نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
2 استادیار گروه آبیاری و زهکشی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
در بیشتر شهرهای بزرگ دنیا،قسمت اعظم منابع آب شیرین به تامین نیازهای شرب، بهداشت، وصنعت اختصاص داده می شود. این امر باعث کمبود آب جهت آبیاری اراضی کشاورزی شده است. در چنین شرایطی، استفاده از پساب فاضلاب شهری برای مقاصد مختلف و به خصوص کشاورزی به عنوان راه حلی مؤثر مورد توجه متخصصان مربوطه قرار گرفته است. در این پژوهش، اثر پساب فاضلاب شهر اهواز روی برخی از خصوصیات هیدرولیکی خاک مانند نفوذپذیری نهایی لایة سطحی، ضریب هدایت هیدرولیکی اشباع، و نگهداشت ویژة خاک درعمقهای مختلف و در نتیجه تداوم عملیات آبیاری بررسی شده است. این تحقیق به صورت یک طرح آماری فاکتوریل با پایة کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو سطح تیمار آبی (پساب فاضلاب شهر اهواز و آب رودخانة کارون)، سه سطح عمق خاک (13-0، 26-13 و 40-26 سانتیمتری خاک)، و چهار سطح دورة آبیاری (4،2،1، و6 ماه) در
کرتهایی به ابعاد 5/2×5/2 متر مربع، در زمین مجاور تصفیه خانۀ فاضلاب شهری غرب شهر اهواز و در شرایط بدون کاشت گیاه اجرا شد. بافت خاک محل اجرای طرح از نوع لوم شنی بوده. با گذشت 1، 2، 4، و6 ماه از شروع آبیاری، خصوصیات هیدرولیکی خاک شامل نفوذپذیری نهایی لایة سطحی، ضریب هدایت هیدرولیکی اشباع، و نگهداشت ویژة خاک در سه عمق 13-0، 26-13، و 40-26 سانتیمتری خاک اندازهگیری و محاسبه شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان میدهد که پساب فاضلاب شهر اهواز، در مقایسه با آب رودخانه کارون باعث افزایش معنی‌دار ضریب هدایت هیدرولیکی اشباع و نفوذپذیری لایة سطحی خاک میشود. با افزایش مدت زمان آبیاری از 2 به 4 ماه، اثر پساب فاضلاب در بهبود خصوصیات هیدرولیکی خاک افزایش
مییابد که این افزایش میتواند به دلیل شرایط مساعدتر محیطی برای رشد میکروارگانیسم‌ها (فصل بهار) باشد. همچنین مشخص شد که در عمقهای پایینتر خاک، اثر پساب فاضلاب در بهبود خصوصیات هیدرولیکی خاک کاهش پیدا میکند.
عنوان مقاله [English]
Effects of Ahwaz Treated Municipal Wastewater Application on Hydraulic Characteristics of Soil
چکیده [English]
In big cities, considerable amounts of fresh water are allocated to the municipal and industrial usages, and no sufficient water is available for agricultural purposes. As a result, in recent years, utilizing treated municipal wastewater for other purposes and especially for irrigation has brought the attention of many researchers and scientists. In this study, the effects of the treated municipal wastewater of Ahwaz on some of the hydraulic characteristics of soil including saturated hydraulic conductivity (Ks), specific water retention (Sr), and final infiltration rate of the soil (If) at various depths (0-13, 13-26, and 26-40cm) and various irrigation periods (1, 2, 4, and 6 months) were investigated. The irrigation waters used were effluent from Ahwaz Municipal Wastewater Treatment Plant (AMWTP) and Karoon River Water (KRW). The study performed on the lands near the Ahwaz Municipal Wastewater Treatment Plant with a completely randomized factorial design and three replications under no plant culture. The experimental plots were 2.5m × 2.5m in size with a sandy loam texture. After 1, 2, 4, and 6 months irrigation with the AMWTP and KRW, the hydraulic characteristics of the experimental plots at the specified depths of soil were measured and/or calculated. The results of the study showed that irrigation with the AMWTP significantly (P<0.05) increased the final infiltration rate and the saturated hydraulic conductivity (Ks) of soilcompared to the KRW. Also, with increasing the irrigation period from 2 to 4 months, the AMWTP increased more the hydraulic properties of the soil, which could be due to better environmental conditions for the growth of micro-organisms in the Spring season. The results also indicated that with increasing the soil depth, the increasing effect of the AMWTP on the hydraulic properties of the soil decreased.
کلیدواژه‌ها [English]
- Infiltration Rate
- Irrigation with Treated Wastewater
- Saturated hydraulic conductivity
- Soil Hydraulic Properties
- Specific Water Retention
)