مجید رضایی مایانی؛ ابراهیم امیری تکلدانی؛ محمدهادی داوودی
چکیده
گسیختگی تودهای از نوع صفحهای از محتملترین انواع گسیختگی سواحل رودخانه در سطح جهان است و هر سال حجم قابل توجهی از خاکهای حاصلخیز و تأسیسات مجاور سواحل رودخانه را تخریب میکند. از عوامل مهم در تحلیل پایداری این نوع گسیختگی، زاویۀ ساحل پس از وقوع گسیختگی است که در تعریف شکل هندسی بلوک تخریب شده نیز نقش دارد. برای برآورد ...
بیشتر
گسیختگی تودهای از نوع صفحهای از محتملترین انواع گسیختگی سواحل رودخانه در سطح جهان است و هر سال حجم قابل توجهی از خاکهای حاصلخیز و تأسیسات مجاور سواحل رودخانه را تخریب میکند. از عوامل مهم در تحلیل پایداری این نوع گسیختگی، زاویۀ ساحل پس از وقوع گسیختگی است که در تعریف شکل هندسی بلوک تخریب شده نیز نقش دارد. برای برآورد مقدار زاویۀ ساحل پس از خرابی تودهای در سواحل دارای مصالح همگن روابط متعددی ارائه شده اما تا کنون رابطهای برای تعیین این زاویه در رودخانههای دارای سواحل لایهلایه معرفی نشده است. در این تحقیق با احداث یک مدل فیزیکی از یک ساحل رودخانه متشکل از دو لایه خاک مختلف و ایجاد شرایط مناسب برای گسیختگی تودهای، زاویۀ لایههای بالایی و پایینی ساحل پس از گسیختگی اندازهگیری شد. با استفاده از دو سوم مقادیر اندازهگیری شده برای هر لایه، دو رابطه برای تخمین زاویه گسیختگی لایههای بالا و پایین ساحل معرفی شد. برای ارزیابی و صحتسنجی روابط به دست آمده، از یک سوم مقادیر اندازهگیری شده استفاده و مشخص شد که این دو رابطه دارای میانگین خطای نسبی 14/0 و 015/0 به ترتیب برای لایۀ بالا و لایۀ پایین است که دقت مناسب روابط ارائه شده را نشان میدهد. با میانگینگیری از مشخصات فیزیکی و مکانیکی ساحل و با فرض یکنواختی آن، رابطهای دیگر ارائه و نتایج آن با نتایج حاصل از برخی روابط ارائه شده توسط محققان قبلی مقایسه شد. نتایج نشان میدهد که رابطۀ ارائه شده دقت بهتری نسبت به روابط موجود دارد و در نتیجه میتوان از این رابطه برای تخمین زاویۀ گسیختگی تودهای ساحل از نوع صفحهای برای سواحل لایهلایه و یا همگن استفاده کرد.
امیر صمدی؛ محمدهادی داودی؛ ابراهیم امیری تکلدانی؛ حسن رحیمی
چکیده
در مطالعات صحرایی، تشخیص مکانیزم گسیختگی طاق‌های آویزان پدیده آمده در سواحل رودخانه‌ها ممکن نیست و از این‌رو، این نوع گسیختگی شایع سواحل رودخانه‌ها به صورت آزمایشگاهی بررسی شد. بدین منظور دو نمونه خاک مستعد تشکیل طاق آویزان از سواحل رودخانههای داخلی تهیه شده و آزمایش‌های گوناگون برای تعیین مشخصات فیزیکی، شیمیایی، و مکانیکی ...
بیشتر
در مطالعات صحرایی، تشخیص مکانیزم گسیختگی طاق‌های آویزان پدیده آمده در سواحل رودخانه‌ها ممکن نیست و از این‌رو، این نوع گسیختگی شایع سواحل رودخانه‌ها به صورت آزمایشگاهی بررسی شد. بدین منظور دو نمونه خاک مستعد تشکیل طاق آویزان از سواحل رودخانههای داخلی تهیه شده و آزمایش‌های گوناگون برای تعیین مشخصات فیزیکی، شیمیایی، و مکانیکی آنها انجام پذیرفت. از هر یک از نمونهها، سه بلوک خاک با تراکمهای مختلف ایجاد و عملیات زیرشویی ناشی از جریان آب رودخانه تا زمان وقوع گسیختگی در طاق آویزان به صورت دستی انجام گردید و وضعیت پایداری بلوک خاک آویزان در هر گام ارزیابی شد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که دستکم برای شرایط آزمایشگاهی این تحقیق، مکانیزم گسیختگی طاقی‌شکل غالب از نوع چرخشی است که این موضوع با الگوی تخریب طاق‌های آویزان در سواحل رودخانه کردان نیز مطابقت دارد. علاوه بر آن، مکانیزم گسیختگی در خاک چسبندة CL پیشرونده و همراه با توسعة ترک کششی است در حالی که در خاک غیرچسبندة ML، مکانیزم گسیختگی به صورت لحظهای است و تغییرشکل چندانی در قسمت فوقانی بلوک خاک مشاهده نمیشود.
امیر صمدی؛ ابراهیم امیری تکلدانی؛ حسن رحیمی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 37-56
چکیده
فرسایش سواحل رودخانه، تخریب اراضی، و رسوبات حاصل از آنها در زمرة مهمترین مسائل مهندسی رودخانه و مدیریت منابع آب هستند که امروزه در اکثر مناطق جهان مورد توجه و مطالعه محققان قرار دارند. توانایی پیش‌بینی پایداری سواحل رودخانههای فرسایشی پیش‌نیاز توسعة مدل تعدیل عرض آبراهة آبرفتی و لازمة تخمین میزان فرسایش ساحل و بار رسوبی حاصل ...
بیشتر
فرسایش سواحل رودخانه، تخریب اراضی، و رسوبات حاصل از آنها در زمرة مهمترین مسائل مهندسی رودخانه و مدیریت منابع آب هستند که امروزه در اکثر مناطق جهان مورد توجه و مطالعه محققان قرار دارند. توانایی پیش‌بینی پایداری سواحل رودخانههای فرسایشی پیش‌نیاز توسعة مدل تعدیل عرض آبراهة آبرفتی و لازمة تخمین میزان فرسایش ساحل و بار رسوبی حاصل از آن است. در این تحقیق، یک مدل گسترده برای تحلیل پایداری سواحل رودخانه ارائه و به زبان برنامه‌نویسی فرترن در محیط Visual Fortran 6.5 کد شده است. این مدل، برخلاف اکثر مدل‌های پیشین که تنها بر مبنای گسیختگی صفحهای یا دایره‌ای توسعه یافته‌اند، هر دو نوع گسیختگی را مدنظر قرار میدهد و امکان تحلیل پایداری را با استفاده از روش‌های مختلف موجود و مقایسه نتایج آنها فراهم میآورد. به علاوه، در مدل حاضر برای نخستین بار توانایی تحلیل پایداری ساحل با توجه به گسیختگی طاقی‌شکل میسر شده است. در این مدل بسته به جنس مصالح تشکیلدهندة ساحل، نحوة لایه‌بندی مصالح ساحل و ارتفاع و زاویة شیب ساحل، روش تحلیل مناسب انتخاب میشود و تحلیل پایداری ساحل رودخانه بر اساس تئوری‌های مبتنی بر روش گسیختگی محتمل صورت می‌پذیرد. نحوة کاربرد مدل جدید با ارائه مثال‌های جداگانه‌ای از انواع مختلف گسیختگی تشریح شده است.
ابراهیم امیری تکلدانی؛ امیر صمدی؛ حسن رحیمی
دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1384، ، صفحه 77-94
چکیده
از عمده‌ترین منابع تولید رسوبات، فرسایش سواحل رودخانه‌هاست که به دلیل اثرگذاری بر خصوصیات مجاری رودخانه‌ها, در توسعة پهنة سیلابی و مدیریت منابع آب بسیار اهمیت دارد. در مطالعات پایداری سواحل رودخانه، موقعیت و عمق ترک کششی از جمله پارامترهای موجود در تعریف شکل هندسی سواحل در معرض تخریب هستند که تاکنون جهت تعیین آنها و میزان تأثیراتشان ...
بیشتر
از عمده‌ترین منابع تولید رسوبات، فرسایش سواحل رودخانه‌هاست که به دلیل اثرگذاری بر خصوصیات مجاری رودخانه‌ها, در توسعة پهنة سیلابی و مدیریت منابع آب بسیار اهمیت دارد. در مطالعات پایداری سواحل رودخانه، موقعیت و عمق ترک کششی از جمله پارامترهای موجود در تعریف شکل هندسی سواحل در معرض تخریب هستند که تاکنون جهت تعیین آنها و میزان تأثیراتشان بر پایداری ساحل تحقیقات بسیار اندکی شده است. در این تحقیق، ضمن بررسی سواحل برخی از رودخانههای داخل کشور از قبیل رودخانههای کارون, کرخه, کرخه‌نور, روفایه, کرج، و کردان به‌منظور ارائه روشی مناسب جهت محاسبة موقعیت و عمق ترک کششی, تأثیرات ترک کششی در تعیین پایداری سواحل رودخانه نیز مطالعه شده است. در این باره، با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری شده از 51 محل در مسیر رودخانه می‌سی‌سی‌پی در آمریکا, با یک مدل جامع آنالیز پایداری سواحل رودخانه‌ها(EMSAR) پایداری ساحل آنالیز شده است. براساس نتایج آنالیز پایداری برای اطلاعات موجود, مقدار ضریب ایمنی ساحل در برابر فرسایش به‌ترتیب اهمیت نسبت به تغییرات زاویة ساحل, تغییرات چسبندگی، و وزن مخصوص مصالح بیشترین حساسیت را دارد. نتایج همچنین نشان دهنده تأثیر ناچیز تغییرات عمق ترک کششی بر مقدار ضریب ایمنی پایداری ساحل رودخانه است به گونه‌ای که در صورت وجود 20 درصد خطا در تعیین مقدار عمق ترک و زاویة ساحل, میزان خطای حاصل در مقدار ضریب ایمنی به‌ترتیب برابر 4 و 25 درصد است که بیانگر حساسیت اندکضریب ایمنی نسبت به تغییرات عمق ترک کششی و حساسیت زیاد ضریب ایمنی نسبت به تغییرات مقدار زاویة ساحل است. براساس مشاهدات صحرایی و تعیین نوع ذرات تشکیل دهندة سواحل تخریب‌یافته, مشخص شد که توسعة ترک کششی در خاکهای دربردارنده 10-20 درصد وزنی رس در صورت تغییر شرایط رطوبتی خاک محتمل است و در خاکهای با چسبندگی بالا یا خاکهای درشت دانه امکان توسعه ترک کششی وجود ندارد.
