نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

چکیده

به ­منظور بررسی مدیریت بقایای گندم بر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند، آزمایشی به صورت اسپلیت بلوک در سه تکرار به ­مدت دو سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب تحت شرایط مزرعه­ای اجرا شد.  تیمارهای مدیریت بقایای گیاهی شامل سوزاندن بقایا (روش مرسوم)، خرد کردن بقایا با دیسک و خرد نکردن بقایا در کرت­های اصلی و عملیات
 خاک­ورزی شامل شخم با گاوآهن برگردان­دار به عمق بیست تا بیست و پنج سانتی­متر در پاییز، بهار، و پاییز و بهار (هر دو) در کرت­های فرعی مرتب شدند.  طی دو فصل زراعی، صفات عملکرد ریشه، درصد قند، ناخالصی­های شربت، عمق نفوذ ریشه، کربن آلی، سفتی خاک، و وزن مخصوص ظاهری خاک اندازه­گیری شد.  نتایج تجزیه واریانس مرکب داده­ها نشان داد که در عملکرد ریشه، عملکرد قند سفید، عمق نفوذ ریشه و کربن آلی، حداقل اختلاف آماری معنی­داری برای یکی از سطوح تیمارهای مدیریت بقایای گیاهی و عملیات خاک­ورزی وجود دارد.  تیمار دیسک با گاوآهن برگردان­دار بیست تا بیست و پنج سانتی­‌متر در پاییز بیشترین عملکرد (48 تن در هکتار) و تیمار دیسک با گاوآهن برگردان­دار در بهار کمترین مقدار عملکرد (67/39 تن در هکتار) را به دست داده است.  عملکرد ریشه، عمق نفوذ ریشه و کربن آلی خاک تحت مدیریت بقایای گیاهی قرار گرفته و تیمار خرد کردن بقایا با دیسک و خرد نکردن نسبت به سوزاندن بقایا برتر بودند.  عمق نفوذ ریشه در تیمارهای خرد کردن و خرد نکردن بقایا با دیسک و به ترتیب 4/85 و 76/82 سانتی­متر اندازه­گیری شد که تیمارهایی برتر هستند.  در بین تیمارهای خاک­ورزی، شخم پاییزه با عمق نفوذ ریشه 14/84 سانتی­متر برتر بود.  افزایش مادة آلی خاک و عمق نفوذ ریشه در تیمارهای مدیریتی خرد کردن بقایا و خرد نکردن آنها باعث افزایش عملکرد ریشه چغندرقند در بقایای گندم شد.  مصرف آب در شخم پاییز کاهش یافته و بهره­وری مصرف آب به حداکثر رسید.  بهره­وری مصرف آب بر اساس عملکرد ریشه در تیمارهای شخم در پاییز، بهار، و پاییز و بهار به ترتیب برابر 32/4، 47/3، و 66/3 کیلوگرم  به ازای یک مترمکعب آب آبیاری محاسبه شد. 
­

عنوان مقاله [English]

Effect of Residue Management and Tillage Method on Soil Physical Properties, Water Productivity and Yield of Sugar Beets

چکیده [English]

The effects of soil tillage methods and residue management were studied at Miandoab Agriculure Station during 2003-2005. The experiment design was split block with the main plots devoted to residual management strategies (burning residue, crushing residue by disk, no treatment). Subplots were tillage methods (moldboard plowing to 20-25 cm in fall, moldboard plowing to 20-25 cm in spring, moldboard plowing to 20-25 cm in both spring and fall). Other operations were identical in all treatments. The soil cone index, percent of residue crushing, percent of residue inversion, percent of seed emergence, crop yield, percent of sugar, depth of root development and percent of soil organic carbon were measured. Results showed that tillage and residual management had no significant effect on seed emergence, percent of sugar, bulk density and soil cone index. Tillage management had a significant effect on yield and depth of root development. Fall plowing and fall-spring plowing treatments produced higher yields and root development (15%, 11%) than did the spring plowing treatment. Results also showed that soil organic carbon after harvesting was higher (14%) for the crushed and no treatment categories than for the burned residue treatment. Burning residue is not recommended, because this strategy had no positive effect on the parameters and, in some cases, reduced root yield and soil organic carbon. Water productivity in moldboard plowing at 20-25 cm in the fall treatment was higher than for the other treatments. Water productivity based on root yield was 4.32, 3. 47 and 3.66 kg/m3 for fall plowing, fall-spring plowing and spring plowing treatments, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sugar beet
  • Tillage
  • Water Productivit
  • Wheat residue
Aboudrare, A., Debaeke, P., Bouaziz, H. and Chekli, H. 2006. Effects of soil tillage and fallow management on soil water storage and sunflower production in a semi-arid Mediterranean climate. Agric. Water Manage. 83, 183-196.
Beàta, M., Pedro, L. O. A, M., Eleno, T., Aluisio G. D. A. and Luis I. O. V. 2005. No tillage and crop rotation effects on soil aggregation and organic carbon in a Rhodic Ferralsol from southern Brazil. Soil Till. Res. 80,185-200.  
Biederbeck, V. A., Campball, C. A. and Zentner, R. P. 1989. Effect of crop rotation and fertilization on some biological properties of loam. Can. J. Sci. 4, 367-375.
Cochran, V. I., Sparrow, S. D. and Sparrow, E. B. 1994. Residue effects on soil micro and macro organisms. Can. J. Soil Sci. 9, 164-179.
Dala, R. C. 1989. Long-term effects on no-tillage crop residue and nitrogen on properties of a vartisol. Soil Soc. Am. J. 53, 1511-1515.
Güçlü Yavuzcan, H., Matthies, D. and Auernhammer, H. 2005. Vulnerability of Bavarian silty loam soil to compaction under heavy wheel traffic: impacts of tillage method and soil water content. Soil Till. Res. 84, 200-215.
Hao, X., Chang, C. and Lindwall, C.W. 2001. Tillage and crop sequence effects on organic carbon and total nitrogen content in an irrigated Alberta soil. Soil Till. Res. 62, 167-169.
Kar, G. and Singh, R. 2004. Soil water retention-transmission studies and enhancing water use efficiency of winter crops through soil surface modification. Indian J. Soil Conserv. 8, 18–23.
 Kar, G. and Kumar, A. 2007. Effects of irrigation and straw mulch on water use and tuber yield of potato in eastern India. Agric. Water Manage. 94, 109-116.
Lenssen, A. W., Johnson, G. D. and Carlson, G. R. 2007. Cropping sequence and tillage system influences crop production and water use in semiarid Montana, USA. Field Crops Res. 100, 32-43.
Playan, E. and Mateos, L. 2004. Modernization and optimization of irrigation systems to increase water productivity. CD Proceeding of the 4th International Crop Science Congress. 26 Sep-1 Oct, Brisbane, Australia.
Sainju, U. M., Singh, B. D., Whitehead, W. F. and Wang, S. 2006a. Carbon supply and storage in tilled and non-tilled soils as influenced by cover crops and nitrogen fertilization. J. Environ. Quality. 35, 1507-1517.
Sainju, U. M., Lenssen, A. W., Caesar, T. and Waddell, J. T. 2006b. Tillage and crop rotation effects on dryland soil and residue carbon and nitrogen. Soil Sci. Soc. Am. J. 70, 668-678.
Smika, D. E. 1991. Fallow management practices for wheat production in great plain. Agric. J. 82, 319-323.
Unger, P. W. 1988. Residue management effects on soil temperature. Soil Sci. Am. J.52, 1779-1782.