جلال جلیلی؛ سیدجلال جبلی؛ هوشنگ قمرنیا؛ محمدجواد منعم
دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1385، ، صفحه 71-88
چکیده
ارزیابی عملکرد شبکههای آبیاری اولین مرحله جهت یافتن راهکارهای بهبود شبکههاست. روش ارزیابی مقایسهای (Benchmarking) در شبکههای آبیاری اخیراً از طرف مراجع بینالمللی مدیریت منابع آب پیشنهاد و در بعضی از کشورها نیز اجرا شده است که با استفاده از راهکارهای مناسب باعث بهبود عملکرد در شبکهها گردیده است. در روشهای معمول ...
بیشتر
ارزیابی عملکرد شبکههای آبیاری اولین مرحله جهت یافتن راهکارهای بهبود شبکههاست. روش ارزیابی مقایسهای (Benchmarking) در شبکههای آبیاری اخیراً از طرف مراجع بینالمللی مدیریت منابع آب پیشنهاد و در بعضی از کشورها نیز اجرا شده است که با استفاده از راهکارهای مناسب باعث بهبود عملکرد در شبکهها گردیده است. در روشهای معمول ارزیابی مقایسهای، شاخصهای مورد نظر اندازهگیری و به صورت گرافیکی مقایسه خواهند شد و سپس با مبنا قرار دادن شاخصهای برتر، از آنها جهت بهبود سایر شبکهها استفاده میشود. اما در این تحقیق روش ارزیابی مقایسهای به صورت عددی و غیرگرافیکی است. ابتدا شاخصها ارزشگذاری و پس از آن مقادیر آنها نرمال میشود. جهت مقایسة شاخصهای ارزیابیدر پنج دیدگاه مدیریتی، فنی، حاصل بخشی کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی، مالی، و زیست محیطی دو شبکة آبیاری بریموند و دینور در استان کرمانشاه انتخاب شدند. پس از انتخاب شبکهها و شاخصها، فرآیندهای ارزیابی به روش مقایسهای در مراحل مختلف اجرا و سطح شاخصهای برتر در دو شبکه به عنوان سطح استاندارد (Benchmark)، با مقدار یک تا 100 درصد در نظر گرفته شد. سپس بهروش تحلیل سلسله مراتبی با تشکیل ماتریس مقایسات زوجی و با استفاده از نظر کارشناسان مجرب، ضرائب اهمیت نسبی شاخصها و دیدگاهها تعیین گردید. در نتیجة مقایسة دو شبکه با سطح استاندارد تعیین شده، مقدار عملکرد شبکه بریموند 8708/0 و شبکه دینور 9054/0 بهدست آمد. از مقایسة مقدار عملکرد دیدگاهها با سطوح استاندارد آنها در دو شبکه آبیاری بریموند و دینور بهترتیب: در دیدگاه مدیریتی9128/0 و 9074/0، فنی7660/0 و 9731/0، حاصلبخشی کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی 8607/0 و 8728/0، مالی 8613/0 و 9276/0، و زیست محیطی 8751/0 و 8187/0 بهدست آمد. جهت بهبود عملکرد شبکه، دیدگاهها بر اساس پتانسیل بهبود عملکرد و ضرائب اهمیت نسبی آنها اولویتبندی شدند. در شبکة آبیاری بریموند دیدگاههای مدیریتی با مقدار پتانسیل بهبود 0394/0، فنی 0356/0، حاصلبخشی کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی 0328/0، مالی 0133/0 و زیست محیطی 008/0 و در شبکة آبیاری دینور دیدگاه مدیریتی پتانسیل بهبود آن در شبکه با مقدار 0419/0، حاصلبخشیکشاورزی و اقتصادی- اجتماعی 0299/0، زیست محیطی 0116/0، مالی 0069/0، و فنی 0041/0 در اولویت کاری قرارگرفتهاند. به طورکلی ارزیابی مقایسهای (Benchmarking) و کاربرد آن در شبکههای آبیاری کشور میتواند در تسریع بهبود شبکههای آبیاری بسیار مؤثر باشد.
