علیرضا حسن اقلی؛ آزیتا رمضانی؛ سید مجید میرلطیفی
چکیده
انتخاب پوشش (فیلتر) مناسب، یکی از موارد اصلی در تضمین عملکرد سامانههای زهکشی زیرزمینی است. در سالهای اخیر تأمین پوششهای دانهای (شن و ماسه) بهدلایلی مانند دوری معادن از محل اجرای پروژهها، هزینه زیاد، نامتناسب بودن دانهبندی با خاک محل و مسائل زیستمحیطی دشوار شده است و بههمین دلایل کاربرد پوششهای مصنوعی ...
بیشتر
انتخاب پوشش (فیلتر) مناسب، یکی از موارد اصلی در تضمین عملکرد سامانههای زهکشی زیرزمینی است. در سالهای اخیر تأمین پوششهای دانهای (شن و ماسه) بهدلایلی مانند دوری معادن از محل اجرای پروژهها، هزینه زیاد، نامتناسب بودن دانهبندی با خاک محل و مسائل زیستمحیطی دشوار شده است و بههمین دلایل کاربرد پوششهای مصنوعی بهعنوان جایگزین مطرح شده که نیاز به بررسی و تأیید دارد. در این تحقیق، با توجه به اهمیت تطابق پوشش زهکشی با خصوصیات خاک و شرایط هر منطقه، تناسب پوششهای مصنوعی رایج برای استفاده در اراضی تحت زهکشی دشت شادگان واقع در استان خوزستان بررسی شده است. به این منظور، آزمونهای نفوذسنجی مطابق استاندارد ASTM D-5101 روی سه نمونه پوشش مصنوعی PLM شامل یک نمونه با مشخصه تجاری PP450 تولید خارج و دو نمونه با مشخصههای تجاری PP450 و PP700 تولید شده در یکی از کارخانههای داخل کشور اجرا شد. مقادیر هدایت هیدرولیکی و نسبت گرادیان مجموعه خاک- پوشش مصنوعی برای سه پوشش فوق تعیین شد. متوسط هدایت هیدرولیکی برای پوششهای PP450 خارجی و PP450 و PP700 ایرانی بهترتیب 21/0، 11/0 و 13/0 متر در روز و متوسط نسبت گرادیان برای این پوششها بهترتیب 86/1، 78/0 و 84/0 بهدست آمد. با توجه به مقادیر نسبت گرادیان و تغییرات هدایت هیدرولیکی، عملکرد پوششهای PP450 و PP700ایرانی نزدیک به هم ارزیابی شد و در الویت قرار گرفت، اما مقادیر هدایت هیدرولیکی و نسبت گرادیان مجموعه خاک- پوشش PP700 ایرانی، درصد تغییرات و نوسان کمتری را در خلال آزمون از خود نشان داد.
شهره پدرام؛ علیرضا حسن اقلی؛ محمود مشعل؛ عبدالمجید لیاقت
چکیده
مشکلات موجود بر سر راه تهیه و استفاده از پوششهای زهکشی شن و ماسهای در کشور، منجر به بررسی بهمنظور یافتن جایگزین مناسب برای آنها شده که از جمله رایجترین موارد میتوان به پوششهای مصنوعی اشاره کرد. با توجه به رشد روزافزون صنایع پتروشیمی در ایران و تولید مواد اولیه مورد نیاز جهت تهیه پوششهای زهکشی مصنوعی و نیز وجود کارخانجات ...
بیشتر
مشکلات موجود بر سر راه تهیه و استفاده از پوششهای زهکشی شن و ماسهای در کشور، منجر به بررسی بهمنظور یافتن جایگزین مناسب برای آنها شده که از جمله رایجترین موارد میتوان به پوششهای مصنوعی اشاره کرد. با توجه به رشد روزافزون صنایع پتروشیمی در ایران و تولید مواد اولیه مورد نیاز جهت تهیه پوششهای زهکشی مصنوعی و نیز وجود کارخانجات متعدد نساجی در کشور، امکان تولید داخلی این محصولات، فراهم شده است. از این نظر در تحقیق حاضر به بررسی عملکرد دو نمونه پوشش مصنوعی پیشتنیده سست و حجیم (PLM) تولید داخل از نوع PP450 در مقایسه با یک نمونه مشابه خارجی، در شرایط آزمایشگاهی و با استفاده از مدل فیزیکی نفوذسنج طراحی شده بر اساس استاندارد ASTM D-5101 پرداخته شد. از موارد متمایز این تحقیق، استفاده از زهآب شور و سدیمی (2/22 =EC دسیزیمنس بر متر و 27/26SAR=)، علاوه بر آب غیرشور (78/0 =EC دسیزیمنس بر متر) و در حضور خاک شور و سدیمی (3/169EC= دسیزیمنس بر متر و 18/45SAR=) میباشد که از محل اجرای پروژۀ زهکشی در منطقۀ شمال خرمشهر تهیه گردید تا شرایط را به واقعیت موجود در مناطق زهدار کشور نزدیک کند. بهمنظور ارزیابی، از عاملی به نام نسبت گرادیان (GR) استفاده شد. این نسبت از تقسیم گرادیان هیدرولیکی مجموعه خاک- پوشش مصنوعی بر گرادیان هیدرولیکی خاک بهدست میآید و چنانچه مقدار آن از یک تجاوز کند، پوشش مصنوعی مستعد گرفتگی معدنی تشخیص داده میشود. همچنین تغییرات هدایت هیدرولیکی مجموعه خاک- پوشش مصنوعی در کنار نسبت گرادیان، در پنج گرادیان هیدرولیکی (1، 5/2، 5، 5/7، و 10) بهمنظور بررسی پتانسیل انسداد معدنی پوشش مصنوعی در شرایط کاربرد زهآب شور و خاک شور و سدیمی، در قالب طرح آماری فاکتوریل بهصورت کاملاً تصادفی و در3 تکرار، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج آزمایشها نشان دادند که متوسط هدایت هیدرولیکی خاک- پوشش نمونههای تولید داخل (معرفی شده با شمارههای 1 و 2) در شرایط کاربرد آب غیرشور در مقایسه با پوشش مصنوعی تولید خارج، بهترتیب، 19 درصد و 28 درصد کمتر، و در شرایط کاربرد زهآب شور، کاهش هدایت هیدرولیکی مجموعه خاک- پوششهای تولید داخل بهترتیب 28 درصد و 33 درصد پوشش مصنوعی تولید خارج بود. نسبت گرادیان پوشش مصنوعی تولید خارج در تمامی گرادیانهای هیدرولیکی، کمتر از یک بود که دلالت بر کارایی و عدم انسداد معدنی نمونه خارجی داشت، در صورتیکه در هر دو نمونۀ پوشش مصنوعی تولید داخل در شرایط کاربرد زهآب شور، مقادیر نسبت گرادیان (GR) در گرادیانهای هیدرولیکی یک و 5/2 به مقدار واحد نزدیک شد. این مقادیر در پوششهای مصنوعی داخلی شمارههای 1 و 2 در شرایط کاربرد زهآب شور به ترتیب در گرادیان هیدرولیکی یک به 04/1 و 15/1 و در گرادیان هیدرولیکی 5/2 به 02/1 و 05/1 رسید.
علیرضا حسن اقلی؛ عبدالمجید لیاقت؛ مهدی میراب زاده
دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1383، ، صفحه 49-64
چکیده
کاربرد فاضلاب و پساب حاصل از تصفیة آن برای مصارف غیر خانگی مانند آبیاری محصولات کشاورزی، به علت نیاز روز افزون به آب (به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشکی نظیر ایران)، روز به روز بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. به علاوه، وجود مواد غذایی مورد نیاز گیاه همچون ازت در این قبیل آبها، به افزایش حاصلخیزی اراضی کمک میکند و در نتیجة تقلیل مصرف کود، ...
بیشتر
کاربرد فاضلاب و پساب حاصل از تصفیة آن برای مصارف غیر خانگی مانند آبیاری محصولات کشاورزی، به علت نیاز روز افزون به آب (به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشکی نظیر ایران)، روز به روز بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. به علاوه، وجود مواد غذایی مورد نیاز گیاه همچون ازت در این قبیل آبها، به افزایش حاصلخیزی اراضی کمک میکند و در نتیجة تقلیل مصرف کود، به کاهش هزینههای عمده جاری در فعالیتهای کشاورزی منجر میشود. در عین حال، با توجه به آلایندگی بالقوه ترکیبات نیتراته و تحرک آنها در خاک، اگر دقت نشود، استفاده از این آبها میتواند آلودگی آبهای زیرزمینی و منابع آب سطحی را در نتیجه نفوذ عمقی و تخلیه زه آبهای کشاورزی به منابع آب سطحی در پی داشته باشد. از این نظر، به منظور بررسی میزان و نحوة انتقال انواع ترکیبات ازته به زیر عمق توسعة ریشه در نتیجة آبیاری محصولات کشاورزی با فاضلاب، در قالب تحقیقات لایسیمتری به مدت دو سال از فاضلاب خانگی خام و پساب تصفیه شده شهرک اکباتان برای آبیاری سبزیهایی از قبیل گوجه فرنگی، جعفری و هویج استفاده شد. این تحقیق با منظور کردن آب چاه به عنوان تیمار شاهد و بهره گیری از آزمایش آماری فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میزان انتقال ازت به عمق خاک در نتیجه کاربرد فاضلاب خام بین 93/12 تا 75/33 درصد و در پساب تصفیه شده بین 30/23 تا 17/38 درصد غلظت ازت ورودی در نوسان است. ضمن آنکه با محاسبة بیلان جرمی، درصد حذف جرمی ازت بین 6/96 تا 9/98 به دست آمد. حداکثر غلظت ازت نیتراته در مدت دو سال آزمایش، در زه آب خروجی از لایسیمترهای مورد آبیاری با فاضلاب خام و به میزان 12 میلیگرم در لیتر مشاهده شد که بسیار کمتر از مقدار مجاز در استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت تخلیه پسابها به آبهای سطحی (50 میلیگرم بر لیتر) است.