ایمنی مواد غذایی
سمیرا حسینی؛ عزیز همایونی راد
چکیده
انسان همیشه به دنبال راهی برای حفظ مواد غذایی در برابر تخریب شیمیایی، میکروبی و بیماریزاهای غذایی است. مصرف پروبیوتیک‌ها امروزه با چالش‌هایی روبه‌رو است. برای برون‌رفت از این بن‌بست می‌توان پروبیوتیک‌ها را تبدیل به پست بیوتیک کرد و در تیمار بیماری‌های مختلف به کار گرفت پست بیوتیکها منبع انرژی قابل توجهی را برای سلول‌های ...
بیشتر
انسان همیشه به دنبال راهی برای حفظ مواد غذایی در برابر تخریب شیمیایی، میکروبی و بیماریزاهای غذایی است. مصرف پروبیوتیک‌ها امروزه با چالش‌هایی روبه‌رو است. برای برون‌رفت از این بن‌بست می‌توان پروبیوتیک‌ها را تبدیل به پست بیوتیک کرد و در تیمار بیماری‌های مختلف به کار گرفت پست بیوتیکها منبع انرژی قابل توجهی را برای سلول‌های اپیتلیال روده بزرگ فراهم می‌کنند و در رشد و تمایز آنها نقش دارند. برای ارزیابی اثر ضدمیکروبی، عصاره پست‌بیوتیک از باکتری لاکتوباسیلوس‌کازئی استخراج و علیه بیماریزاهای اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس ائوروس، پنی‌سیلیوم نوتاتوم و کاندیدا آلبیکانس با روش انتشار در چاهک و اندازه‌گیری قطر هاله عدم رشد ارزیابی شد. برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از شاخص‌های چولگی (skewness) و کشیدگی (kurtosis) استفاده شد. در ارزیابی اثر ضدمیکروبی عصاره پست‌بیوتیک به روش انتشار در چاهک، بزرگ‌ترین قطر در غلظت µl/ml800 در باکتری‌های اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس تشکیل شد. اما در پنی‌سیلیوم نوتاتوم و کاندیدا آلبیکانس بعد از سه بار تکرار هیچ‌گونه هاله عدم رشد مشاهده نشد. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر می‌توان نتیجه گرفت که پست‌بیوتیک می‌تواند علیه باکتری‌های بیماری‌زا از جمله اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس اثر مهارکنندگی داشته باشد. نتایج به دست آمده در اندازه‌گیری قطر هاله عدم رشد بیماریزاهای ارزیابی شده نشان از تفاوت در اثر عصاره پست‌بیوتیک دارد.
ایمنی مواد غذایی
نیوشا خواجه؛ عبدالرضا محمدی نافچی؛ لیلا نوری
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پوشش صمغ زدو حاوی دو اسانس آویشن شیرازی و ترخون بر ترکیبات شیمیایی و بافت خلال سیب‌زمینی سرخ‌شده است. فرضیه پژوهش این است که فرآیند سرخ کردن خلال سیب زمینی در دماهای بالا باعث خروج رطوبت و افت آن و بروز تغییراتی در بافت و خواص حسی و عطر و طعم محصول نهایی خلال سیب زمینی سرخ کرده می‌شود. پوشش صمغ زدو حاوی دو ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پوشش صمغ زدو حاوی دو اسانس آویشن شیرازی و ترخون بر ترکیبات شیمیایی و بافت خلال سیب‌زمینی سرخ‌شده است. فرضیه پژوهش این است که فرآیند سرخ کردن خلال سیب زمینی در دماهای بالا باعث خروج رطوبت و افت آن و بروز تغییراتی در بافت و خواص حسی و عطر و طعم محصول نهایی خلال سیب زمینی سرخ کرده می‌شود. پوشش صمغ زدو حاوی دو اسانس بر ترکیبات شیمیایی و بافت خلال سیب‌زمینی سرخ‌شده اثرگذار است و باعث بالا رفتن کیفیت در مادهٔ غذایی می‌شود. در این پژوهش، اسانس آویشن شیرازی و ترخون به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر استخراج گردید. محلول پوشش با استفاده از صمغ زدو 1 درصد و اسانس آویشن شیرازی و ترخون به منظور پوشش‌دهی خلال سیب‌زمینی تهیه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که با پوشش‌دهی نمونه‌های سیب‌زمینی با صمغ زدو، میزان رطوبت طی سرخ کردن افزایش و میزان چربی و پروتئین کاهش می‌یابد. پوشش هیدروکلوئیدی صمغ زدو موجب کاهش شاخص سختی بافت سیب‌زمینی سرخ‌شده، نسبت به نمونه شاهد، شده است. با این حال، استفاده از اسانس آویشن شیرازی و ترخون تأثیر معنی‌داری بر ترکیبات شیمیایی و میزان سفتی بافت نداشت. نمونه‌های پوششاسانس آویشن شیرازی، اسانس ترخون، پوشش صمغ زدو، سیب‌زمینی سرخ‌شده داده‌شده با پوشش هیدروکلوئیدی صمغ زدو، بدون اسانس و حاوی اسانس آویشن شیرازی، دارای بیشترین امتیاز پذیرش کلی بین نمونه‌ها بودند.
ایمنی مواد غذایی
سمیرا صیامی عراقی؛ سید محمد علی ابراهیم زاده موسوی؛ علی اکبر سیف کردی؛ رضا دین پناه
چکیده
رزین‌های اپوکسی بر پایه بیسفنول آ(BPA) کاربرد گسترده‌ای در مواد در تماس با مواد غذایی مانند پوشش‌های قوطی فلزی دارد. اثرات سوء بیسفنول آ برای مصرف کننده، صنعت بسته بندی مواد غذایی را به سمت ارتقاء ایمنی به طور مداوم سوق داده است. در این مطالعه ، پوشش اپوکسی تولید شده با نانوذرات به منظور شناسایی مهاجرت بیسفنول آ دی گلیسیدیل اتر (BADGE) ...
بیشتر
رزین‌های اپوکسی بر پایه بیسفنول آ(BPA) کاربرد گسترده‌ای در مواد در تماس با مواد غذایی مانند پوشش‌های قوطی فلزی دارد. اثرات سوء بیسفنول آ برای مصرف کننده، صنعت بسته بندی مواد غذایی را به سمت ارتقاء ایمنی به طور مداوم سوق داده است. در این مطالعه ، پوشش اپوکسی تولید شده با نانوذرات به منظور شناسایی مهاجرت بیسفنول آ دی گلیسیدیل اتر (BADGE) تحت آزمون مهاجرت قرار میگیرد. مهاجرت BADGE از نانوکامپوزیت اپوکسی/ دی اکسید تیتانیوم/ اکسید آلومینیوم به مشابه‌های غذایی 10 درصد اتانول (حجمی-حجمی) ، 20 درصد اتانول (حجمی-حجمی)، 95 درصد اتانول (حجمی-حجمی) و 3 درصد اسید استیک (وزنی-حجمی) مشابه شرایط پر شدن (60 دقیقه در دمای 60 و 121 درجه سلسیوس) و شرایط نگهداری (10 روز در دمای 40 درجه سلسیوس) مطالعه شد. کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) برای تعیین سطح مهاجرت بیسفنول آ دی گلیسیدیل اتر از نانوکامپوزیت به مشابه‌های غذایی استفاده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که سطح مهاجرت بیسفنول آ دی گلیسیدیل اتر از نانوکامپوزیت اپوکسی/ دی اکسید تیتانیوم/ اکسید آلومینیوم به مشابه‌های غذایی در شرایط مشابه پرکردن و نگهداری از محدوده مجاز تعیین شده کمتر بود.
ایمنی مواد غذایی
بهمن یارقلی؛ اکرم حسین نژادمیر
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تاثیر سطوح مختلف غلظت کادمیم محـیط ریـشه بر مقدار جذب و تجمع آن در اندام‌های مختلف هفت نوع سبزی رایـج در کشور است که به صورت یک طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تیمار و سه تکرار در سال 1389 به اجرا درآمد. تیمارها شامل غلظت‌های صفر، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیم در خاک است. خاک مورد استفاده ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تاثیر سطوح مختلف غلظت کادمیم محـیط ریـشه بر مقدار جذب و تجمع آن در اندام‌های مختلف هفت نوع سبزی رایـج در کشور است که به صورت یک طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تیمار و سه تکرار در سال 1389 به اجرا درآمد. تیمارها شامل غلظت‌های صفر، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیم در خاک است. خاک مورد استفاده بعد الک کردن با مش دو میلی‌متر و افزودن نیترات کادمیم و مخلوط کردن کامل تهیه شد برای کاشت از گلدان پلاستیکی استفاده شد. در پایان فصل زراعی از بخش‌های مختلف گونه‌ها برای سنجش مقدار تجمع کـادمیم نمونـه‌بـرداری و آزمایش شد، نتایج حاصل با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، به جز تیمار شاهد در سایر تیمارها میزان تجمع کادمیم در بخش‌های گونه‌های مورد مطالعه بیش از حد مجاز موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (0.05 و 0.1 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و FAO/WHO (0.2میلی‌گرم بر کیلوگرم) برای مصارف انسانی است. میزان تجمع کـادمیم در بخش‌های مختلف سبزی‌های بـه ترتیـب شـامل ساقه: کاهو، نعنا، گشنیز، شاهی، پیاز، جعفری و تره‌فرنگی؛ برگ: کاهو، شاهی، پیاز، گشنیز، جعفری، نعنا و تره‌فرنگی؛ ریشه: شاهی، کاهو، نعنا، گشنیز، جعفری، پیاز و تره‌فرنگی است. نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که بیشترین مقدار تجمع کادمیم در بین اندام سبزی‌های مورد مطالعه مربوط به ساقة کاهو (6.8 میلی‌گرم در کیلوگرم) و کمترین میزان آن، مربوط به ریشة تره‌فرنگی (0.77 میلی گرم بر کیلوگرم) و بیشتر از حد استاندارد است. به طور کلی در تیمارهای حاوی نیترات کادمیم تمام گونه‌ها دچار سمیت شدند و در تیمار شاهد سمیت و آسیبی در گیاهان مشاهده نشد. بالا بودن میزان تجمع فلز کادمیم در برگ کاهو، شاهی و پیاز دارای اهمیت است و بیانگر استعداد این محصولات در تجمع کادمیم بیشتر در برگ خود است. از این رو این سبزی‌ها شرایط مصرف توسط شهروندان را ندارند و باید نسبت به مدیریت شرایط کشت آنها تدبیرهای لازم اتخاذ شود.
ایمنی مواد غذایی
ابوالفضل گلشن تفتی؛ بهاره محمدی
چکیده
در این پژوهش، از دماهای بالا (50، 60 و 70 درجه سلسیوس به مدت 1 و 2 ساعت در رطوبت نسبی 80-75 درصد) و از دماهای پایین (5- و صفر درجه سلسیوس به مدت 24 و 48 ساعت) برای کنترل آفات انباری در ارقام خرمای قصب و شمسایی استفاده شد. ارقام خرما پس از تیماردهی و بسته‌بندی، در انبار معمولی و سردخانه برای مدت 6 ماه نگهداری شدند و میزان آلودگی به آفات، آزمون‌های ...
بیشتر
در این پژوهش، از دماهای بالا (50، 60 و 70 درجه سلسیوس به مدت 1 و 2 ساعت در رطوبت نسبی 80-75 درصد) و از دماهای پایین (5- و صفر درجه سلسیوس به مدت 24 و 48 ساعت) برای کنترل آفات انباری در ارقام خرمای قصب و شمسایی استفاده شد. ارقام خرما پس از تیماردهی و بسته‌بندی، در انبار معمولی و سردخانه برای مدت 6 ماه نگهداری شدند و میزان آلودگی به آفات، آزمون‌های میکروبی و شیمیایی به فاصله هر دو ماه بررسی شد. شبپره میوهخوار خرما (Ephestia figulliella) و کنه تارتن (Oligonychus afrasiaticus) از آفات مهم ارقام خرمای قصب و شمسایی در منطقه شهداد استان کرمان گزارش شدهاند. دمای 70 درجه سلسیوس برای مدت 2 ساعت بیشترین تأثیر را در کاهش میزان آلودگی به آفات و بار میکروبی در این ارقام خرما نشان داد. میزان آلودگی به آفات و درصد اسیدیته در نمونه‌های موجود در انبار معمولی با گذشت زمان افزایش یافت درحالیکه نمونه‌های موجود در سردخانه نهتنها میزان آلودگی و درصد اسیدیته کمتری داشتند بلکه با گذشت زمان، میزان آلودگی به آفت و درصد اسیدیته در آنها به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. استفاده از سردخانه در جلوگیری از فعالیت آفات و میکروارگانیسمها در ارقام خرمای قصب و شمسایی مؤثر گزارش شد.
ایمنی مواد غذایی
زهرا ملک زاده؛ ابراهیم حسینی؛ هما بهمدی
چکیده
فسفات‌ها در بسیاری از مواد غذایی فرایندشده به عنوان پایدارکننده و امولسیفایر به کار می‌روند. از فسفات‌ها در بیش از 65 درصد فراورده‌های گوشتی استفاده می‌شود. با توجه به مخاطرات احتمالی مصرف فسفات‌ها برای سلامتی و نیز با توجه بهتمایل مصرف‌کنندگان به خرید فراورده‌های فاقد فسفات یا با فسفات کاهش‌یافته، در سال‌های اخیر مطالعات ...
بیشتر
فسفات‌ها در بسیاری از مواد غذایی فرایندشده به عنوان پایدارکننده و امولسیفایر به کار می‌روند. از فسفات‌ها در بیش از 65 درصد فراورده‌های گوشتی استفاده می‌شود. با توجه به مخاطرات احتمالی مصرف فسفات‌ها برای سلامتی و نیز با توجه بهتمایل مصرف‌کنندگان به خرید فراورده‌های فاقد فسفات یا با فسفات کاهش‌یافته، در سال‌های اخیر مطالعات متعددی برای جایگزینی فسفات در فراورده‌های گوشتی شده است. به دلیل ویژگی‌های عملکردی منحصر به فرد فسفات‌ها، از لحاظ تکنولوژیکی حذف کامل آنها چالش برانگیز است. هدف از پژوهش حاضر، جایگزینی نسبی فسفات به میزان 50 درصد اولیه، در سوسیس کوکتل با نشاستۀ اصلاح شدۀ سیب‌زمینی است. اثر افزودن سه نوع نشاسته بر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی سوسیس شامل pH، افت پخت، سفتی بافت، ویژگی‌های میکروبی (کلی‌فرم، اشریشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس، کلستریدیوم پرفرینژنز، سالمونلا و کپک و مخمر) و ویژگی‌های حسی (رنگ، مزه، عطر و بو، بافت و پذیرش کلی) در سیستم هدونیک 5 امتیازی و طی سی روز نگهداری (زمان‌های صفر، 15 و 30 روز بعد از تولید) بررسی شد. این سه نوع نشاسته عبارتاند از: استیلیتد دی استارچ آدیپات (Acetylated distarch adipate)، هیدروکسی پروپیل دی استارچ فسفات (Hydroxypropyl distarch phosphate) و استارچ سدیم اکتنیل سوکسینات (Starch sodium octenyl succinate) در دو سطح 1.35 و 2.7 درصد در مقایسه با نمونه‌های سوسیس تولید شده با فسفات تجاری (نمونۀ شاهد- فاقد نشاستۀ اصلاح شده). جایگزین کردن فسفات با نشاستۀ اصلاح شده تفاوت معنی‌داری در pH نمونه‌ها با شاهد ایجاد نکرد. تفاوت معنی‌داری (p<0.05) در میزان افت پخت نمونه‌های حاوی 1.35 درصد نشاسته اصلاح شده، با نمونه شاهد مشاهده نشد. افت پخت در سوسیس‌های حاوی 2.7 درصد نشاسته اصلاح شده که میزان رطوبت بالاتری داشتند، به صورت معنی‌داری بیشتر بود. تمامی نمونه‌ها از نظر میکروبی مطابق استانداردهای ملی ایران بودند. نمونه‌های سوسیس فرموله شده، در زمان صفر تفاوت معنی‌داری (p<0.05) با شاهد نداشتند. پس از ۳۰ روز نگهداری، بار میکروبی تیمارهای حاوی 1.35 درصد استیلیتد دی استارچ آدیپات و هیدروکسی پروپیل دی استارچ فسفات کمتر از بار میکروبی شاهد بود. افزایش مقدار نشاسته به 2.7 درصد، صرف‌نظر از نوع آنها، باعث افزایش بار میکروبی شد. در این تحقیق مطلوب‌ترین فرمول از نظر کیفی سوسیس‌های حاوی 1.35 درصد نشاسته اصلاح شده هیدروکسی پروپیل دی استارچ فسفات بودند. سوسیس‌های حاوی 2.7 درصد نشاسته اصلاح شده استارچ سدیم اکتنیل سوکسینات در مقایسه با سایر فرمولاسیون‌ها مطلوبیت کمتری داشتند.
ایمنی مواد غذایی
عادله محمدی؛ محمد قربانی
چکیده
واکنش میلارد یا قهوه‌ای شدن غیرآنزیمی معمولاً در فرایندهای حرارتی، نگهداری و ... در فراورده‌های غذایی رخ می‌دهد و آنچه از این واکنش به دست می‌آید در این فراورده‌ها باقی می‌ماند. تولیدکنندگان محصولات غذایی اغلب از محصولات تولیدی در واکنش میلارد برای بهبود رنگ، بافت و افزایش عطر و طعم باهدف افزایش دلپذیری و محبوبیت فراورده‌های ...
بیشتر
واکنش میلارد یا قهوه‌ای شدن غیرآنزیمی معمولاً در فرایندهای حرارتی، نگهداری و ... در فراورده‌های غذایی رخ می‌دهد و آنچه از این واکنش به دست می‌آید در این فراورده‌ها باقی می‌ماند. تولیدکنندگان محصولات غذایی اغلب از محصولات تولیدی در واکنش میلارد برای بهبود رنگ، بافت و افزایش عطر و طعم باهدف افزایش دلپذیری و محبوبیت فراورده‌های غذایی استفاده می‌کنند. محصولات تولیدی در واکنش میلارد به غیر از جنبههای مثبت، آثار جهشزایی، سرطانزایی و سیتوتوکسیک نیز دارند. آکریلآمید، فوران و 5- هیدروکسی متیل فورفورال از ترکیبات بالقوه زیانآور حاصل از واکنش میلارد شناسایی شدهاند. گروههای غذایی متنوعی که از لحاظ ترکیبات توکسینوژنیک ارزیابی شدهاند غالباً مصرف بالایی در جوامع انسانی دارند، از این رو استراتژیهای کاهش این ترکیبات باید در اولویت فرایند تولید محصولات غذایی قرار گیرند. این مقاله مروری است بر ترکیبات ضد تغذیه‌ای حاصل از واکنش میلارد در محصولات غذایی صنعتی و سنتی کشورهای مختلف.
ایمنی مواد غذایی
هما بهمدی؛ نیراعظم خوش خلق سیما؛ فروغ شواخی؛ صغری معدنی؛ شهین زمردی
چکیده
نظر به مضرات آلاینده‌های فلزات سنگین برای سلامت مصرف کنندگان، این تحقیق باهدف بررسی غلظت کل فلزات سنگین سرب (Pb)، جیوه (Hg)، کادمیم (Cd)، آرسنیک (As) و کروم (Cr) در اندام‌های مختلف (ریشه، ساقه، برگ و بذر) گیاه سالیکورنیاپرسیکا آخانی (Salicornia persica Akhani) رویش یافته در دشت نمک مرد آباد کرج، مقایسه الگوی تجمع فلزات سنگین در اندام‌های مختلف گیاه، و ...
بیشتر
نظر به مضرات آلاینده‌های فلزات سنگین برای سلامت مصرف کنندگان، این تحقیق باهدف بررسی غلظت کل فلزات سنگین سرب (Pb)، جیوه (Hg)، کادمیم (Cd)، آرسنیک (As) و کروم (Cr) در اندام‌های مختلف (ریشه، ساقه، برگ و بذر) گیاه سالیکورنیاپرسیکا آخانی (Salicornia persica Akhani) رویش یافته در دشت نمک مرد آباد کرج، مقایسه الگوی تجمع فلزات سنگین در اندام‌های مختلف گیاه، و همچنین بررسی ضرایب تجمع زیستی و انتقال این فلزات توسط اندام‌های مختلف گیاه سالیکورنیا اجرا شد. الگوی تجمع فلزات در ریشه، Cr>Pb>Hg>Cd>As، در ساقه Cr>Pb>Cd>As>Hg، در برگ Pb>Cr>As>Cd>Hg و در بذر Pb>As>Cr>Cd>Hg تعیین شد. ضریب تجمع زیستی ریشه برای تمامی فلزات سنگین در اندام‌های مختلف سالیکورنیا در محدوده صفر تا 0.29 بود. معلوم شد سالیکورنیا پرسیکا آخانی قابلیت انباشت خوبی برای فلزات سنگین ندارد و مناسب برای گیاه‌پالایی به نظر نمی‌آید. غلظت تمامی فلزات سنگین مورد مطالعه در اندام‌های گیاهی به‌طور معنی‌دار و قابل توجهی کمتر از غلظت آنها در آب و خاک (پروفایل 30-0 سانتی‌متر و 60-30 سانتی‌متر) محل رویش بود است. این گونه گیاهی با دارا بودن ضریب انتقال 0.287±5.01 توانایی بالایی در انتقال سرب جذب شده از ریشه به اندام‌های هوایی گیاه دارد. کمترین ضریب انتقال مربوط به فلز جیوه (0.04±0.38) بوده است.
