نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدحسین سعیدی راد ¹
• سیدمیثم مظلوم زاده ²

¹ استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

² مربی مجتمع آموزش عالی سراوان

چکیده

خراسان جنوبی با سطح زیر کشت 14000 هکتار، ۹۸/۷ درصد از تولید زرشک ایران را دارد.  آگاهی از زمان و روش مناسب برداشت و شیوة خشک کردن می‌تواند باعث تولید محصول با کیفیت بالاتر و ارتقای جایگاه این محصول در بازارهای داخلی و جهانی شود.  در این تحقیق به منظور دستیابی به شرایط بهینه تولید، تأثیر سه عامل روش برداشت زرشک در سه سطح (شاخه‌بر، خوشه‌چینی، و ضربه‌ای)، زمان برداشت در سه سطح (اواسط مهرماه، اواخر مهرماه، و اواسط آبان ماه)، و روش خشک کردن در سه سطح (سایه خشک، آفتاب خشک، و صنعتی) روی کیفیت محصول تولیدی بررسی شد.  نتایج نشان می‌دهد که جرم حجمی توده زرشک خشک شده، عامل ارزیابی پفکی بودن دانه‌های زرشک، تحت تأثیر روش برداشت و روش خشک کردن قرار دارد.  برداشت به روش شاخه بر موجب تولید محصول با کمترین جرم حجمی توده به میزان 86/214 کیلوگرم بر مترمکعب و در نتیجه پفکی­تر شدن دانه‌ها می‌شود.  پارامتر رنگ سنجی A که نشان­دهنده قرمزی دانه‌های زرشک است در روش آفتاب خشک و زمان برداشت اول کمترین و در روش سایه خشک و زمان برداشت سوم بیشترین میزان را دارد.  در روش آفتاب خشک و صنعتی به علت آسیب رسیدن به رنگ دانه‌های زرشک، کیفیت رنگ محصول کاهش پیدا می‌کند.  نتایج به دست آمده از آزمون حسی نیز مؤید این موضوع است و کارشناس‌ها بیشترین امتیاز را به نمونه‌های برداشت شده در روش خوشه‌چینی در زمان دوم برداشت و در روش سایه خشک داده­اند.  کمترین امتیاز کارشناس‌ها به نمونه‌های برداشت شده در روش ضربه‌ای و زمان اول برداشت داده شده است که در مقابل نور آفتاب خشک شده­اند. 

20.1001.1.26454531.1391.13.1.8.1

عنوان مقاله [English]

Effect of Harvest Time, Harvest and Drying Methods on Barberries

چکیده [English]

South Khorasan province is the largest producer of barberries in Iran and the world, with 14000 hectares and 98.7% of the national barberry production. Knowledge of harvest timing, proper harvesting and drying methods increase the quality and improve the status of barberries on the domestic and global markets. This study investigated the effect of harvesting method (striking, picking up bunches, cutting branches), harvesting time (mid-October, late October and mid-November) and drying method (drying in shade, drying in sun, industrial dryer) on product quality. The results showed that the mass density of dried barberries is influenced by harvesting and drying methods. Cutting branches caused the lowest mass density (214.86 kg/m³). The lowest colorimetric quality samples were produced by drying in the sun after the first harvest time and the best quality was produced by drying in the shade after the third harvest time. Results showed that drying in the sun and industrial drying methods reduced the color quality of the product. The results of sensory tests confirmed that the best quality samples were harvested by picking up bunches at the second harvest time and shade drying. The lowest assessment was for samples harvested by striking at the first harvest time and sun drying.

کلیدواژه‌ها [English]

• Barberry
• Drying methods
• Harvest time
• Harvest methods