نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه ماشینهای کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
2 دانش آموخته سابق کارشناسی ارشد مکانیک ماشینهای کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده
یکی از مشکلات اساسی که کشاورزان در مرکز ایران برای کاشت مکانیزه کلزا (Brassica napus L.) در خاکهای حساس به سله با آن مواجه هستند، استقرار نامطلوب گیاه است. تحقیقات در مرکز ایران نشان داد که درصد سبز پنبه (گیاه دولپهای) در کاشت به روش مسطح در خاکهای انقباضی و حساس به سله را میتوان بدون سله شکنی، با انتخاب شیاربازکن دودیسکی و چرخ فشار رویه صاف لاستیکی، که منجر به ایجاد ترک طولی خاک در راستای خطوط کاشت می‌شود، بهطور معنیداری افزایش داد. در آن تحقیق مشخص نشده بود که آیا شیاربازکن یا چرخ فشار، موجب ایجاد ترک طولی در راستای خطوط کاشت شده بود. بر این اساس، آزمایشی در یک خاک لوم به‌منظور بررسی تأثیر دو نوع شیاربازکن (دودیسکی و کفشکی) و چهار نوع چرخ فشار (میان باز، رویه صاف لاستیکی آجدار، مخروطیشکلو با برجستگی مخروطیشکل میانی) بر ایجاد ترک طولی در راستای خطوط کاشت و استقرار گیاه به صورت آزمایش فاکتوریل همراه با خطی‌کار مجهز به شیاربازکن تک دیسکی به‌عنوان تیمار شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار بررسی شد. در این آزمایش، فراسنجههای درصد ترک مؤثر (ترک ایجاد شده در راستای ظهور گیاهچهها)، شاخص استقرار، درصد سبز، و تعداد بوته در متر مربع قبل از زمستانگذرانی
اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که برای تمام فراسنجهها، شیاربازکن دودیسکی میانگین بیشتری نسبت به کفشکی داشت. اثر چرخ فشار بر درصد ترک مؤثر و شاخص استقرار قبل از زمستانگذرانی معنیدار بود، ولی بر سایر فراسنجهها اثر معنیداری نداشت. از نظر درصد ترک مؤثر و استقرارگیاه، از چهار نوع چرخ فشار ارزیابی شده، چرخ‌های فشار با برجستگی
مخروطیشکلمیانی و میان باز به‌ترتیب مؤثرترین و نامناسبترین چرخ فشار شناخته شدند. با توجه به نتایج این تحقیق
میتوان توصیه کرد که ردیفکار مناسب برای کاشت کلزا در خاکهای حساس به سله باید مجهز به شیاربازکن دودیسکی و چرخ فشار با برجستگی مخروطیشکل میانی باشد؛ زیرا که اولی در ایجاد گودی (شیار) vـشکل و دومی در پایدار سازی آن نقش دارند. شیارهای vـشکل پایدار پس از آبیاری غرقابی و در مرحله انقباض خاک موجب ایجاد ترک طولی در کف شیار
میشوند.
عنوان مقاله [English]
Enhanced Irrigated Canola Seedling Emergence with Longitudinal Cracks along Seed Rows from a Furrow Opener and Press Wheel
چکیده [English]
Poor stand establishment of canola (Brassica napus L.) under flatland mechanized planting and crust-forming soil is a major problem for farmers in central Iran. Previous research there showed that irrigated cotton emergence on crust-forming soils under flatland planting can be significantly improved using a double-disk planter with zero-pressure press wheel tires and no crust-breaking. In that research, it was not clear whether the furrow opener or the press wheel caused the development of the crack line along the seed rows. In the present study, field testing was conducted in loamy soil to study the effects of two furrow openers (runner, double-disk) and four press wheels (zero-pressure pneumatic, V-shaped edge, single conical rib, open-center concave steel press wheels) on canola emergence using a randomized complete block design in a factorial arrangement (2×4) with four replications. Effective crack (crack line developed along emerging seedlings) percentage, stand establishment uniformity, percentage of emergence, and plant density before onset of winter were measured. The results showed that, for all parameters, the double-disk opener had significantly higher values compared with the runner opener. The press wheel had a significant effect on the effective crack percentage and the stand establishment uniformity index before the onset of winter. However, the other parameters were not significantly affected. Planters with a single-conical rib and open-center press wheels had the best effective crack percentage and lowest index of stand establishment uniformity. Based on the results from this study, the best planter for canola production for the soil and climate of central Iran is a double-disk planter with a single conical rib and open-center concave steel press wheels. The single conical rib creates a v-shaped depression and the steel press wheels stabilize the depression. This creates a crack along the deepest line of the depression after flood irrigation and during soil shrinkage, causes creation of crack along the deepest line of depression.
کلیدواژه‌ها [English]
- Canola
- Crust
- Emergence
- Furrow Opener
- Press Wheel
)