مقاله پژوهشی
زهرا شیخ الاسلامی؛ ابراهیم گنجی مقدم
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 1-12
چکیده
زردآلو میوهای فرازگراست و فرآیند رسیدگی آن بر اثر اتیلن تسریع میشود. جلوگیری از فعالیت یا بیوسنتز اتیلن میتواند فرآیند رسیدگی را کاهش دهد. این تحقیق با هدف بررسی اثر نوع بستهبندی و مدت زمان نگهداری زردآلوی رقم شاهرودی در سردخانهبه منظورکاهش ضایعات و افزایش عمر انبارمانی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان ...
بیشتر
زردآلو میوهای فرازگراست و فرآیند رسیدگی آن بر اثر اتیلن تسریع میشود. جلوگیری از فعالیت یا بیوسنتز اتیلن میتواند فرآیند رسیدگی را کاهش دهد. این تحقیق با هدف بررسی اثر نوع بستهبندی و مدت زمان نگهداری زردآلوی رقم شاهرودی در سردخانهبه منظورکاهش ضایعات و افزایش عمر انبارمانی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از طرح کامل تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل دو عامله با چهار تکرار استفاده شد. فاکتور اول نوع بستهبندی در چهار سطح(بستهبندی انقباضی، بستهبندی با فیلم پلیاتیلن، بستهبندی با فیلم پلیاتیلن + جاذب اتیلن وشاهد) و فاکتور دوم زمان نگهداری در 5 سطح (0، 15، 30، 45 و 60 روز) تعیین شد. مقایسة میانگینها به روش دانکن اجرا شد. نتایج نشان داد که بهکارگیری بهترین بستهبندی که بتواند خصوصیات کیفی میوه را پس از 60 روز حفظ کند بستهبندی با پوشش پلیاتیلن همراه با جاذب اتیلن است.
مقاله پژوهشی
علیرضا کیانی؛ مهدی همایی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 13-30
چکیده
برای توسعه و کاربرد مدلهای ریاضی برای پیشبینی انتقال آب و املاح در شرایط آبیاری، لازم است اینگونه مدلها برای مناطق مختلف واسنجی و ارزیابی شوند. به همین منظور، مدل SWAP به مدت دو سال زراعی (81-80 و82-81) در زمین تحت کشت گندم در شمال گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت؛ این مدل، شرایط مزرعهای انتقال آب، املاح و حرارت را در خاک شبیهسازی ...
بیشتر
برای توسعه و کاربرد مدلهای ریاضی برای پیشبینی انتقال آب و املاح در شرایط آبیاری، لازم است اینگونه مدلها برای مناطق مختلف واسنجی و ارزیابی شوند. به همین منظور، مدل SWAP به مدت دو سال زراعی (81-80 و82-81) در زمین تحت کشت گندم در شمال گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت؛ این مدل، شرایط مزرعهای انتقال آب، املاح و حرارت را در خاک شبیهسازی میکند. دادههای مورد نیاز این پژوهش با استفاده از چهار سطح آب آبیاری شامل 50 (W1)، 75 (W2)، 100 (W3) و 125 (W4) درصد نیاز گیاه به همراه چهار سطح شوری شامل S1، S2، S3 و S4 جمعآوری شد که در سال اول به ترتیب برابر 6/1، 9/7، 8/10 و 6/13 و در سال دوم معادل 1، 3/9، 2/12 و 7/14 دسیزیمنس بر متر در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی به صورت کرتهای خردشده با سه تکرار اجرا شده بود. به استناد تحلیلهای آماری، با وجود متغیرهای متعدد در شرایط مزرعهای، مدل SWAP، مقدار رطوبت، شوری خاک، و عملکرد نسبی گندم را به خوبی شبیهسازی کرد. در همة موارد ضریب همبستگی بالاتر از 80 درصد و میانگین مربعات خطا کمتر از انحراف معیار دادهها بود. اما در سال اول و در مرحلة آخر رشد گندم به دلیل فرض زهکشی آزاد برای شرایط مرزی پایین و بالا آمدن سفرة آب زیرزمینی در این زمان، رطوبت خاک در عمق 80 تا 100 سانتیمتری توسط مدل کمتر از مقادیر واقعی پیشبینیشده بود. اختلاف مقادیر شبیهسازیشده و مقادیر اندازهگیریشدة تبخیر و تعرق در سال دوم به دلیل فراوانی روزهای بارندگی و در نظر نگرفتن سهم نفوذ عمقی مطلوب نبود.
مقاله پژوهشی
پریسا شاهین رخسار؛ کامران داوری؛ غلامعلی پیوست؛ بیژن قهرمانیان؛ حسین نعمتی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 31-46
چکیده
این آزمایش به منظور تأثیر دور آبیاری و بستر کشت بر عملکرد و برخی پارامترهای رشد گوجهفرنگیگلخانهای(CV. Hamra) در سال زراعی 82-81 در گلخانة تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. آزمایش بر اساس طرح کرتهای خردشده در قالب کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. دور آبیاری در سطح 4، 8 و 12 بار در روز در کرتهای اصلی ...
بیشتر
این آزمایش به منظور تأثیر دور آبیاری و بستر کشت بر عملکرد و برخی پارامترهای رشد گوجهفرنگیگلخانهای(CV. Hamra) در سال زراعی 82-81 در گلخانة تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. آزمایش بر اساس طرح کرتهای خردشده در قالب کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. دور آبیاری در سطح 4، 8 و 12 بار در روز در کرتهای اصلی و سه بستر پرلیت، لیکا و مخلوط پرلیت و لیکا در کرتهای فرعی قرار گرفتند. فاکتورهایی نظیر تعداد گره، اندازة میانگره روی ساقه اصلی، طول و قطر ساقه، تعداد برگ بوته، وزن خشک ساقه و برگ، تعداد گلآذین، تعداد میوه، میانگین وزن میوه و عملکرد به ازای بوته اندازهگیری شد. به طور کلی بسیاری از پارامترهای رشد اندازهگیریشده تحت تأثیر تیمارهای مختلف دور آبیاری قرار نگرفتند. عملکرد و میانگین وزن میوه در هر بوته تحت تأثیر دور آبیاری قرار گرفت به طوری که میانگین وزن میوه و عملکرد در دور آبیاری 12 بار در روز، بیشترین مقدار بود. بین بسترهای مورد آزمایش از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداری وجود نداشت. بیشترین عملکرد و میانگین وزن میوه مربوط به بستر لیکا با دور آبیاری 12 بار در روز بود که اختلاف معنیداری با دور آبیاری 8 بار در روز و بستر لیکا نداشت.
مقاله پژوهشی
رضا محمدی گل؛ ارژنگ جوادی؛ محمدعلی قضاوی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 47-60
چکیده
امروزه تحقیقات روی ادوات مرکب بنا به ضرورتهای کاهش تردد، صرفهجویی در زمان و هزینه و افزایش راندمان مورد توجه جدی قرار دارد. هدف از تحقیق حاضر، مقایسة دو دستگاه گاوآهن تلفیقی شامل گاوآهن برگرداندار + بازوی قلمی و گاوآهن بشقابی + بازوی قلمی با گاوآهن برگرداندار معمولی (گاوآهن متداول اغلب مناطق کشور) به عنوان تیمار شاهد ...
بیشتر
امروزه تحقیقات روی ادوات مرکب بنا به ضرورتهای کاهش تردد، صرفهجویی در زمان و هزینه و افزایش راندمان مورد توجه جدی قرار دارد. هدف از تحقیق حاضر، مقایسة دو دستگاه گاوآهن تلفیقی شامل گاوآهن برگرداندار + بازوی قلمی و گاوآهن بشقابی + بازوی قلمی با گاوآهن برگرداندار معمولی (گاوآهن متداول اغلب مناطق کشور) به عنوان تیمار شاهد بر برخی خصوصیات خاک با اندازهگیری شاخص مخروط خاک، جرم مخصوص ظاهری خاک، متوسط قطر وزنی کلوخهها و درصد برگردانشدن بقایاست. خاک محل آزمایش دارای بافت لومی با رطوبت 18-16 درصد در منطقه کرج بود. نتایج نشان داد که در عمق 30-20 سانتیمتری سطح خاک بیشترین کاهش جرم مخصوص ظاهری نسبت به قبل از شخم مربوط به تیمار گاوآهن برگرداندار + قلمی (با 76/30 درصد) است. همچنین به دلیل وجود سختلایة شخم در عمق مذکور استفاده از گاوآهن تلفیقی برای شکستن لایة مذکور موثر است. تیمار گاوآهن بشقابی + قلمی کمترین مقدار متوسط قطر وزنی کلوخه را دارا بود (3/55 درصد نسبت به دو تیمار دیگر کاهش دارد). بنابراین اگر هدف از شخمزدن خاک خردشدن هرچه بیشتر خاک سطحی و کاهش عملیات خاکورزی ثانویه باشد بهتر است از این گاوآهن استفاده شود. ار + قلمی کمترین میزان برگردانشدن بقایای گیاهی را گاوآهن بشقابی+ قلمی داشته است (3/67 درصد). بنابراین چنانچه هدف از عملیات شخم باقیگذاشتن مقداری معتنابه از بقایای گیاهی بر سطح خاک باشد استفاده از این گاوآهن پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا سالمی؛ علیرضا توکلی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 61-74
چکیده
به منظور بهبود بهرهوری آب آبیاری در تولید دانه ارقام برنج، پژوهشی طی دو سال زراعی 81-1380 و 82-1381 به صورت طرح آماری کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات شهید فزوه اصفهان اجرا شد. سه تیمار میزان آب آبیاری (کرت اصلی) شامل: غرقاب دائم با ارتفاع 5/3 سانتیمتر ...
بیشتر
به منظور بهبود بهرهوری آب آبیاری در تولید دانه ارقام برنج، پژوهشی طی دو سال زراعی 81-1380 و 82-1381 به صورت طرح آماری کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات شهید فزوه اصفهان اجرا شد. سه تیمار میزان آب آبیاری (کرت اصلی) شامل: غرقاب دائم با ارتفاع 5/3 سانتیمتر در تمام دورة فصل رشد (I1)، غرقاب دائم با ارتفاع 2/2 سانتیمتر در تمام دورة فصل رشد (I2)و تیمار غرقاب متناوب 5/1-0 سانتیمتر (I3)با هشت رقم و لاین برنج (کرت فرعی) شامل: گرده محلی، زایندهرود، سازندگی، حسنی شمال، 97-67، 113-67، 47-67 و 72-67 مد نظر قرار گرفتند. در دورة رشد و در پایان فصل رشد، عملکرد دانه و شاخصهای بهرهوری آب برای تیمارهای آبیاری و ارقام مختلف برنج برآورد شد. حداکثر میزان بهرهوری آب مصرفی مربوط به رقم زایندهرود تحت تیمار I3 و به میزان 1/9 کیلوگرم به ازای هر میلیمتر آب است که نسبت به تیمار آبیاری I1 افزایشی برابر 82 درصد نشان میدهد، یعنی با 4/33 درصد کاهش آب مصرفی از طریق اصلاح مدیریت مصرف آب تنها 1/11 درصد افت عملکرد در واحد سطح اتفاق میافتد. همین رقم تحت تیمارهای دیگر آبیاری نیز نسبت به بقیه ارقام برتری دارد. بعد از این رقم، لاین 113-67،سازندگی و رقم محلی گرده بیشترین مقدار بهرهوری آب مصرفی را دارا هستند. با توجه به نتایج این پژوهش اعمال آبیاری غرقاب متناوب قابل توصیه است.
مقاله پژوهشی
اصغر خسروشاهی اصل؛ شهین زمردی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 75-84
چکیده
به منظور حفظ رنگ برگة گلابی از واکنشهای قهوهای شدن، طرحی به صورت آزمایشهای فاکتوریل در قالب پایههای کاملاً تصادفی با 3 فاکتور و سه تکرار در سال 1382 در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی به اجرا درآمد. فاکتور اول رقم گلابی در2سطح شاه میوه و ویلیامز، فاکتور دوم زمان فرو بردن برشها در محلول اسیدی در 2 سطح 5 و 10 دقیقه و فاکتور ...
بیشتر
به منظور حفظ رنگ برگة گلابی از واکنشهای قهوهای شدن، طرحی به صورت آزمایشهای فاکتوریل در قالب پایههای کاملاً تصادفی با 3 فاکتور و سه تکرار در سال 1382 در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی به اجرا درآمد. فاکتور اول رقم گلابی در2سطح شاه میوه و ویلیامز، فاکتور دوم زمان فرو بردن برشها در محلول اسیدی در 2 سطح 5 و 10 دقیقه و فاکتور سوم غلظت اسید در 3 سطح صفر، 1 و 2 درصد بود. گلابی پس از آمادهسازی به روش آفتابی مستقیم خشک شد. نتایج تجزیه حاکی از تاثیر معنیدار رقم و غلظت اسید بر مقدار رطوبت، اسیدیته، pH، قابلیت جذب آب برگهها و دانسیته نوری است. مقایسة میانگینها نشان داد که با افزایش غلظت اسید تا 1 درصد شدت رنگ و یا به عبارتی تشکیل رنگدانههای قهوهای کاهش پیدا میکند ولی افزایش آن تا 2 درصد تاثیر معنیداری ندارد. مقایسة میانگینهای مربوط به امتیازات رنگ، طعم و مزه نشانگراین است که گروه پانل رنگ، طعم و مزه برگههای حاصل از رقم ویلیامز را ترجیح دادهاند. بر اساس نتایج حاصل، برای حفظ رنگ برگة گلابی از واکنشهای قهوهایشدن استفاده از اسیدسیتریک با غلظت 1 درصد و به مدت 5 دقیقه و از رقم ویلیامز توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
محمد شاکر؛ هدایت اله رحیمی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 85-100
چکیده
در این تحقیق،عملکرددستگاههای جداساز شلتوک (پادیه) نوع صندوقی و سینی شکل از نظر فنی و اقتصادی، نسبت به سه رقم شلتوک رایج در استان فارس(کامفیروزی،آمل-3 و نعمت) ارزیابی شده است. به منظور اجرای این تحقیق، از طرح آماری کرتهای خردشده در پنج تکرار استفاده شد. سه رقم شلتوک به عنوان کرتهای اصلی و دو نوع دستگاه جداساز به عنوان کرتهای ...
بیشتر
در این تحقیق،عملکرددستگاههای جداساز شلتوک (پادیه) نوع صندوقی و سینی شکل از نظر فنی و اقتصادی، نسبت به سه رقم شلتوک رایج در استان فارس(کامفیروزی،آمل-3 و نعمت) ارزیابی شده است. به منظور اجرای این تحقیق، از طرح آماری کرتهای خردشده در پنج تکرار استفاده شد. سه رقم شلتوک به عنوان کرتهای اصلی و دو نوع دستگاه جداساز به عنوان کرتهای فرعی انتخاب گردید. جهت مقایسه میانگینها نیز از آزمون دانکن استفاده شد. آزمایش در یک کارگاه شالیکوبی اجرا شد. در هرتیمار با نمونهگیری از خروجی دستگاههای پوستکن و جداساز شلتوک، درصد شلتوک و برنج قهوهای و از خروجی دستگاه صیقلدهنده، درصد شکستگی برنجاندازهگیری شد. همچنین ظرفیت و توان مورد نیازدستگاهها نیز اندازهگیری و مقایسه شد. به منظور مقایسة اقتصادی دو نوع دستگاه جداساز شلتوک، از روش بودجهبندی جزئی استفاده شد. نتایج نشان داد که درصد شلتوک و درصد برنجقهوهای خروجی (میانگین دادههای مربوط به سه رقم شلتوک در یک دستگاه جداساز) در نوع سینیشکل، به ترتیب با مقادیر 03/76 و 89/99 درصد، نسبت به نوع صندوقی، به ترتیب با مقادیر 32/28 و 5/99 درصد، به طور معنیداری بیشتر است. همچنین درصد شکستگی برنج در سیستم تبدیل مجهز به دستگاه جداساز نوع سینیشکل با 34/18 درصد به طور معنیداری کمتر از نوع صندوقی با 75/21 درصدبود. مشخص شد که ظرفیت دستگاه جداساز سینیشکل حدود یک و نیم برابر صندوقی و توان مورد نیاز جهت راهاندازی دستگاه جداسازصندوقی پنج برابر سینیشکل است. ارزیابی و مقایسه عملکرد دو نوع دستگاه جداساز نشان داد که در هر سه رقم شلتوک مورد آزمایش، دستگاه جداساز سینیشکل بهتر از نوع صندوقی است. در مجموع از نظر فنی و اقتصادی میتوان گفت که دستگاه جداساز نوع سینیشکل برای ارقام آمل-3 و نعمت و نوع صندوقی برای رقم کامفیروزی مناسب است.
مقاله پژوهشی
نادر ساکنیان دهکردی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 101-124
چکیده
توجه به احیای مراتع، حفاظت خاک، افزایش ظرفیت نفوذپذیری خاک و ارائة روشهای قابل اجرا خصوصاً بهرهگیری از ماشینهای کشاورزی و سیستمهای بیخاکورزی و کمخاکورزی اهمیت ویژهای دارد. با بررسی ویژگیهای پوستة دانه برنج به عنوان مالچ گیاهی و با توجه به خصوصیات فیزیکی بذر سه گونة گیاه مرتعی، دستگاهی طراحی و ساخته ...
بیشتر
توجه به احیای مراتع، حفاظت خاک، افزایش ظرفیت نفوذپذیری خاک و ارائة روشهای قابل اجرا خصوصاً بهرهگیری از ماشینهای کشاورزی و سیستمهای بیخاکورزی و کمخاکورزی اهمیت ویژهای دارد. با بررسی ویژگیهای پوستة دانه برنج به عنوان مالچ گیاهی و با توجه به خصوصیات فیزیکی بذر سه گونة گیاه مرتعی، دستگاهی طراحی و ساخته شد که به سهولت مالچ را در خاک به صورت ردیفی قرار میدهد و امکان توسعة گیاهان مرتعی را فراهم میآورد. از خصوصیات دستگاه مالچ-بذرکار آن است که پشت تراکتور با اتصال سه نقطهای نصب میشود و در زمینهای دست نخورده بدون استفاده از ماشینهای خاکورزی به کار گرفته میشود. سیستمی روی دستگاه ساخته شد که میتواند بذر گونههای مرتعی شامل: سکاله مونتانوم (Secale montanum)، فستوکا آرندیناسه (Festuca arundinacea) و بروموس تومنتولوس (Bromus tomentellus)، را در خاک بکارد. این مطالعه علاوه بر ارائۀ محاسبات طراحی، چگونگی استفاده از ضایعات گیاهی (مالچ پوستۀ برنج) را بیان میکند. پس از طراحی و ساخت دستگاه، عملیات مزرعهای با کاشت گونههای یاد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، آزمایش فاکتوریل انجام شد. فاکتورهای گونه در سه سطح یاد شده، مقدار مالچ در سه سطح بدون مالچ، 200 گرم در متر و 300 گرم در متر پیشروی، و فاکتور عمق در دو سطح 2 و 4 سانتیمتر، در 3 تکرار مورد آزمون قرار گرفتند. شاخصهای تعداد گیاه جوانه زده و درصد جوانهزنی پایا اندازهگیری شد. میزان مصرف مالچ (1162 و 1744 کیلوگرم در هکتار) بذر گیاهان مرتعی (7/6 تا 18 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. سرعت دستگاه در مزرعه 4 کیلومتر در ساعت بود. با اندازهگیری شاخصهای تعداد گیاه جوانه زده و درصد جوانهزنی پایا، مشخص شد که اختلاف معنیداری بین فاکتورها وجود دارد. اثر اصلی عمق کاشت تأثیری نداشت و اثر اصلی مالچ نشاندهنده تأثیرات معکوس بر رشد گونههای مرتعی بود. از بررسی تأثیرات متقابل مشاهده شد که افزایش مالچ پوستة دانه برنج بر گونة مرتعی سکاله مونتانوم اثر افزایشی نشان نمیدهد، گونة سکاله مونتانوم درحالت بدون مالچ وضعیت مطلوبتری دارد. مالچ روی گونههای دیگر چندان مؤثر نبود.
مقاله پژوهشی
مجتبی شقاقی؛ محمود مشعل؛ قاسم زارعی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 125-136
چکیده
روش نفوذسنج گلف یکی از روشهای اندازهگیری هدایت هیدرولیکی اشباع خاک در بالای سطح ایستابی است که در آن پارامترهای هدایت هیدرولیکی اشباع (Kfs) و پتانسیل جریان ماتریک (fm) از طریق حل معادله آنالیز دو عمقی ریچارد به روش دستگاه معادلات دو مجهولی مربوط به دو عمق استغراق در یک چاهک، تعیین میشوند. نتایج این روش در خاکهای همگن رضایتبخش ...
بیشتر
روش نفوذسنج گلف یکی از روشهای اندازهگیری هدایت هیدرولیکی اشباع خاک در بالای سطح ایستابی است که در آن پارامترهای هدایت هیدرولیکی اشباع (Kfs) و پتانسیل جریان ماتریک (fm) از طریق حل معادله آنالیز دو عمقی ریچارد به روش دستگاه معادلات دو مجهولی مربوط به دو عمق استغراق در یک چاهک، تعیین میشوند. نتایج این روش در خاکهای همگن رضایتبخش است اما در خاکهای مطبق درصد زیادی از نتایج Kfs و fm منفی و غیرمنطقی خواهد شد. آنالیز دو عمقی ریچارد بستگی زیادی به عمقهای استغراق H1 و H2 و مقادیر دبی ورودی به چاهک در این عمقها دارد. از اینرو، در این تحقیق تأثیر کاهش یا افزایش عمق استغراق H2 نسبت به H1 در ایجاد نتایج منفی و غیر منطقی Kfs و fm در خاکهای لومی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بهدستآمده نشان داد که با افزایش نسبت H2/H1، ضمن کاهش قابلتوجه تعداد مقادیر منفی و غیر منطقی Kfs و fm، بین میانگین هریک از این مقادیر در سطح 5 درصد تفاوت معنیداری ایجاد نخواهد شد.
مقاله پژوهشی
محسن حیدری سلطان آبادی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 137-150
چکیده
به منظور کاهش شکستگی و ضایعات برنج، توپی سفیدکن تیغهای برنج به مارپیچ انتقال مجهز شد. آزمایشهای اولیه نشان داد، استفاده از این توپی میتواند شکستگی برنج را در حدود 5/2 درصد کاهش دهد. برای تکمیل طرح فوق و بررسی تاثیر عواملی نظیر سرعت توپی و موقعیت تیغه بر کیفیت برنج سفیدشده، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایة بلوکهای کامل ...
بیشتر
به منظور کاهش شکستگی و ضایعات برنج، توپی سفیدکن تیغهای برنج به مارپیچ انتقال مجهز شد. آزمایشهای اولیه نشان داد، استفاده از این توپی میتواند شکستگی برنج را در حدود 5/2 درصد کاهش دهد. برای تکمیل طرح فوق و بررسی تاثیر عواملی نظیر سرعت توپی و موقعیت تیغه بر کیفیت برنج سفیدشده، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایة بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار روی برنج رقم سازندگی اصفهان اجرا شد که در آن اثر سرعت توپی در پنج سطح 500،600، 700،800 و900 دور بر دقیقه و موقعیت تیغه در سه سطح: 1- فاصلة تیغه از ابتدای توپی 7 میلیمتر و از انتهای آن 9 میلیمتر، 2- فاصلة تیغه از ابتدا و انتهای توپی 8 میلیمتر و 3- فاصلة تیغه از ابتدای توپی 9 میلیمتر و از انتهای آن 7 میلیمتر بر کیفیت برنج سفیدشده ارزیابی شد. در هر تیمار درصد شکستگی برنج، درصد برنج سفید سالم و درجة سفیدشدگی اندازهگیری و شاخص کارایی سفیدکن محاسبه گردید. نتایج نشان داد اثر سرعت توپی در سطح احتمال 5 درصد بر شکستگی و برنج سفید سالم معنیدار است و نیز موقعیت تیغه در سطح احتمال یک درصد و اثر متقابل سرعت توپی و موقعیت تیغه بر درجة سفیدشدگی و شاخص کارایی سفیدکن در سطح احتمال 5 درصد معنیدار است. بر این اساس، مناسبترین حالتهای کاری سفیدکن بهینهشده در سرعت 600 دور بر دقیقه و موقعیت سوم تیغه (فاصلة تیغه از ابتدای توپی 9 میلیمتر و از انتهای آن 7 میلیمتر) یا سرعت 800 دور بر دقیقه در هر یک از سه موقعیت تیغه (ترجیحاً موقعیت اول تیغه) به دست آمد. در این دو تنظیم به ترتیب میانگین شکستگی برنج 11 و12 درصد، درجه سفیدشدگی 84/8 و02/ 8 درصد و شاخص کارایی سفیدکن 86/7 و 1/7 بود.