سینا بشارت؛ مهدی کوچک زاده؛ مهدی همایی
دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1385، ، صفحه 103-114
چکیده
آبیاری سطحی به دلیل سادگی و اینکه به دستگاههای ویژهای نیاز ندارد، از رایج‌ترین روشهای آبیاری به شمار می‌آید. سرعت پیشروی آب در سطح خاک، یکی از عوامل مهم در طراحی و مدیریت آبیاری سطحی است. سرعت پیشروی آب، خود از رطوبت اولیة خاک، شیب، بافت خاک، ساختمان خاک، و دبی ورودی و دمای آب تأثیر می‌پذیرد. رطوبت اولیة خاک موثرترین ...
بیشتر
آبیاری سطحی به دلیل سادگی و اینکه به دستگاههای ویژهای نیاز ندارد، از رایج‌ترین روشهای آبیاری به شمار می‌آید. سرعت پیشروی آب در سطح خاک، یکی از عوامل مهم در طراحی و مدیریت آبیاری سطحی است. سرعت پیشروی آب، خود از رطوبت اولیة خاک، شیب، بافت خاک، ساختمان خاک، و دبی ورودی و دمای آب تأثیر می‌پذیرد. رطوبت اولیة خاک موثرترین عامل بر فرآیند نفوذ است. تغییرات نفوذ نیز فرآیند پیشروی را تحت تأثیر قرار میدهد. در مدلهای ریاضی موجود پیش‌بینی پیشروی، مقدار نفوذ با استفاده از روابط تجربی محاسبه میشود که فقط تابعی از زمان نفوذ هستند. از این رو، اثر تغییرات رطوبت در نیمرخ خاک بر نفوذ نادیده گرفته میشود. هدف از این پژوهش، بررسی اثر رطوبت اولیة خاک بر فرآیند پیشروی در خاکهای سنگریزه‌ای است. برای این منظور، 8 نوار به طول 60 متر و عرض 5/1 متر با شیب 5/0 درصد ایجاد شد. در هر یک از نوارها، برای رطوبتهای اولیة 2 تا 48 درصد، پیشروی اندازه‌گیری و ثبت شد. در رطوبتهای اولیة کمتر از 6 درصد، جبهة پیشروی آب در مدت زمان بین 1000 تا 1500 ثانیه به انتهای نوار رسید. این زمان، برای رطوبتهای اولیة بیشتر از 20 درصد بین 400 تا 500 ثانیه بود. ارتباط بین پارامترهای معادلة پیشروی و رطوبت اولیة خاک به شکل معادلات مختلف به دست آمد. نتایج نشان میدهد که توابع به دست آمده می‌توانند به خوبی بر نتایج حاصل از آزمایش برازش یابند. با این حال، بین نتایج محاسباتی و داده‌های مشاهداتی گسستگی اندک وجود داشت که (کمتر از 10 درصد) بود. نتایج همچنین نشان میدهد که تغییرات رطوبت اولیه، تأثیری قابل توجه بر سرعت پیشروی آب در نوار دارد و در نظر گرفتن تأثیر رطوبت اولیة خاک بر ضرایب معادلة پیشروی، موجب پیش‌بینی دقیق‌تر آن میشود. در نتیجه، برآورد زمان نفوذ در نقاط مختلف در طول نوار با خطایی کمتر قابل محاسبه است.
