نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الیاس دهقان ¹
• عبدالامیر رهنما ²

¹ عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

² عضو هیئت علمی بخش اصلاح ‌بذر مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

شوری خاک از مشکلات بزرگدر جنوب خوزستان است.  این پژوهش طی دو سال 86-1384در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز، در یک خاک رسی- سیلتی با شوری 8 دسی‌زیمنس بر متر به صورت کرت‌‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا ‌شد.  کرت‌‌های اصلی شامل شش روش‌ کاشت 1- بذرپاش+ دیسک (P1)، 2- بذرپاش + دیسک + کروگیت (P2)، 3- خطی‌کار (P3)، 4- خطی‌کار + کروگیت (P4)، ‌5- جوی‌‌‌پشته­کار غلات با دوخط روی پشته (P5)، و ‌6- جوی‌پشته‌‌کار غلات با سه خط روی پشته (P6) و کرت‌‌های فرعی شامل چهار میزان بذر 6، 9، 12، و 15 کیلو‌گرم در هکتار و رقم کلزا کشت شده هیبرید هایولا 401 بود.  نتایج نشان داد روش‌های کاشت از نظر میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعه‌ای، و زمان مورد نیاز برای عملیات کاشت اختلاف بسیار معنی‌دار داشتند.  کمترین مصرف سوخت به میزان 02/5 لیتر بر هکتار از روش P3 و پس از آن میزان 6 لیتر بر هکتار از روش P5 به­دست آمد.  بیشترین ظرفیت مزرعه‌ای (73/1 هکتار بر ساعت) در P5 حاصل شد و نسبت به روش‌های P1 تا P4 و P6، به‌ترتیب به میزان 63، 156، 5، 104 و 8 درصد افزایش نشان داد.  کمترین زمان مورد نیاز (58/0 ساعت بر هکتار) در روش کاشت P5 به‌دست آمد و نسبت به روش‌های کاشت P1 تا P4 و P6، به‌ترتیب به میزان 38، 60، 13، 150 و 6 درصد کاهش نشان داد.  بین روش‌های کاشت از نظر عملکرد دانه، درصد سبز شدن بذر، تعداد بوته در مترمربع، و تعداد خورجین در بوته تفاوت معنی‌دار بود اما از نظر تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه تفاوت‌ها معنی‌دار نبودند.  بین مقادیر بذر از نظر عملکرد دانه و تعداد بوته در مترمربع و تعداد دانه در خورجین تفاوت معنی‌دار بود، اما از نظر مدت زمان جوانه‌زنی، درصد سبز شدن بذر، تعداد خورجین در بوته، و وزن هزاردانه تفاوت‌ها معنی‌دار نبودند.  بیشترین عملکرد دانه (2134 کیلوگرم در هکتار)، درصد سبز شدن (86 درصد)، تعداد بوته در مترمربع (99 بوته)، تعداد خورجین در بوته (78 عدد)، تعداد دانه در خورجین (23 عدد) از روش کاشت ‌P5 به‌دست آمد.  در نتیجه، برای کشت کلزا هیبرید هایولا 401 در اراضی لب‌شور خوزستان روش‌‌ کاشت دو خط به فاصلة 30 سانتی­متر روی پشتة 60 سانتی­متری با مصرف بذر 12-9 کیلوگرم در هکتار پیشنهاد می‌شود.

20.1001.1.26454531.1388.10.2.2.6

عنوان مقاله [English]

The Effect of Planting Methods and Seed Rates on Yield of Canola in Saline Soil

چکیده [English]

Soil salinity is a serious problem in south Khouzestan province. This study was conducted in Shawoor Agricultural Research Station, north of the city of Ahwaz, on silty-clay soil with 8 dSm-1 salinity during 2006 and 2007. A completely randomized block design arranged in split plots with three replications was used. The plots (planting methods) were: broadcasting + disk harrow (P1), broadcasting + disk harrow + corrugate (P2), seed drilling (P3), seed drilling + corrugate (P4), two rows on the ridge (P5) and three rows on the ridge (P6). Subplots were seed rates of 6, 9, 12 and 15 kg/ha. The results showed significant differences (P≤0.01) between planting methods for fuel consumption, total operation time and field capacity. The lowest fuel consumption with 5.02 lit/ha obtained from P3 and followed by P5 with 6 lit/ha. The highest field capacity (1.7 ha/h) was obtained from P5, an increase of 63%, 156%, 5%, 104% and 8% over P1, P2, P3, P4 and P6, respectively. The lowest total operation time (0.58 h/ha) was obtained from P5, a reduction of 38%, 60%, 13%, 150% and 6% over P1, P2, P3, P4 and P6, respectively. Significant differences were found between planting methods for grain yield, percent of germination, number of plants per m² and number of packsacks per plant. However, number of seeds per packsack and 1,000 kernel weights were not significant. Differences between seed rates for grain yield, number of plants per m² and number of seeds per packsack were significant. Duration of germination, percent germinated number of packsacks per plant and 1,000 kernel weights were not significant. Maximum grain yield (2134 kg/ha), percent germinated (86%), number of plants per m² (99), number of packsacks per plant (78) and number of seeds per packsack (23) were obtained from P5. The results suggest that, for canola Hayola 401 hybrid crops in the slightly saline soil of Khouzestan, treatment P5 (two rows 30 cm apart on the ridge and 60 cm from each other) with a seed rate of 9-12 kg/ha is the best applicable treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Canola
• Grain yield
• Planting Method
• saline soil
• Seed rate