نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت

چکیده

به منظور بررسی اثر خشک کردن چند مرحله‌ای بر بازده تبدیل و مدت زمان خشک کردن شلتوک، از رقم خزر و آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار با دو فاکتور استفاده شد: یکی رطــوبت اولیه شلتــوک در دو سطح (7/0 3/16 درصد و 5/1 5/20 درصد بر
پایه­تر) و دیگری روش خشک کردن در سه سطح (خشک کردن یک، دو و سه مرحله‌ای). فاکتورهای مورد بررسی در این تحقیق، بازده تبدیل، درصد برنجقهوه ای، درصد برنج سالم، درصد خرده برنج و مدت زمان خشک کردن بوده است.نتایج نشان داد که مراحل خشک کردن اثر قابل توجهی بردرصد برنج قهوه ای و بازده تبدیل ندارد اما درصد برنج سالم طی خشک کردن سه مرحله ایدر هر دو سال بیشترین و روش­های دو ویک مرحله ای به ترتیب کمترین مقدار را داشته اند.روش خشک کردن یک مرحله ای در شلتوک با رطوبت اولیة 6/19 درصد با میزان برنج سالم 3/39  درصد کمترین و سه مرحله­ای با میزان برنج سالم(9/42 درصد) بیشترین مقدار را در سال اول داشت.خشک کردن شلتوک با رطوبت اولیة 7/15 درصد به روش یک مرحله ای کمترین و روش های دو و سه مرحله ای بیشترین مقدار برنج سالم را به دست می­دهند داشته اما بین این دو تفاوت قابل توجهی مشاهده نمی­شود. نتایج سال دوم نشان می­دهد که خشک کردن سه مرحله ای  شلتوک با رطوبت اولیة 8/21 درصد با مقدار برنج سالم 6/56 درصد بیشترین و روشیک مرحله‌ای با 7/52 درصد کمترین مقدار برنج سالم را به دست می­دهند. به کارگیری روش خشک کردن یک مرحله ای در شلتوک با رطوبت اولیة 2/16 درصد با 5/52 درصد کمترین و سه مرحله‌ایبا 8/55 درصد بیشترین نسبت برنج سالم را به خود اختصاص می­دهند. با توجه به نتایج حاصل برای رطوبت22-19 درصد شلتوک خزر، خشک کردن سه مرحله ای و برای رطوبت17–5/15 درصد، خشک کردن دو مرحله ای پیشنهاد
می­شود.

1-  جهاندیده ، ح. 1374،   بررسی کاهش ضایعات در مراحل تبدیل شلتوک به برنج سفید ، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی ، دانشگاه تربیت مدرس.
2-  خوش تقاضا، م و م، سلیمانی، 1378 ، تاثیر پارامترهای خشک کن برشکنندگی برنج ،  مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی، (سال پنجم) 20 : 62 49 .
3-   خوش ضمیر، ع. 1372، تعیین درجه حرارت مناسب جهت خشکاندن سه رقم برنج متداول ، گزارش پژوهشی.
4-  کیان مهر، م.،  ت. توکلی و م. خوش تقاضا، 1380، بررسی اثر دما و جهت جریان هوا برتغییرات رطوبت و زمان خشک کردن شلتوک در خشک کن های توده ای، مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، (سال هفتم) 1 : 2917.
5- Aguerre, R., C. Suarez and P. E. Viollaz. 1986. Effect of drying on the quality of
milled rice. J. of Food Technology. 21 (1): 75-80.
6- Beny, J. M. and C. S. Ngin. 1970. Multiple drying of paddy (rice) in the humid
tropics. J. Agric. Eng. Res. 15 (4): 364-74.
7- Chouw, I. and N. Athapol. 2001. Effect of drying air temperature and grain
temperature of different types of dryer and operation on rice quality. Drying Technology. 19 (2). 389- 404.
8- Cihan, A. and M. C. Ece. 2001. Liquid diffusion model for intermittent drying
 of rough rice. J. Food Eng. 49: 327-331.
9- Cnossen, A.G. and T. J. Siebenmorgen. 2000. The glass transition temperature
concept in rice drying and tempering effect on milling quality. Transactions of the ASAE. 43(6): 1661-1667.
10- Elbert, G., M. Tolaba and C. Suarez. 2001. Effects of drying conditions on
  head rice yield and browning index of parboiled rice. J. of Food Eng. 47(1): 37 - 41.
11- Imoudu, P. B. and A. A. Olufayo. 2000. The effect of sun drying on milling
  yield and  quality of rice. Bioresource Technology. 74:267-269.
12- Indudhara Swamy, Y. M and K. R. Bhattcharya. 1982. Breakage of rice during
  milling and type of cracked in immature grains. J. Food Sci. Tech. 9:106.
13- Javare, G. S. and S. R. Reddy. 1987. Optimization of drying parameters in
   paddy seeds. Seed Research. 15 (2): 176-182.
14- Juliano, B. 1985. Rice Chemistry and Technology. Published by The American
 Association of Cereal Chemists, Ins. St. Paul, Mine USA.774pp.
15- Kent, N. L. 1982. Technology of Cereals: An Introduction for Students of Food 
  Scince and Agriculture. Third edition P: 185.
16- Kunze, O. R. 1985. Effect of environment and variety on milling qualities of rice.  
  Texas University College Station USA. Agric. 22: 532-541.
17- Li, Y., C. Cao., Q. Yn. and Q. Zhong. 1999. Study on rough rice fissuring   
  during intermittent drying. Drying Technology. 17 (9): 1779 - 1793.
 18- Rao, K. L. 2000. Rural Agro - Industrial Opportunities in Gilan Province of
   Islamic Republic of Iran. FAO. 126 pp. 
- Soponronnarit, S. and P. Prechakul. 1990. Experiments on instore and batch of
   paddy quality of product. J. Natural. Science. 24(3): 367-377. Rice Abs. 1992. P:
   53.
 20- Steffe, J. F., R. P. Singh and A. S. Bakshi. 1980. Influence of tempering time
   and cooling on rice milling yields and moisture removal. Transactions of the
   ASAE. 22(5): 1214 - 1218.
 21- Toshizo, B. (1971). Rice cracking in high rate drying. JARQ. 6 (2): 113-116.