نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

2 استاد گروه ماشین های کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

3 کارشناس ماشین های کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان

چکیده

توالی گندم- ذرت علوفه‌ای (یا محصولات ردیفی دیگر) از تناوب­های رایج در بسیاری از مناطق ایران است.  روش مرسوم کشت گندم در بیشتر مناطق روی بستر مسطح و برای ذرت روی بسترهای پشته‌ای است.  استفاده از دو شکل متفاوت بستر کاشت در توالی گندم- ذرت عاملی محدودکننده در ارائة سیستم‌های کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی است.  به منظور ارائه یک روش کم­خاک‌ورزی یا بی‌خاک‌ورزی برای ذرت بعد از گندم، بررسی سازگاری کشت گندم با بستر پشته‌ای، و امکان استفاده از این پشته‌ها در کشت محصول بعدی (ذرت) اهمیت می‌یابد.  در این خصوص، آزمایشی طی سال زراعی 82-1381 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان به اجرا درآمد.  در این آزمایش، کاشت گندم روی بسترهای مسطح و پشته­ای به ترتیب با الگوهای پخشی و خطی (2 و 3 خط روی هر پشته) مقایسه شد.  همچنین امکان بازسازی پشته­های گندم به روش کم­خاک­ورزی برای کاشت محصول بعدی (ذرت) و مقایسة آن با روش کاشت مرسوم این محصول (شخم + دیسک همراه با کاشت روی بستر پشته­ای)، در کاشت یک ردیفه و دو ردیفه بذر روی پشته­ها بررسی شد.  صفات مورد بررسی در گندم شامل عملکرد و اجزای عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و ارتفاع بوته بود.  تیمارهای آزمایش در ذرت از نظر تعداد بوته‌های سبز شده، یکنواختی فواصل بین بوته­ها، ارتفاع بوته، قطر ساقه، عملکرد کل تر و خشک در واحد سطح، عملکرد بلال، و شاخص­های مرتبط با آن مقایسه شدند.  نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین عملکرد دانه در تیمارهای کاشت گندم وجود ندارد.  در هر یک از تراکم‌های یکنواخت بذر (کاشت ذرت به تعداد 1 و 2 خط روی پشته)، بازسازی پشته‌های گندم و خراش سطحی آنها با خاک همزن (روتیواتور) تا عمق 5 سانتی‌متری، در مقایسه با تیمارهای خاک‌ورزی مرسوم، تفاوت معنی‌داری در تعداد بوته‌های سبز شده، یکنواختی فواصل بین بوته­ها، عملکرد تر و خشک ایجاد نمی­کند.  با توجه به نتایج آزمایش، به نظر می‌رسد کشت پشته‌ای گندم و حفظ و بازسازی پشته‌های آن جهت کاشت ذرت به عنوان یک سیستم جایگزین در تناوب گندم- ذرت قابل توصیه است که می‌تواند در مقایسه با سیستم متداول مصرف انرژی و هزینه­ها را کاهش و به عملیات زراعی سرعت دهد.

عنوان مقاله [English]

The Comparison of flat and Raised bed planting in Irrigated wheat and the maintenance of the raised bed for subsequent forage corn

1-      Asadi, A. and Hemmat, A. 2004. Effects of conservation and conventional tillage systems on yield of forage corn in rotation with barley. J. of Res. in Agric. Sci. 3, 14-25. (in Farsi)
2-      Aquino, P. 1998. The adoption of bed planting of wheat in the Yaquivalley. Sonora. Mexico. CIMMYT-MEXICO. WPSR No. 17A.
3-      Fahong, W., Xuqing, W. and Sayre, K. 2004. Comparison of conventional, flood irrigation, flat planting with furrow irrigated, raised bed planting for winter wheat in China. Field Crops Res. 87, 35-42.
4-      Govaerts, B. R., Sayre, K. D. and Deckers, J. 2004. Stable high yield with zero tillage and permanent bed palnting. Field Crop Res. (In press)
5-      Hemmat, A. and Asadi, A. 1995. Fuel requirements and machine capacity for tillage and planting operations on a clay loam in Isfahan. Iran Agric. Res. 14, 175-201.
6-      Hemmat, A., and Asadi, A. 1997. Effects of direct-drilling, non-inversion and conventional tillage systems on yield of irrigated winter wheat. Iranian J. Agric. Sci. 28, 19-34. (in Farsi)
7-      Hemmat, A. and Taki, O. 2001. Grain yield of irrigated winter wheat as affected by stubble tillage management and seeding rates in central Iran. Soil & Till. Res. 63,58-64.
8-      Harris, B. L., Krishna, J. H. 1989. Furrow dicking to conserve moisture. J. Soil water conservation. 44,271-273.
9-      Jones, O. R., Clark, R. N. 1987. Effects of furrow dikes on water conservation and dry land crop yields. Soil Sci. Soc. Am. J. 51,1307-1314.
10-   Kiliç, H. 2004. Bd Planting in Diyarbakir. Southeastern Anatolia Agriculturol Research Institute. Diyarbakir (Turkey).
11-   Liomon-Ortega, A., Sayre, K. D. and Francis, C. A. 2000. Wheat nitrogen use efficiency in a bed-planting system in northwest mexico. Agron. J. 92, 303-308.
12-   Mamanpoush, A. R., Abbasi, F. and Mousavi, S. F. 2002. Evaluation of application efficiency in surface irrigation of some fields in Isfahan province. J. of Agric. Eng. Res. 2, 43-58.
13-   Mehla, R. S., Varma, J. K., Gupata, R. K., and Hobbs, P. R. (Eds.). 2000. Stagnation in the productivity of wheat in the Indo-Gangetic plains: zero-till-seed-cum-fertilizer drill as an integrated solution. Rice-Wheat Consortium Paper Series 8. Rice-Wheat Consortium for the Indo-Gangetic Plains.
14-   Sayre, K. D. and Moreno Ramos, O. H. 1997. Applications of raised-bed planting systems to wheat. CIMMYT-MEXICO.WPSR. No. 31.
15-   Sayre, K. D. 1998. Ensuring the use of sustainable crop management strategies by small wheat farmers in the 21st century. Wheat Special Report. No. 48. International Maize and Wheat Improvement Centre. Mexico, D.F., Mexico.
16-   Sharma, A. K., Sharma, R. K. and Srinivasa Babu, K. 2004. Effect of planting options and irrigation schedules on development of powdery mildew and yield of wheat in the northwestern plains of India. Crop Protection. 23, 249-253.
17-   Sharma, R. K., Singh, R. 2002. Furrow irrigated raised bed-planting system: an efficient input usage production technology. Indian Fmg. 52, 25-26.
18-   Sharma, R. K., Srinivasa Babu, K., Chhokar, R. S., and Sharma, A. K. 2004. Effect of tillage on termites, weed incidence and productivity of spring wheat in rice-wheat system of North Western Indian plains. Crop Protection. 23,1049-1054.
19-   Thurston, H. D. 1992. Sustainable Practices for Plant Disease Management in Traditional Farming Systems. Westview Press. Boulder. Co. USA.
20-   Zahedi, S. M. A. and Razmjou, Kh. 2004. Effect of plant density on quality and yield of forage corn, SC704 in Isfahan climatic conditions. Proceedings of the 8th Iranian Crop Science Congress. Aug. 25-27. University of Gilan. (in Farsi)
21-   Zeraei, B., Barzegari, M. and Asghari, J. 2004. Study on effect of density and planting pattern on some physiological characteristics of corn in Khouzestan. Proceedings of the 8th Iranian Crop Science Congress. Aug. 25-27. University of Gilan. (in Farsi)