نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جعفر حبیبی اصل ¹
• نعیم لویمی ¹
• عبدالعلی گیلانی ²

¹ عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

² عضو هیئت علمی بخش تحقیقات برنج مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

به ­منظور دستیابی به روش یا روش­های مناسب خشکه‌کاری مکانیزه برنج با استفاده از بذر خشک و نیز پیدا کردن ارقامی مناسب برای هر روش، آزمایشی به­ صورت کرت­های نواری در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل (رقم و روش بذرکاری) و سه تکرار در سال­های 1383-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد.  برای این منظور سه رقمبرنجعنبوری قرمز، چمپا، و دانیال(LD183) در کرت­های نواری افقی و سه روش بذرکاری مکانیزه شامل خطی‌کار (برزگر همدانی)، ردیف­کار (جهت کپه‌کاری) و بذرپاش گریز از مرکز (سانتریفوژ) در کرت­های نواری عمودی قرار گرفتند.  صفات مورد بررسی در ارقام برنج شامل عملکرد و اجزای عملکرد، ارتفاع بوته، تعداد خوشه در واحد سطح و درصد باروری بود.  دستگاه­های کاشت نیز از نظر درصد جوانه­زنی، میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعه­ای، و شاخص یکنواختی کاشت بذر در فواصل طولی و عرضی ارزیابی شدند.  نتایج تجزیة واریانس دو ساله نشان داد که عملکرد دانه به طور معنی­داری تحت تاثیر سال، رقم، و اثر متقابل آنها قرار دارد.  رقمدانیالبا متوسط 7246 و رقم چمپا با متوسط 5667 کیلوگرم در هکتار به­ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند.  از میان
شاخص­های زراعی، تفاوت بین روش­های کاشت فقط از نظر تعداد خوشه در واحد معنی­دار بود، به­طوری­که خطی‌کار با 329 و ردیف­کار با 289 خوشه در متر مربع به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد را داشتند.  بین بذرکارها از نظر تمام شاخص‌های فنی، اختلاف معنی‌دار وجود داشت.  بیشترین ظرفیت مزرعه‌ای و کمترین مصرف سوخت از روش کاشت با سانتریفوژ به­دست آمد.  از لحاظ شاخص­های یکنواختی فواصل طولی و عرضی بذرهای، ردیف­کار با 8/68 درصد برای فواصل طولی و 7/89 درصد برای فواصل عرضی، بالاترین سطح یکنواختی کاشت را داشت.  در مجموع، با توجه به نتایج عملکرد محصول، هر یک از روش­های کاشت را (با توجه به امکانات زارع) می­توان به کار بست، اما ردیف­کار جهت کپه­کاری با مصرف بذر کمتر (20 تا 25 کیلوگرم در هکتار) و شاخص­های یکنواختی کاشت بالاتر، مناسب­تر است. 

20.1001.1.26454531.1388.10.1.6.8

عنوان مقاله [English]

Mechanized Dry Seeding Methods for Rice in Khuzestan

چکیده [English]

This study examined suitable mechanized methods to seed rice in dry-bed conditions using dried seeds and determined the most suitable varieties for each method. The experimental design was strip-plots in a randomized complete block design with two factors (seeding methods and rice varieties) and three replications. The testing took place during 2003-2004 at the Shavour Agricultural Research Station in Khuzestan province. The rice varieties were Anboury, Champa and Danial (horizontal factors) and the seeding methods were use of grain drill (Barzagar Hamadan), row planter (hill drop planter) and centrifugal broadcaster (vertical factors). The rice varieties were evaluated based on total yield, yield components and other agronomic characteristics. Seeding machines were evaluated and compared based on field capacity, fuel consumption, inter-row and intra-row seed spacing uniformity and seed germination. The analysis of variance for the two years showed that the grain yield was significantly affected by year, variety and their interaction. The average yield of the second year was significantly greater than that of the first year. A maximum yield of 7246 kg/h and minimum yield of 5667 kg/h were recorded for Danial (LD183) and Champa, respectively. There was no significant difference between the average yields of the different seeding methods in both years. Seeding methods also had no significant effect on the agronomic characteristics of the rice varieties except for the number of panicles per m². In this case, the grain drill with 329 and row planter with 289 panicles per m² had the highest and lowest values, respectively. The evaluation of the seeding machines showed that there was a significant difference between the machines for all operational parameters. The centrifugal broadcaster had greater field capacity, low fuel consumption and better seed germination. In case of inter-row and intra-row seed spacing uniformity, the row planter had 68.8% inter-row uniformity and 89.7% intra-row uniformity, giving it the best seeding uniformity of the tested machines. Results indicate that the use of a row planter for dry seeding of rice is recommended because it used a less seed (20-25 kg/h) and had better seeding uniformity. However, considering farm conditions and available facilities, the centrifugal broadcaster and grain drill can be used for dry rice and direct seeding, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dry Seeding
• Khuzestan
• Mechanized Seeding
• Rice varieties