مهدی ذاکری نیا؛ فریبرز عباسی؛ تیمور سهرابی
دوره 8، شماره 3 ، آذر 1386، ، صفحه 17-30
چکیده
یکی از مسائل عمده در پیشبینی کارایی سامانههای آبیاری، تغییرات زمانی ویژگیهای خاک از جمله مشخصات هیدرولیکی آن است. در این تحقیق، برای بررسی تغییرات زمانی ویژگیهای هیدرولیکی یک خاک لوم رسی در اثر آبیاری با آب شور و سدیمی، ده نوبت آبیاری با دور هفت روز با آب حاوی کلرید سدیم با SAR و EC به ترتیب 32 و 12 دسی زیمنس بر متر اجرا و ...
بیشتر
یکی از مسائل عمده در پیشبینی کارایی سامانههای آبیاری، تغییرات زمانی ویژگیهای خاک از جمله مشخصات هیدرولیکی آن است. در این تحقیق، برای بررسی تغییرات زمانی ویژگیهای هیدرولیکی یک خاک لوم رسی در اثر آبیاری با آب شور و سدیمی، ده نوبت آبیاری با دور هفت روز با آب حاوی کلرید سدیم با SAR و EC به ترتیب 32 و 12 دسی زیمنس بر متر اجرا و سه آزمایش نفوذپذیری به ترتیب در آبیاریهای سوم، ششم و دهم اندازهگیری شد. مقایسة مقادیر نفوذ تجمعی و سرعت نفوذ در سه نوبت اندازهگیری نشان داد که نفوذپذیری خاک به دلیل افزایش سدیم و پراکندگی خاکدانهها به شدت کاهش مییابد. برای شبیهسازی رفتار خاک در اثر آبیاریهای متوالی با آب شور و تخمین پارامترهای هیدرولیکی تأثیرگذار، از مدل ریاضی HYDRUS-1D استفاده شد. قبل از تخمین ویژگیهای هیدرولیکی خاک، جهت آگاهی از میزان حساسیت پارامترهای هیدرولیکی، آزمون حساسیت اجرا شد. آزمون آآآآآسمسیبتسیبتحساسیت نشان داد که نفوذ تجمعی به ترتیب نسبت به هدایت آبی اشباع (Ks)، پارامتر شکل n ، و رطوبت اشباع (qs) حساس است. با عنایت به محدودیت دادههای اندازهگیریشده و حساسیت مدلهای ریاضی در تخمین تعداد زیادی پارامتر به روش معکوس، و با توجه به همبستگی بالای پارامترهای Ks و n در فرمول وانگنوختن، با وجود حساسیت بیشتر مدل به n در مقایسه باqs، فقط Ks و qs در بهینهسازی بررسی شدند. اجرای مدل در مرحلة اول، برای تخمین معکوس Ks به تنهایی و در مرحلة دوم برای تخمین همزمان Ks و qs انجام شد. در هر مرحله، سایر ویژگیهای هیدرولیکی خاک از مدل ROSETTA تعیین شدند. نتایج اجرای مرحلة اول نسبت به مرحلة دوم مدل، همخوانی بیشتری با مقادیر اندازهگیریشده در هر آبیاری نشان داد. نتایج این تحقیق نشان داد که روش معکوس در صورت وجود دادههای کافی میتواند روشی مناسب برای براورد ویژگیهای هیدرولیکی و تغییرات زمانی آنها باشد. همچنین، دادههای مزرعهای نفوذ تجمعی در آبیاری سوم و ششم به خوبی با معادلة فیلیپ برازش یافت، اما دقت آن در آبیاری دهم چندان مناسب نبود.
تیمور سهرابی؛ بابک جهان جو؛ عباس کشاورز
دوره 6، شماره 3 ، آذر 1384، ، صفحه 33-46
چکیده
آبیاری جویچهای در اراضی کشاورزی با خاک قابل فرسایش و شیب زیاد باعث فرسایش و تلفات خاک از سطح جویچهها و ایجاد مسائلی از قبیل کاهش میزان نفوذ آب میشود. اخیراً محققان کاربرد مادة شیمیایی پلی اکریل آمید (PAM) را به صورت محلول در آب جهت کنترل فرسایش و تلفات خاک از جویچهها و افزایش نفوذ آب پیشنهاد کردهاند. به منظور بررسی اثر این ماده، ...
بیشتر
آبیاری جویچهای در اراضی کشاورزی با خاک قابل فرسایش و شیب زیاد باعث فرسایش و تلفات خاک از سطح جویچهها و ایجاد مسائلی از قبیل کاهش میزان نفوذ آب میشود. اخیراً محققان کاربرد مادة شیمیایی پلی اکریل آمید (PAM) را به صورت محلول در آب جهت کنترل فرسایش و تلفات خاک از جویچهها و افزایش نفوذ آب پیشنهاد کردهاند. به منظور بررسی اثر این ماده، آزمایشی با استفاده از آزمون فاکتوریل در طرح بلوکهای تصادفی شامل سه جریان ورودی 6/0 ، 8/0 و 0/1 لیتر در ثانیه به جویچه و دو تیمار PAM به ترتیب 5 پیپیام، 10پیپیام و تیمار شاهد با سه تکرار در زمینی بدون کشت از مزرعة تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام گرفت. آزمایشها در خاک لومی سیلتی در جویچههایی به طول 140 و عرض 75/0 متر و با شیب طولی 1 درصد در دو نوبت آبیاری انجام شد که در آبیاری اول تیمار PAM اعمال و اثر آن بر میزان تلفات خاک از جویچه بررسی شد و در آبیاری دوم تیمار PAM اعمال نگردید و تنها تأثیر تیمار در آبیاری نوبت اول بر فرسایش و تلفات خاک از جویچه، بررسی شد. تیمار 10پیپیام اثر مطلوبی از نظر کنترل تلفات خاک و افزایش میزان نفوذ داشته است. در این آزمایش مشخص شد که افزودن PAM در آب آبیاری میزان تلفات خاک را از جویچه حدود 78 درصد کاهش و میزان کل نفوذ در جویچه را حدود 46 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش میدهد. در آبیاری دوم بدون کاربرد تیمار PAM میزان تلفات خاک از جویچه حدود 55 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش نشان میدهد. نتایج تجزیة و تحلیل آماری تأثیر PAM را بر میزان نفوذ و تلفات خاک از جویچه نشان میدهد به این ترتیب که ترکیب تیمار 10 پیپیام و جریان ورودی 6/0 لیتر در ثانیه از لحاظ کاهش تلفات خاک از جویچه و ترکیب تیمار10 پیپیام و جریان ورودی یک لیتر در ثانیه از لحاظ افزایش میزان نفوذ در سطح 5 درصد معنیدار هستند.
فرهاد میرزایی؛ عبدالمجید لیاقت؛ تیمور سهرابی؛ محمدحسین امید
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1384، ، صفحه 53-66
چکیده
تعیین قطر و عمق خاک مرطوبشده (پیاز رطوبتی) در زمانهای مختلف پس از شروع آبیاری در طراحی آبیاری قطرهای اهمیت ویژهای دارد. شکل و ابعاد پیاز رطوبتی به عواملی چند از قبیل بافت خاک، ضریب هدایت هیدرولیکی، و دبی قطرهچکان وابسته است . در این تحقیق بهمنظور تعیین ابعاد پیاز رطوبتی و گسترش آن در زمانهای مختلف یک مدل فیزیکی از ...
بیشتر
تعیین قطر و عمق خاک مرطوبشده (پیاز رطوبتی) در زمانهای مختلف پس از شروع آبیاری در طراحی آبیاری قطرهای اهمیت ویژهای دارد. شکل و ابعاد پیاز رطوبتی به عواملی چند از قبیل بافت خاک، ضریب هدایت هیدرولیکی، و دبی قطرهچکان وابسته است . در این تحقیق بهمنظور تعیین ابعاد پیاز رطوبتی و گسترش آن در زمانهای مختلف یک مدل فیزیکی از جنس پلاکسیگلاسشفاف با چهارچوب فلزی و به ابعاد 90×120×180 سانتیمتر به شکل مکعب مستطیل که یک چهارم آن حذف شده است ساخته شد. سپس قطر و عمق پیاز رطوبتی در زمانهای مختلف پس از شروع آبیاری با ترسیم جبهة رطوبتی روی دیوارههای شفاف مدل، اندازهگیری شد. به منظور نمونسازی جبهه رطوبتی نیز، روابطی با دخالت عوامل فیزیکی مؤثر در حجم خاک مرطوبشده در زیر منبع تغذیه و با استفاده از قضیه باکینگهام و آنالیز ابعادی بهدست آمد. در نهایت، این روابط با دادههای اندازهگیریشده واسنجی شدند و یک سری روابط علمی- تجربی بهدست آمد که همخوانی بسیار خوبی با نتایج آزمایشها نشان داد. از این روابط میتوانند در طراحی آبیاری قطرهای-نواری به خوبی استفاده کرد.