نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مدیر دفتر شبکه های آبیاری و زهکشی سازمان آب و برق خوزستان
2 استاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
3 استادیار گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
واحد کشت و صنعت امامخمینی یکی از واحدهای ده گانۀ نیشکر در استان خوزستان است. شوری خاک اراضی این واحد به خوبی کاهش یافته و در حد تحمل گیاه قرار دارد، اما به دلیل وجود زهکشهای زیرزمینی عمیق و مصرف زیاد آب، زهکشی در این اراضی بیش از نیاز است و سالانه حجم قابل توجهی زهاب تولید و به رودخانۀ دز تخلیه میشود. این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از سیستم زهکشی کنترل شده و آثار آن بر کاهش مصرف آب، شوری خاک، حجم زهاب خروجی، میزان شوری زهاب و عملکرد نیشکر در دو مزرعه از این واحد اجرا شد. مزرعۀ اول تیمار زهکشی آزاد و در مزرعۀ دوم تیمار زهکشی کنترل شده در نظر گرفته شد. سطح ایستابی در مزرعه با تیمار زهکشی کنترل شده در 90 سانتیمتری سطح خاک نگه داشته شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که میانگین حجم آب مصرفی در تیمار زهکشی کنترل شده، حدود 27 درصد و حجم زهاب خروجی حدود 55 درصد، کمتر از حجم آب مصرفی و حجم زهاب تیمار زهکشی آزاد است. در مدت اجرای طرح، میزان نمک خروجی در حدود 24 تن در هکتار در مزرعه با زهکشی کنترل شده کمتر در رودخانه دز تخلیه شد. عملکرد محصول نیشکر در تیمار زهکشی کنترل شده 7/8 درصد بیشتر به دست آمد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که استفاده از سیستم زهکشی کنترل شده سبب صرفهجویی در مصرف آب، کاهش حجم زهاب خروجی، کاهش میزان شوری زهاب و مقدار نمک خروجی خواهد شد. علاوه بر این، با کاربرد این روش، کاهش بار آلودگی رودخانه و حفظ محیطزیست نیز
امکانپذیر خواهد بود.
عنوان مقاله [English]
Effects of Controlled Drainage on Soil Salinity, Irrigation Management and Sugarcane Yield at Imam Khomeini Plantation
چکیده [English]
The Imam Khomeini sugarcane agro-industry plantation is one of ten sugarcane plantations in Khuzestan province. Today, salinity has been lowered to well below crop salt tolerance level, but deep subsurface drainage and over-irrigation has occurred and deposits a significant amount of drainage water back into Dez River each year. This study investigated the impact of controlled drainage on the reduction of irrigation water, soil salinity, drainage volume, salt load and sugarcane yield for two fields. One field had free drainage (FD) and the other had controlled drainage (CD). In the CD system, water depth control level was 90 cm below the soil surface. Results showed that the amount of irrigation water for CD decreased by 27% and reduced total drainage outflow by 55%. During this time, the CD the salt load decreased about 24 ton/ha and crop yield increased 8.7%. Controlled drainage significantly reduced the amount of irrigation, drainage volume and salt load over the free drainage system. This method is a feasible solution to decreasing river pollution and has a positive hydrological and environmental impact.
کلیدواژهها [English]
- Controlled drainage
- drainage water
- Khuzestan
- Salinity
- Sugarcane
Iran. 1-22. (in Farsi)
65(1): 1-19.