نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان
چکیده
هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیر مقدار آب آبیاری و روش آبیاری قطرهای روی عملکرد انگور و تعیین کارآیی مصرف آب است. آزمایش در قالب بلوکهای کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان پیاده شد. فاکتورهای طرح شامل مقادیر آب در سه سطح (50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز گیاه) و استفاده از آبیاری قطرهای به دو روش (قطرهای و تیپ) بود. فاصلة نهالها روی ردیف 2 متر و فاصله ردیفها از هم 5/2 متر انتخاب گردید. برای هر تیمار 4 ردیف با 6 نهال روی هر ردیف در نظر گرفته شد. در فروردین ماه 1378 نهالهای ریشهدار انگور رقم سلطانی (کشمشی) غرس شد. روش آبیاری در سال 1378 سطحی بود و سیستم آبیاری قطرهای و تیپ از سال 1379 اجرا شد. نیاز آبی انگور از سند ملی آب استخراج و با در نظر گرفتن درصد سایه انداز، میزان آن در هر آبیاری تعیین شد. عملکرد انگور در سالهای 78، 79 و 80 قابل توجه نبود. نتایج آنالیز مرکب عملکرد در سالهای 81، 82 و 83 نشان داد که بین دو روش آبیاری قطرهای و تیپ از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود ندارد، اما بین سطوح مختلف آب مصرفی اختلاف معنیدار است. سطوح 100، 75 و 50 درصد آب مصرفی به ترتیب با عملکرد 597/8 ، 705/7 و 827/4 تن در هکتار در گروههای آماری A ، B و C قرار گرفتند. عملکرد در دو سطح 75 و 50 درصد آب مصرفی نسبت به سطح 100 درصد به ترتیب حدود 13و 43 درصد کاهش داشته است. از نظر کارایی مصرف آب نیز بین روشهای آبیاری اختلاف معنیدار وجود نداشت ولی بین درصد مقادیر آب آبیاری در سطح 1 درصد اختلاف معنیدار بود. سطح 75 درصد آب مصرفی با میزان کارایی 844/1 کیلوگرم انگور به ازای یک مترمکعب آب بیشترین مقدار را دارا بود و بعد از آن سطوح 50 و 100 درصد آب آبیاری به ترتیب با کارایی 720/1و 574/1 کیلوگرم بر مترمکعب قرار گرفتند، به عبارت دیگر، کارایی مصرف آب در سطوح 75 و 50 درصد آب مصرفی نسبت به سطح 100درصد به ترتیب حدود 17و 9 درصد بیشتر بوده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که در مواقعی کمبود آب جدی نیست آبیاری کامل و در زمان مواجه با کمبود آب، سطح 75 درصد آب مصرفی با توجه به میزان عملکرد، میزان آب مصرفی، و کارایی مصرف آب قابل توصیه است.
عنوان مقاله [English]
Investigation on the effect of Drip Irrigation Methods and Different Levels of Water on Yield and Water use efficiency of Grape
U. S. A. ASA-CSSA-SSSA.