نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
2 عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
برای توسعه و کاربرد مدلهای ریاضی برای پیشبینی انتقال آب و املاح در شرایط آبیاری، لازم است اینگونه مدلها برای مناطق مختلف واسنجی و ارزیابی شوند. به همین منظور، مدل SWAP به مدت دو سال زراعی (81-80 و82-81) در زمین تحت کشت گندم در شمال گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت؛ این مدل، شرایط مزرعهای انتقال آب، املاح و حرارت را در خاک شبیهسازی میکند. دادههای مورد نیاز این پژوهش با استفاده از چهار سطح آب آبیاری شامل 50 (W1)، 75 (W2)، 100 (W3) و 125 (W4) درصد نیاز گیاه به همراه چهار سطح شوری شامل S1، S2، S3 و S4 جمعآوری شد که در سال اول به ترتیب برابر 6/1، 9/7، 8/10 و 6/13 و در سال دوم معادل 1، 3/9، 2/12 و 7/14 دسیزیمنس بر متر در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی به صورت کرتهای خردشده با سه تکرار اجرا شده بود. به استناد تحلیلهای آماری، با وجود متغیرهای متعدد در شرایط مزرعهای، مدل SWAP، مقدار رطوبت، شوری خاک، و عملکرد نسبی گندم را به خوبی شبیهسازی کرد. در همة موارد ضریب همبستگی بالاتر از 80 درصد و میانگین مربعات خطا کمتر از انحراف معیار دادهها بود. اما در سال اول و در مرحلة آخر رشد گندم به دلیل فرض زهکشی آزاد برای شرایط مرزی پایین و بالا آمدن سفرة آب زیرزمینی در این زمان، رطوبت خاک در عمق 80 تا 100 سانتیمتری توسط مدل کمتر از مقادیر واقعی پیشبینیشده بود. اختلاف مقادیر شبیهسازیشده و مقادیر اندازهگیریشدة تبخیر و تعرق در سال دوم به دلیل فراوانی روزهای بارندگی و در نظر نگرفتن سهم نفوذ عمقی مطلوب نبود.
عنوان مقاله [English]
Evaluating SWAP Model for Simulation of Water and Solute Transport in Soil Profile
چکیده [English]
Many mathematical models have been applied and developed for simulation of water and solute transport in irrigated agriculture. Using a model, it should be first calibrated and validated for different regions. SWAP is a field scale model that simulates water, solute and heat movement in the soil profile. In this study, the SWAP model was evaluated for two years (2001 and 2002) on wheat in a semi-arid area in North of Gorgan. Required data were collected by field experiments. The experiments were consisted of four water quantity levels (50, 75, 100 and 125 percent of crop water requirements) and four water quality levels including S1, S2, S3 and S4 having 1.6, 7.9, 10.8 and 13.6 dS/m in the first year and 1, 9.3, 12.2 and 14.7 dS/m in the second year, respectively. The experimental design was performed by randomized complete block design as a split plot layout with three replications. Based on statistical analysis, results from the simulation of SWAP model were in good agreement with the field measurements of water content (θ), salinity (ECe) along the soil profile and wheat relative yield. In all cases, correlation coefficient (R), was higher than 80 percent and root mean square error (RMSE) was less than standard division (Sd). In the first year, bottom boundary condition was supposed to be free drainage, but due to fluctuations of water table in harvest time, model under predicted soil water content in 80-100 cm depth. Since the high frequency of rainfall (especially in second year) and elimination of deep percolation, the discrepancy between the measured and predicted ET was not satisfied.
کلیدواژهها [English]
- ET
- simulation
- SWAP model
- Water and solute transport
- Wheat