سینا بشارت؛ مهدی کوچک زاده؛ مهدی همایی
دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1385، ، صفحه 103-114
چکیده
آبیاری سطحی به دلیل سادگی و اینکه به دستگاههای ویژهای نیاز ندارد، از رایجترین روشهای آبیاری به شمار میآید. سرعت پیشروی آب در سطح خاک، یکی از عوامل مهم در طراحی و مدیریت آبیاری سطحی است. سرعت پیشروی آب، خود از رطوبت اولیة خاک، شیب، بافت خاک، ساختمان خاک، و دبی ورودی و دمای آب تأثیر میپذیرد. رطوبت اولیة خاک موثرترین ...
بیشتر
آبیاری سطحی به دلیل سادگی و اینکه به دستگاههای ویژهای نیاز ندارد، از رایجترین روشهای آبیاری به شمار میآید. سرعت پیشروی آب در سطح خاک، یکی از عوامل مهم در طراحی و مدیریت آبیاری سطحی است. سرعت پیشروی آب، خود از رطوبت اولیة خاک، شیب، بافت خاک، ساختمان خاک، و دبی ورودی و دمای آب تأثیر میپذیرد. رطوبت اولیة خاک موثرترین عامل بر فرآیند نفوذ است. تغییرات نفوذ نیز فرآیند پیشروی را تحت تأثیر قرار میدهد. در مدلهای ریاضی موجود پیشبینی پیشروی، مقدار نفوذ با استفاده از روابط تجربی محاسبه میشود که فقط تابعی از زمان نفوذ هستند. از این رو، اثر تغییرات رطوبت در نیمرخ خاک بر نفوذ نادیده گرفته میشود. هدف از این پژوهش، بررسی اثر رطوبت اولیة خاک بر فرآیند پیشروی در خاکهای سنگریزهای است. برای این منظور، 8 نوار به طول 60 متر و عرض 5/1 متر با شیب 5/0 درصد ایجاد شد. در هر یک از نوارها، برای رطوبتهای اولیة 2 تا 48 درصد، پیشروی اندازهگیری و ثبت شد. در رطوبتهای اولیة کمتر از 6 درصد، جبهة پیشروی آب در مدت زمان بین 1000 تا 1500 ثانیه به انتهای نوار رسید. این زمان، برای رطوبتهای اولیة بیشتر از 20 درصد بین 400 تا 500 ثانیه بود. ارتباط بین پارامترهای معادلة پیشروی و رطوبت اولیة خاک به شکل معادلات مختلف به دست آمد. نتایج نشان میدهد که توابع به دست آمده میتوانند به خوبی بر نتایج حاصل از آزمایش برازش یابند. با این حال، بین نتایج محاسباتی و دادههای مشاهداتی گسستگی اندک وجود داشت که (کمتر از 10 درصد) بود. نتایج همچنین نشان میدهد که تغییرات رطوبت اولیه، تأثیری قابل توجه بر سرعت پیشروی آب در نوار دارد و در نظر گرفتن تأثیر رطوبت اولیة خاک بر ضرایب معادلة پیشروی، موجب پیشبینی دقیقتر آن میشود. در نتیجه، برآورد زمان نفوذ در نقاط مختلف در طول نوار با خطایی کمتر قابل محاسبه است.
جمال محمد ولی سامانی؛ مهدی همایی؛ مهدی کوچک زاده؛ پرویز فتحی
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1384، ، صفحه 143-156
چکیده
تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع و تخلخل مؤثر خاک در زهکشیاهمیت ویژه و در کنترل کردن عمق سطح ایستابی بین زهکشها نقش مهم دارند. در حال حاضر، فاصلة بین زهکشها بر مبنای مقادیر متوسط اندازهگیری شدة این دو عامل طراحی میشود که در محدودة مورد طراحی به دست میآید. هدف از این پژوهش، ارائة روشی نویناست که بر مبنای آن بتوانمقادیر ...
بیشتر
تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع و تخلخل مؤثر خاک در زهکشیاهمیت ویژه و در کنترل کردن عمق سطح ایستابی بین زهکشها نقش مهم دارند. در حال حاضر، فاصلة بین زهکشها بر مبنای مقادیر متوسط اندازهگیری شدة این دو عامل طراحی میشود که در محدودة مورد طراحی به دست میآید. هدف از این پژوهش، ارائة روشی نویناست که بر مبنای آن بتوانمقادیر بهینة هدایت هیدرولیکی و تخلخل مؤثر را به طور همزمانبه دست آورد. در این روش، ارتفاع سطح ایستابی در فواصل مختلف از زهکش و در زمانهای متفاوت اندازهگیری میشود. سپس، با استفاده ازمدل جریان غیرماندگار گلور- دام و به کارگیری بهینه سازی غیرخطی، مقادیر هدایت هیدرولیکی و تخلخل مؤثر بهینه برآورد میشود. به منظور واسنجی مدل گلور- دام از راه بهینه سازی غیرخطی، افزون بر دادههای حاصل از آزمایش برخی دادههای موجود دیگر نیز به کار گرفته شد. برای اجرای آزمایشها، مدلی فیزیکی به طول 5/2، عرض 3/0، و ارتفاع 5/0 متر تهیه و یک زهکش سوراخدار به قطر 5/4 سانتیمتر در کف یکی از دو انتهای طولی و عمود بر زهکش آن تعبیه شد. برای اندازهگیری تغییرات سطح ایستابی در اعماق و زمانهای مختلف، 16 پیزومتر در امتداد طولی نصب و قرائتها در دورههای زمانی مشخص انجام شد. روش پیشنهادی، در دو حالت با تخلخل ثابت و متغیر، ارزیابی و مقادیر بهینة هدایت هیدرولیکی و تخلخل مؤثربه دست آمد. نتایج نشان داد که روش پیشنهادی در پیشبینی نیمرخهای سطح ایستابی دقت مناسبی دارد. همچنین، اعمال مقادیر بهینه با لحاظ کردن تخلخل متغیر باعث افزایش دقت پیشبینی روش پیشنهادی میشود.