حامد ابراهیمیان؛ عبدالمجید لیاقت؛ مسعود پارسی نژاد؛ مجتبی اکرم
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 81-94
چکیده
با ارزیابی عملکرد سیستم‌های زهکشی اجراشده و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها، می‌توان زمینهای به وجود آورد تا برنامهریزان و طراحان نگاهی جامعتر برای طراحی بهینه در طرح‌های آینده داشته باشند. این مطالعه، روی شبکة زهکشی در حال بهرهبرداری در منطقة بهشهر اجرا شد. محل اجرای آزمایش شامل سه واحد است. برای ارزیابی عملکرد سیستم ...
بیشتر
با ارزیابی عملکرد سیستم‌های زهکشی اجراشده و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها، می‌توان زمینهای به وجود آورد تا برنامهریزان و طراحان نگاهی جامعتر برای طراحی بهینه در طرح‌های آینده داشته باشند. این مطالعه، روی شبکة زهکشی در حال بهرهبرداری در منطقة بهشهر اجرا شد. محل اجرای آزمایش شامل سه واحد است. برای ارزیابی عملکرد سیستم زهکشی، دبی و سطح ایستابی بین زهکش‌ها به مدت سه ماه در فصل پاییز سال 1383 اندازه‌گیری شد. برای ایجاد رابطه بین بار هیدرولیکی و دبی برای هر واحد از یک معادلة درجة دوم مشابه فرمول هوخهات استفاده شد. با استفاده از این رابطه، هدایت هیدرولیکی و عمق معادل واقعی مزرعه بهدست آمد. مقدار هدایت هیدرولیکی محاسبهشده برای هر سه واحد بین 4/1 تا 4/2 متر در روز بود که بیشتر از مقدار هدایت هیدرولیکی طراحی (6/0 متر در روز) است. همچنین مقادیر عمق معادل بهدست آمده نشان داد که ظاهراً زهکش روی لایة غیر قابل نفوذ قرار گرفته است. با استفاده از رابطة گلوور- دام، معادلة افت سطح ایستابی نسبت به زمان بهدست آمد. با استفاده از این رابطه، ضریب عکس‌العمل و آبدهی ویژه واقعی مزرعه محاسبه شد. بر اساس نتایج بهدست آمده، مقدار متوسط ضریب عکس‌العمل واقعی مزرعه 08/0 و بیشتر از مقدار در نظر گرفته شده در مرحله طراحی (04/0) است، در حالیکه مقدار متوسط آبدهی ویژه محاسبهشده 7/5 درصد و کمتر از مقدار در نظر گرفته شده در هنگام طراحی (7/7 درصد) است. فاصلة زهکش‌ها از یکدیگر بر اساس نتایج بهدست آمده بین 30 تا 39 متر تخمین زده شد که از فاصله زهکش‌های اجرا شده (75 متر) کمتر است.
صلاح کوچک زاده؛ مجتبی اکرم؛ فرشته باقری
دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1385، ، صفحه 1-18
چکیده
هدف از این تحقیق کاربردی تعیین ضریب زبری واقعی لوله‌های موجدار زهکشی و ارائة روابط متناسب با آن برای بهرهبرداری در طرح‌های عمرانی است. ویژگی‌های این لوله‌ها به گونه‌ای است که امکان تعیین ضریب زبری نسبی یا مطلق آن به طور مستقیم میسر نخواهد بود. به همین دلیل با ایجاد دو مجموعه آزمایشگاهی مستقل، برای بررسی جریان تحت فشار ...
بیشتر
هدف از این تحقیق کاربردی تعیین ضریب زبری واقعی لوله‌های موجدار زهکشی و ارائة روابط متناسب با آن برای بهرهبرداری در طرح‌های عمرانی است. ویژگی‌های این لوله‌ها به گونه‌ای است که امکان تعیین ضریب زبری نسبی یا مطلق آن به طور مستقیم میسر نخواهد بود. به همین دلیل با ایجاد دو مجموعه آزمایشگاهی مستقل، برای بررسی جریان تحت فشار و جریان با سطح آزاد، شریط هیدرولیکی جریان به طور جامع در دو قطر 115 و 182 میلیمتری از لولههایی با جنس پلی وینیل کلراید (PVC) بررسی شد. به کمک دادههای مجموعة اول تجهیزات آزمایشگاهی و مقایسة نتایج بهدست آمده از آن، زبری مطلق مؤثر لوله‌ها به ترتیب برابر با 6/4 و 184/2 میلیمتر تعیین گردید. سپس با به کار بردن مقدار یاد شده برای شرایط هیدرولیکی جریان در لوله‌های موجدار شیاردار (یا شرایط واقعی جریان) نسبت به تعیین ضرائب فرمول مقاومت اقدام و به این ترتیب روابط متداول تعیین ظرفیت انتقال در این لوله‌ها تعدیل شد.
سعید اسمعیل نیا؛ عبدالمجید لیاقت؛ نادر حیدری؛ مجتبی اکرم
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1384، ، صفحه 113-124
چکیده
در مناطق مرطوب، ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن در طول دورة رشد به‌منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق خشک و نیمه خشک، بالا آمدن نمک به‌همراه آب در اثر جریان مویینه‌ای به دلیل تبخیر و تعرق زیاد، می‌تواند عامل بازدارنده‌ای برای استفاده از این روش محسوب شود. در این تحقیق امکان ...
بیشتر
در مناطق مرطوب، ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن در طول دورة رشد به‌منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق خشک و نیمه خشک، بالا آمدن نمک به‌همراه آب در اثر جریان مویینه‌ای به دلیل تبخیر و تعرق زیاد، می‌تواند عامل بازدارنده‌ای برای استفاده از این روش محسوب شود. در این تحقیق امکان استفاده از روش‌های کنترل سطح ایستابی (زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی) با اعمال مدیریت آبشویی در مناطق خشک و نیمه خشک (مانند ایران) بررسی شد. به‌این منظور سه تیمار با شرایط مختلف کنترل سطح ایستابی شامل زهکشی آزاد، زهکشی کنترل‌شده، و آبیاری زیرزمینی در چهار تکرار در 12 عدد لایسیمتر (ارتفاع 90 و قطر 57 سانتی‌متر) درنظر گرفته شد. سطح ایستابی با EC آب برابر 1/5 دسی زیمنس بر متر در عمق 55 سانتی‌متری از سطح خاک در دو تیمار زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زیرزمینی ایجاد شد. گیاه آزمایشی گوجه‌فرنگی بود. آبشویی خاک زمانیدر نظر گرفته شده که میزان تجمع نمک در منطقة ریشه به حد آستانة شوری می‌رسید. نتایج نشان‌دهندة امکان استفاده از این روش‌ها در شرایط خشک و نیمه خشک است. پروفیل خاک از نظر شوری (عصارة اشباع) بررسی و مشاهده شد که توزیع نمک در عمق بین 10 تا 50 سانتی‌متر در هر سه تیمار حدوداً نزدیک به هم و کمتر از 3 دسی زیمنس بر متر است. فقط در تیمار آبیاری زیرزمینی میزان شوری یا ECe در سطح خاک بسیار بالا بود. این افزایش تأثیر منفی برمیزان محصول نداشت بلکه محصول بیشتری نیز نسبت به زهکشی آزاد به دست آمد. در مجموع، مقدار محصول در تیمار زهکشی کنترل‌شده 73 درصد بیشتر از زهکشی آزاد و 12 درصد بیشتر از آبیاری زیرزمینی بود. ولی متوسط وزن میوه در روش آبیاری زیرزمینی بالاتر بود که نشان از یکنواختی وزن میوه‌ها دارد. تعداد میوه نیز در هر تیمار به دست آمد که در تیمار زهکشی کنترل‌شده نسبت به دو تیمار دیگر بیشتر بود. از نظر میزان آب مصرفی، در آبیاری زیرزمینی نصف دو تیمار دیگر آب مصرف شود و بنابراین کارایی مصرف آب در آن بیشتر بود. با توجه به‌اینکه میزان شوری در منطقة ریشه و در آبیاری زیرزمینی کمتر از 3 دسی زیمنس بر متر بود هیچگونه شستشویی صورت نگرفت. لذا نتایج فوق کارایی این سیستم را در مناطق خشک و نیمه خشک مشخص می‌کند. اما در دراز مدت در این روش نیاز به آبشویی ادواری در طول فصل رشد وجود دارد.
