علیرضا توکلی؛ عبدالمجید لیاقت؛ امین علیزاده
چکیده
مدلهای شبیهسازی، به دلیل ارائه تأثیرات کمّی آب بر عملکرد محصول، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت مصرف آب در مزرعه و فزونی بهرهوری آب هستند. مدل AquaCrop که سازمان خوار بار و کشاورزی جهان (فائو) آن را توسعه داده است، قابلیت بررسی روند تولید را تحت گزارههای مختلف دارد. در این تحقیق بهمنظور ارزیابی کارایی نرمافزار ...
بیشتر
مدلهای شبیهسازی، به دلیل ارائه تأثیرات کمّی آب بر عملکرد محصول، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت مصرف آب در مزرعه و فزونی بهرهوری آب هستند. مدل AquaCrop که سازمان خوار بار و کشاورزی جهان (فائو) آن را توسعه داده است، قابلیت بررسی روند تولید را تحت گزارههای مختلف دارد. در این تحقیق بهمنظور ارزیابی کارایی نرمافزار AquaCrop از دادههای دو سالۀ گندم دیم (86-1384) حاصل از یک طرح تحقیقاتی در بالادست حوضۀ کرخه (استان لرستان) استفاده شده است. آزمایشهای مزرعهای شامل: دیم، یک نوبت آبیاری در زمان کاشت و یک نوبت آبیاری در بهار بود که در مزارع کشاورزان اجرا شد. کاربرد نرمافزار AquaCrop در تحلیل نتایج مزرعهای آزمایشهای آبیاری محدود گندم دیم، حاکی از قابلیتهای این نرمافزار در برآورد عملکرد، موازنۀ آب خاک و درصد پوشش گیاهی است. میانگین انحراف نرمال شده مقادیر شبیهسازی شده از مقادیر اندازهگیری شدهبرای درصد پوشش گیاهی، مقدار آب خاک و عملکرد دانه به ترتیب برابر 53/8، 34/10 و 34/8 درصد بهدست آمد که مطلوب به نظر میرسد. ضریب کارآیی مدل در تخمین عملکرد، موازنۀ آب خاک و درصد پوشش سبز به ترتیب 93/0، 78/0 و 92/0 است. شاخص سازگاری نزدیک به یک است که نشان از سازگاری مقادیر رطوبت آب خاک، عملکرد دانه و درصد پوشش گیاهی در مدل با مقادیر واقعی دارد. این مدل تخمین تاریخ مناسب کاشت را برای شرایط دیم فقط منوط به عامل بارش و وقوع میزان مشخص آن کرده است و از اینرو نمیتواند برای مناطق سرد و نیمهسرد کارآمد باشد، اما در بقیه موارد نتایج نشاندهنده توانمندی مدل در تخمین مناسب عملکرد تحت شرایط دیم و آبیاری محدود است.
آزاده محمدیان؛ امین علیزاده؛ سهیلا جوانمرد
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1384، ، صفحه 67-84
چکیده
تولید محصولات زراعی و باغی در ایران عمدتاً با آبیاری است، بهطوریکه در حال حاضر حدود 93 درصد کل آب استحصالیکشور در بخش کشاورزی و باغداری مصرف میشود. حاکم بودن وضعیت اقلیمی خشک و نیمهخشک در اکثر دشتهای کشاورزی و کمبود آب برای آبیاری در این دشتها باعث شده است تا نیازهای آبی گیاهان زراعی و باغی محاسبه شده در اختیار کشاورزان ...
بیشتر
تولید محصولات زراعی و باغی در ایران عمدتاً با آبیاری است، بهطوریکه در حال حاضر حدود 93 درصد کل آب استحصالیکشور در بخش کشاورزی و باغداری مصرف میشود. حاکم بودن وضعیت اقلیمی خشک و نیمهخشک در اکثر دشتهای کشاورزی و کمبود آب برای آبیاری در این دشتها باعث شده است تا نیازهای آبی گیاهان زراعی و باغی محاسبه شده در اختیار کشاورزان قرار گیرد. نیاز آبی معمولاً با استفاده از دادههای ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک و با روش فائو- پنمن- مانتیث برآورد میشود. در این روش باید از دادههایی استفاده شود که از ایستگاههای کاملاً آبیاریشده (ایستگاه مرجع) برداشت شده باشند، اما اکثر ایستگاههای معتبر هواشناسی ایران در مناطق خوب آبیاریشده احداث نشدهاند، از این رو دادههای برداشت شده در آنها از لحاظ استفاده در محاسبات نیاز آبی دقت مطلوبی ندارد. در این مطالعه، 153 ایستگاه سینوپتیک که سطح کشور را تا حد مطلوبی پوشش میدهند، انتخاب و از دادههای دما، رطوبت، سرعت باد، ساعات آفتابی، و بارندگی آنها استفاده شده است. سپس مقادیر فرابرآورد تبخیر- تعرق مرجع پس از اصلاح دادههای دما برای هر ایستگاه به صورت سالانه و فصلی محاسبه و در نهایت سطح کشور بر اساس میزان این فرابرآورد به صورت سالانه و فصلی پهنهبندی شده است. حداکثر مقدار فرابرآورد سالانه برابر با 41 درصد در مناطق جنوب شرقی کشور، برای فصل بهار و تابستان برابر با 68 درصد در نواحی مرکزی و غرب کشور و برای فصل پاییز و زمستان برابر با 65 درصد در نواحی مرکزی و جنوبشرقی کشور است.