مقاله پژوهشی
پروین عشرت آبادی؛ منوچهر حامدی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 1-10
چکیده
بذر 10 رقم سویا به نامهای سحر (SR)، هیل (HL)، ویلیامز (WZ)، گرگان 3 (GN)، دیر (DR)، کلارک (KL)، هاوکی (HK)، زان (ZN) و هارکور (HR) (که در نقاط مختلف کشور کشت میشوند)، و سیمس (SS) که مخصوص مناطق گرمسیری است و عمدتاً در خوزستان کشت میشود، از مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تهیه و پس از آمادهسازی، روغن آنها استحصال و از لحاظ معیارهای زیر تجزیه ...
بیشتر
بذر 10 رقم سویا به نامهای سحر (SR)، هیل (HL)، ویلیامز (WZ)، گرگان 3 (GN)، دیر (DR)، کلارک (KL)، هاوکی (HK)، زان (ZN) و هارکور (HR) (که در نقاط مختلف کشور کشت میشوند)، و سیمس (SS) که مخصوص مناطق گرمسیری است و عمدتاً در خوزستان کشت میشود، از مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تهیه و پس از آمادهسازی، روغن آنها استحصال و از لحاظ معیارهای زیر تجزیه و تحلیل شد: نمایه شکست، وزن مخصوص، رنگ، عدد یدی، عدد صابونی، عدد پراکسید، اسیدهای چرب آزاد، ترکیب اسیدهای چرب، و میزان فلزهای مس و آهن. نتایج آماری نشان داد که بین واریتههای سویا در بیشتر فاکتورها اختلاف معنیدار (05/0 <P) وجود دارد. همچنین نتایج آنالیز با GC نشان داد که واریتههای زان و گرگان 3 بهترتیب دارای کمترین و بیشترین اسیدهای چرب لینولنیک و لینولئیک بودند. رقم زان بیشترین مقدار اسید اولییک را داشت. بنابراین از نظر ترکیب شیمیایی بهترتیب واریتههای زان (ZN)، هارکو (HR)و ویلیامز (WZ) برای صنایع روغن مناسب هستند.
مقاله پژوهشی
معصومه عمادپور؛ بهزاد قره یاضی؛ یوسف رضایی کلج؛ آزاد عمرانی؛ ابوالقاسم محمدی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 11-26
چکیده
هورمون اتیلن باعث کاهش عمر انبارمانی میوهها از جمله گیلاس میشود. به منظور کاهش اثر اتیلن و افزایش عمر انبارمانی این میوه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار با 2 عامل گرانولهای نانو جاذب و دستگاه حاوی گرانولهای جاذب در شرکت زیست پژوهان خاورمیانه اجرا شد. تیمارها شامل استفاده از ...
بیشتر
هورمون اتیلن باعث کاهش عمر انبارمانی میوهها از جمله گیلاس میشود. به منظور کاهش اثر اتیلن و افزایش عمر انبارمانی این میوه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار با 2 عامل گرانولهای نانو جاذب و دستگاه حاوی گرانولهای جاذب در شرکت زیست پژوهان خاورمیانه اجرا شد. تیمارها شامل استفاده از بستههای کوچک حاوی گرانولهای نانوجاذب در هر جعبه و با استفاده از دستگاه حاوی گرانولهای جاذب، استفاده از بستههای کوچک گرانولهای نانوجاذب بدون دستگاه حاوی گرانولهای جاذب، استفاده از دستگاه حاوی گرانولهای جاذب بدون بستههای کوچک حاوی گرانولهای جاذب، و شاهد (بدون دستگاه حاوی گرانولهای جاذب و بدون بستههای کوچک حاوی گرانولهای جاذب) بودند. برای اندازهگیری صفات بریکس، اسیدیتة قابل تیتر شدن، pH، سفتی بافت، رنگ، قهوهای شدن دم میوه، و درصد افت وزنی میوههای تحت تیمارهای مورد بررسی، نمونهها به مدت 1 ماه در سردخانه نگهداری و هر 10 روز یک بار از آنها نمونهبرداری شد. علاوه بر این، یک نمونه نیز در زمان قرار دادن میوه در سردخانه بهعنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر مدت زمان انبارمانی و استفاده از نانوجاذبهای اتیلن بر خصوصیات کیفی مورد بررسی معنیدار است. مقایسة میانگینها حاکی است که پس از 30 روز انبارمانی، بیشترین سفتی بافت (04/6 نیوتن)، پایینترین میزان کاهش وزن (48/4 درصد)، پایینترین مواد جامد انحلالپذیر (63/19 درصد)، پایینترین قهوهای شدن دم میوه (25 تا 50 درصد)، و پایینترین کاهش در میزان اسیدیته کل (44/0) مربوط به تیمار استفاده از دستگاه حاوی گرانولهای جاذب اتیلن است به همراه بستههای جاذب اتیلن است و به عکس کمترین سفتی بافت میوه (61/2 نیوتن)، بیشترین کاهش وزن (20/15 درصد)، بیشترین مواد جامد انحلالپذیر (38/24 درصد)، بیشترین قهوهای شدن دم میوه (75 درصد)، و بیشترین کاهش در میزان اسیدیته کل (17/0) مربوط به تیمار بدون استفاده از دستگاه و یا بستههای جاذب اتیلن بود. بنابراین استفاده از نانوگرانولهای پرمنگنات پتاسیم به عنوان یکی از جاذبهای هورمون اتیلن، از افت وزنی، کاهش اسیدیتة قابل تیتر شدن و سفتی بافت، افزایش pH و بریکس، و قهوهای شدن دم میوه و کاهش کیفیت رنگ میوه جلوگیری میکند و سبب افزایش عمر انبارمانی گیلاس میشود.
مقاله پژوهشی
حسن ذکی دیزجی؛ سعید مینایی؛ تیمور توکلی هشتجین؛ منیژه مختاری دیزجی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 27-48
چکیده
استفاده از فن فراصوت در ارزیابی و فراوری مواد غذایی سابقه‌ای دیرینه دارد اما در مورد محصولات کشاورزی روند تکمیلی را سپری میکند. آزمون فراصوتی، یکی از روشهای آزمون غیر مخرب است که در ارزیابی محصولات کشاورزی روندی رو به گسترش دارد. برای آزمون محصولات کشاورزی به روش فراصوت عبوری، بهطور معمول از دو شاخص فراصوت استفاده میشود: ...
بیشتر
استفاده از فن فراصوت در ارزیابی و فراوری مواد غذایی سابقه‌ای دیرینه دارد اما در مورد محصولات کشاورزی روند تکمیلی را سپری میکند. آزمون فراصوتی، یکی از روشهای آزمون غیر مخرب است که در ارزیابی محصولات کشاورزی روندی رو به گسترش دارد. برای آزمون محصولات کشاورزی به روش فراصوت عبوری، بهطور معمول از دو شاخص فراصوت استفاده میشود: یکی سرعت امواج و دیگری میزان تضعیف. اندازهگیری شاخصهای فراصوتی مواد بیولوژیک بهدلیل ویژگیهای پیچیدة ساختاری آنها مشکل است. بنابراین، اولین مرحله در ارزیابی کیفیت محصولات کشاورزی، طراحی و ساخت سامانة فراصوتی مناسبی است که بتواند شاخصهای فراصوتی محصولات کشاورزی را اندازهگیری کند. در این پژوهش، ابتدا سامانة اندازهگیر فراصوتی طراحی و ساخته شد که اساس کار آن، پردازش سیگنال‌های عبوری از محصولات کشاورزی است. در ادامه و در آزمایش‌هایی، اثر عوامل مؤثر در اندازهگیری شامل مادة واسط، پوشگیری موج، نیروی تماسی، ضخامت نمونهها، و لایة تأخیر بر سیگنال دریافتی بررسی شد. بخش‌های اصلی سامانه عبارتاند از تپ‌ساز/ تپ‌گیر، تراگذرهای فرستنده و گیرنده، برنامة کنترل، رایانه، و سامانة جمع‌آوری داده‌ها. سامانه با پردازش سیگنال‌ها بهصورت نیمه خودکار، ویژگیهای سرعت و میزان تضعیف سیگنال را تعیین میکند. برای اجرای این آزمایشها، نمونه‌هایی از بافت چند محصول کشاورزی شامل سیب، سیبزمینی، هویج، خیار، شلیل، به، و موز تهیه شد. طول نمونهها با توجه به نوع محصول از 5 تا 120 میلیمتر متغیر بود. نتایج نشان داد که با استفاده از امواج غیر پیوسته (تپی) با بسامد 40 کیلوهرتز و توان نسبتاً کم، میتوان امواج فراصوت را از بیشتر محصولات کشاورزی عبور داد. با در نظر گرفتن مادة واسط، ضخامت مناسب نمونه، و نیروی تماسی کم (5 نیوتن)، سامانة فراصوتی با دقت خوب، سرعت کمتر از 1 ثانیه و نیمه خودکار، میزان تضعیف و سرعت امواج عبوری از نمونهها را اندازهگیری میکند. پوشگیری سیگنال موجب افزایش دقت در اندازهگیری شاخص سرعت امواج شد. بررسی طیف بسامدی سیگنال‌ها نشان داد که برای جلوگیری از جابهجایی بسامدی بهتر است ضخامت نمونهها یکسان باشد.
مقاله پژوهشی
مهدی اسمعیلی ورکی؛ جواد فرهودی؛ محمدحسین امید
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 49-68
چکیده
تجربیات حاصل از عملکرد دهانه‌های آبگیر بندهای انحرافی به منظور تأمین مصارف مختلف نشان داده است که یکی از مسائل اصلی در طراحی دهانه‌های آبگیر، کاستن از رسوب ورودی به دهانة آبگیر و کانال آب‌بر پایاب آن است. بی‌تردید هرگونه اتخاذ تصمیم یا انتخاب روشی جهت کاستن از ورود رسوب به کانال پایین‌دست دهانة آبگیر، مستلزم شناخت رفتار الگوی ...
بیشتر
تجربیات حاصل از عملکرد دهانه‌های آبگیر بندهای انحرافی به منظور تأمین مصارف مختلف نشان داده است که یکی از مسائل اصلی در طراحی دهانه‌های آبگیر، کاستن از رسوب ورودی به دهانة آبگیر و کانال آب‌بر پایاب آن است. بی‌تردید هرگونه اتخاذ تصمیم یا انتخاب روشی جهت کاستن از ورود رسوب به کانال پایین‌دست دهانة آبگیر، مستلزم شناخت رفتار الگوی جریان در حال انحراف به دهانه آبگیر و مکانیزم انتقال رسوب به آن است. با توجه به اینکه آبگیری با زاویة 90 درجه نامناسب‌ترین شرایط را از نظر میزان رسوب ورودی به دهانه آبگیر فراهم می‌سازد، در پژوهش حاضر، رفتار هیدرودینامیکی جریان و مکانیزم ورود رسوبات بستری به دهانة آبگیری با زاویة 90 درجه از بند انحرافی آبگیری به صورت آزمایشگاهی بررسی شد. برای این منظور اندازه‌گیری‌های متنوع هیدرودینامیکی و رسوبی تحت شرایط مختلف هیدرولیکی نظیر دبی رودخانه، دبی آبگیری، و دبی خروجی از دریچه مجرای تخلیه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که میزان دبی خروجی از دریچه مجرای تخلیه رسوب تأثیری قابل توجه بر نیمرخ‌های سرعت جریان در امتداد دهانة آبگیر و مکانیزم ورود رسوب به دهانة آبگیر دارد. در شرایطی‌که مجرای تخلیة رسوب کاملاً بسته است، کلیة نیمرخ‌های سرعت یک نقطة عطف دارند و بسته به شدت آبگیری از عمقی ار نیمرخ سرعت، مقدار سرعت منفی میشود. همچنین مشاهدات نشان داد که رسوبات بر اثر گردابه‌های تورنادویی شکل به دهانه آبگیر وارد میشوند. این گردابه‌ها عموماً در بازه انتهایی جبهة رسوب بستر رودخانه شکل میگیرند و در مقابل دهانة آبگیر به بلوغ رشد خود می‌رسند. آزمایشها همچنین نشان داد که دوره تناوب و قدرت این گردابه‌ها تابعی از شدت آبگیری است. تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد که با افزایش دبی آبگیری میزان رسوب ورودی به دهانة آبگیر افزایش می‌یابد و میزان رسوب ورودی به دهانة آبگیر در هر دبی آبگیری، با افزایش دبی مجرای تخلیه رسوب افزایش قابل توجهی دارد.
مقاله پژوهشی
اورنگ تاکی؛ اردشیر اسدی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 69-80
چکیده
سیستم بیخاکورزی در ایران به دلیل نبود ماشین کاشت مناسب جهت تأمین تماس کافی بذر با خاک، در بسیاری از موارد موفق نبوده است. معرفی دستگاهی که بتواند در زمینهایسخت (شخم نخورده) و با وجود کلش محصول قبلی در زمین، بذر و کود را در داخل شیاری در دو عمق مختلف قرار دهد، اولین قدم در راه پیاده کردن طرحهای پایلوت بیخاکورزی ...
بیشتر
سیستم بیخاکورزی در ایران به دلیل نبود ماشین کاشت مناسب جهت تأمین تماس کافی بذر با خاک، در بسیاری از موارد موفق نبوده است. معرفی دستگاهی که بتواند در زمینهایسخت (شخم نخورده) و با وجود کلش محصول قبلی در زمین، بذر و کود را در داخل شیاری در دو عمق مختلف قرار دهد، اولین قدم در راه پیاده کردن طرحهای پایلوت بیخاکورزی و در نهایت ترویج آن در مناطق مستعد این روش کاشت است. در این تحقیق، ساخت و ارزیابی شیار بازکن دیسکی فعال که به مانند ارّهای دوار میتواند شیاری در خاک ایجاد کند، در زمینی شخم نخورده و پوشیده از بقایای گیاهی ارزیابی شد. در آزمونهای مقدماتی صفحة برش (شیار بازکن فعال) در سرعتهای دورانی مختلف و در شرایطی بهکار گرفته شد که هم جهت یا خلاف جهت چرخهای تراکتور به حرکت در میآمد. نتایج این ارزیابیها نشان داد که چرخش صفحة برش در جهت خلاف چرخهای تراکتور نه تنها شیاری نسبتاً خالی از خاک پس از عبور بهجا میگذارد بلکه باعث برش عمیقتر خاک نسبت به حالتی میشود که هم جهت با چرخ های تراکتور بچرخد. در این حالت، شیار بازکن توانست شیاری به عمق متوسط 5/5 سانتیمتر و به عرض متوسط 5/1 سانتیمتر بریده خاک آن را به سمت جلو و بالا پرتاب کند. در حالی که چرخش صفحة برش در جهت چرخهای تراکتور منجر به پر شدن مجدد شیار ایجاد شده میشود. برای جلوگیری از پرتاب خاک به جلو و بالا، یک گلگیر محافظ تعبیه شد. این محافظ باعث شد که مقداری از خاک به سمت عقب واحد برش منحرف و از انتهای واحد برش مجدداً به داخل شیار ریخته شود و حدود یک چهارم عمق آن را پرکند. از این مقدار خاک برای ایجاد لایهای از خاک بین کود و بذر استفاده شد. برای این منظور لولة سقوط کود به فاصلة نزدیکی در پشت صفحه برش (در ارتفاع 5 سانتیمتری سطح زمین) قرار داده شد تا قبل از پر شدن بخشی از شیار، کود را در کف آن جایگذاری کند. با نصب لولههای سقوط بذر در امتداد شیار ایجاد شده با فاصلهای از صفحة برش در بالای سطح خاک بذر در داخل شیار نیمه پر جایگذاری و خاک نرم باقیمانده در طرفین شیار بر اثر پوشانندة انتهایی روی بذر ریخته میشود. نتایج ارزیابی نهائی ماشین مجهز به چنین واحدهای کاشتی نشان میدهد که در صورت رعایت نسبت بهینه سرعت دورانی شیار بازکن به سرعت پیشروی، این ماشین میتواند در زمین شخم نخوردة پوشیده از بقایای گندم با به هم زدن کمتر از 10 درصد سطح خاک کود را در عمقی حدود 2 سانتیمتر پایینتر از عمق مطلوب بذر قرار دهد و تماس کافی بذر با خاک را تأمین کند.
مقاله پژوهشی
جعفر حبیبی اصل؛ نعیم لویمی؛ عبدالعلی گیلانی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 81-96
چکیده
به منظور دستیابی به روش یا روشهای مناسب خشکه‌کاری مکانیزه برنج با استفاده از بذر خشک و نیز پیدا کردن ارقامی مناسب برای هر روش، آزمایشی به صورت کرتهای نواری در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل (رقم و روش بذرکاری) و سه تکرار در سالهای 1383-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد. برای این منظور سه رقمبرنجعنبوری ...
بیشتر
به منظور دستیابی به روش یا روشهای مناسب خشکه‌کاری مکانیزه برنج با استفاده از بذر خشک و نیز پیدا کردن ارقامی مناسب برای هر روش، آزمایشی به صورت کرتهای نواری در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل (رقم و روش بذرکاری) و سه تکرار در سالهای 1383-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد. برای این منظور سه رقمبرنجعنبوری قرمز، چمپا، و دانیال(LD183) در کرتهای نواری افقی و سه روش بذرکاری مکانیزه شامل خطی‌کار (برزگر همدانی)، ردیفکار (جهت کپهکاری) و بذرپاش گریز از مرکز (سانتریفوژ) در کرتهای نواری عمودی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی در ارقام برنج شامل عملکرد و اجزای عملکرد، ارتفاع بوته، تعداد خوشه در واحد سطح و درصد باروری بود. دستگاههای کاشت نیز از نظر درصد جوانهزنی، میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعهای، و شاخص یکنواختی کاشت بذر در فواصل طولی و عرضی ارزیابی شدند. نتایج تجزیة واریانس دو ساله نشان داد که عملکرد دانه به طور معنیداری تحت تاثیر سال، رقم، و اثر متقابل آنها قرار دارد. رقمدانیالبا متوسط 7246 و رقم چمپا با متوسط 5667 کیلوگرم در هکتار بهترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند. از میان شاخصهای زراعی، تفاوت بین روشهای کاشت فقط از نظر تعداد خوشه در واحد معنیدار بود، بهطوریکه خطی‌کار با 329 و ردیفکار با 289 خوشه در متر مربع به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد را داشتند. بین بذرکارها از نظر تمام شاخصهای فنی، اختلاف معنیدار وجود داشت. بیشترین ظرفیت مزرعهای و کمترین مصرف سوخت از روش کاشت با سانتریفوژ بهدست آمد. از لحاظ شاخصهای یکنواختی فواصل طولی و عرضی بذرهای، ردیفکار با 8/68 درصد برای فواصل طولی و 7/89 درصد برای فواصل عرضی، بالاترین سطح یکنواختی کاشت را داشت. در مجموع، با توجه به نتایج عملکرد محصول، هر یک از روشهای کاشت را (با توجه به امکانات زارع) میتوان به کار بست، اما ردیفکار جهت کپهکاری با مصرف بذر کمتر (20 تا 25 کیلوگرم در هکتار) و شاخصهای یکنواختی کاشت بالاتر، مناسبتر است.
مقاله پژوهشی
بهزاد قنبریان علویجه؛ عبدالمجید لیاقت؛ سمانه سهرابی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 97-112
چکیده
ویژگیهای هیدرولیکی خاک همچون هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع در مطالعات زیست محیطی نقش مهمی را ایفا مینمایند. از آنجائیکه اندازهگیری مستقیم این قبیل ویژگیهای هیدرولیکی خاک امری وقتگیر و هزینهبر است روشهای غیرمستقیمی چون توابع انتقالی و شبکههای عصبی مصنوعی بر مبنای پارامترهای سهل الوصول خاک توسعه یافتهاند. ...
بیشتر
ویژگیهای هیدرولیکی خاک همچون هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع در مطالعات زیست محیطی نقش مهمی را ایفا مینمایند. از آنجائیکه اندازهگیری مستقیم این قبیل ویژگیهای هیدرولیکی خاک امری وقتگیر و هزینهبر است روشهای غیرمستقیمی چون توابع انتقالی و شبکههای عصبی مصنوعی بر مبنای پارامترهای سهل الوصول خاک توسعه یافتهاند. در این خصوص در این مطالعه، از شبکه عصبی مصنوعی به منظور تخمین هدایت هیدرولیکی اشباع خاک با استفاده از دادههای اندازهگیری شده منحنی مشخصه رطوبتی خاک و جرم مخصوص ظاهری استفاده شده است. با استفاده از دادههای اندازهگیری شده جرم مخصوص ظاهری خاک، بعد فرکتالی منحنی مشخصة رطوبتی، مکش در نقطه ورود هوا، تخلخل مؤثر، مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع خاک با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی تخمین زده شدند. در مرحله آموزش مدل از 114 داده اندازهگیری شده منحنی مشخصة رطوبتی و جرم مخصوص ظاهری خاک و در مرحله آزمون از 28 داده باقیمانده استفاده شد. مقادیر MSE و R2 در مرحله آزمون مدل شبکه عصبی مصنوعی با چهار پارامتر ورودی بهترتیب 0028/0 و 76/0 محاسبه شدند. مقایسه عملکرد مدل شبکه عصبی مصنوعی با دو مدل ارائه شده توسط رائولز و همکاران نشان داد که مدل شبکه عصبی مصنوعی با دقت بالاتری هدایت هیدرولیکی اشباع خاک را پیش‌بینی مینماید.
