نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
چکیده
این تحقیق، نمونه‌هایی از فندقة آفتابگردان روغنی سه رقم پروگرس، هایسان33، و یوروفلور نمونه‌برداری شده از چهار مکان علی‌آباد، گلیداغ،کلاله، و کالپوش واقع در استان گلستان با دو غربال دارای منافذ 16-14 میلیمتر طول و 75/2 و 75/3 میلیمتر عرض به سه بخش تقسیم شدند؛ بخش بزرگ (ضخامت بزرگتر از 75/3 میلیمتر)، متوسط (ضخامت بین 75/2 و 75/3 میلیمتر)، و بخش کوچک (ضخامت کوچکتر از 75/2 میلیمتر). توزیع اندازه و فراوانی دانة نمونه‌های آفتابگردان بررسی و تأثیر اندازة دانه روی عدد پراکسید، عدد اسیدی، جرم مخصوص، و ضریب شکست روغن‌های استحصالی نیز با استفاده از طرح کاملاً تصادفی در قالب آزمایشهای فاکتوریل 2×3×8 (هشت سطح نمونه، سه سطح اندازة دانه، و دو سطح نوع مغز دانه) ارزیابی شد. نمونه‌های پروگرس کلاله و هایسان 33 علی‌آباد در سطح احتمال 5 درصد به ترتیب دارای بیشترین و کمتریندانه‌های بزرگ و نمونه‌های یوروفلور گلیداغ و هایسان 33 گلیداغ در سطح احتمال 5 درصد به ترتیب دارای بیشترین و کمتریندانه‌های کوچک بودند. اندازة بزرگ، متوسط، و کوچک دانه‌ها همگی با هم از نظر ضریب شکست روغن در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنیدار نشان دادند و دانه‌های متوسط و بزرگ به ترتیب بیشترین و کمترین ضریب شکست روغن را داشتند. مغزهای کامل و شکستة دانه‌ها از نظر جرم مخصوص روغن در سطح احتمال 5 درصد با هم اختلاف معنیدار نشان دادند. بین عدد پراکسید روغن‌های به دست آمده در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنیدار وجود داشت و روغن نمونة یوروفلور گلیداغ با بیشترین مقدار عدد پراکسید نسبت به کمترین مقدار آن که مربوط به نمونة یوروفلور کالپوش بود 6/61 درصد افزایش نشان داد. براساس نتایج به دست آمده و تأثیر اندازة فندقة آفتابگردان روی کیفیت روغن استحصالی باید نسبت به درجه‌بندی روغن‌های خام استخراج شده بر اساس پارامترهای کیفی آنها اقدام کرد که این موضوع می‌تواند راهنمایی برای عملیات واحد پالایش روغن و خصوصاً هیدروژناسیون و تولید انواع روغن مخصوص سرخ کردن و سالاد باشد.
عنوان مقاله [English]
Effect of Achenes Size on Quantitative and Qualitative Characteristics of Extracted Oil in Oily Sunflower Varieties
چکیده [English]
Size distribution and frequency of seeds in sunflower samples were investigated for three hybrid oily sunflower varieties (Hysun33‚ Progress and Euroflor) taken from four locations (Aliabad, Golidagh, Kalale and Kalpoosh in Golestan province). The samples were distributed into three groups (large, medium, small) using two screens 14-16 mm in length and 2.75 and 3.75 mm wide. The effects of seed size on the peroxide value, acidity, specific weight and refractive index was evaluated using a completely randomized experimental design with replications. A 8´3´2 factorial design (sunflower sample × seed size × kernel type) was adopted. Kalale Progress and Aliabad Hysun33 samples had the greatest and least number of large seeds, respectively (p<0.05). The Golidagh Euroflor and Golidagh Hysun33 samples had the greatest and least number of small seeds, respectively (p<0.05). Large, medium and small seeds showed significant differences (p<0.05) in their refractive indices; medium seeds had the highest value and large seeds the lowest value (p<0.05). Whole and broken kernels showed significant differences (p<0.01) in their specific weight. There were significant differences (p<0.05) in the peroxide value of extracted oils. The oil content of Golidagh Euroflor, with the greatest percentage, was 61.6% greater than that of Kalpoosh Euroflor, with the lowest. The results obtained and the effect of Achenes size on extracted oil quality showed that oils should be graded on the basis of their quality characteristics. This could be a guideline for oil refining operations, particularly hydrogenation and the production of oils for frying and salads.
کلیدواژه‌ها [English]
- Oil quality
- Oil Quantity
- Oily Sunflower
- Seed size
)