorption isotherms and water activity shift of two dehydrated foods. J. of Food Science. 50, 385-391.
11-              Lopez, A., Iguaz, A. Esnoz, A.  and Virseda, P. 2000. Modeling of sorption isotherms of dried vegetable wastes from wholesale market. Drying Technology. 18 (4&5), 985-994.
12-              Maskan, M. and Karatas, S. 1997. Sorption characteristics of whole pistachio nuts (Pistacia vera L.). Drying Technology. 15 (3&4), 1119-1139.
13-              Perry, R. H. and Green, D. W. 1984. Perry’s chemical engineer’s handbook, 6th Ed.  McGraw Hill Book Co. New York. U. S. A.
14-              Rahman, S. 1995. Food properties handbook. CRC press. New york. USA.
15-              San Martin, M. B., Mate, J. I. Fernandez, T. and Virseda, P. 2001. Modeling adsorption equilibrium moisture characteristics of rough rice. Drying Technology. 19 (3&4), 681-690.
16-              Spiess, W. E. L. and Wolf, W. 1983. The results of   the COST- 90 project on water activity. Physical Properties of Foods, Ed. by Jowitt, R. Applied Science Pub. London.
17-              Yanniotis, S. and I. Zaramboutis. 1996. Water sorption isotherm of pistachio nuts. Lebensmittel Wissenschaft und Technologie. 29, 372-375.