نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جواد باغانی ¹
• سید حسین صدرقائن ²
• امین کانونی ³

¹ عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

² عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

³ عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل (مغان)

چکیده

به منظور بررسی اثر سه سطح آب آبیاری در سه آرایش کاشت در آبیاری قطره­ای بر عملکرد سیب­زمینی، آزمایشی به صورت اسپلیت­پلات در قالب بلوک­های کامل تصادفی در  سه منطقه مشهد، اردبیل، و دماوند با شرایط آب و هوایی متفاوت طی دو سال متوالی (1382 و 1383) اجرا شد.  طرح دارای 9 تیمار شامل سه آرایش کاشت (تیمار B₁: یک ردیف کاشت روی هر پشته با فاصلة 75 سانتی­متر بین ردیف­ها با یک نوار قطره­ای، تیمار B₂: دو ردیف کاشت روی هر پشتة با فاصلة 35 سانتی­متر و یک نوار آبیاری بین آنها (فاصلة لوله­ها یا شیارها 125 سانتی­متر)، و تیمار B₃: دو ردیف کاشت روی هر پشته با فاصلة 45 سانتی­متر و یک نوار آبیاری بین آنها (فاصلة لوله­ها یا شیارها 150 سانتی­متر) و سه سطح 60، 80، و 100 درصد تأمین آب مورد نیاز گیاه بود.  نتایج بررسی­ها جداگانه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.  از نظر آرایش کاشت در هر سه منطقه، تیمار آرایش کاشت B₂، بیشترین عملکرد کل و عملکرد قابل ارائه به بازار و غده­های 35 تا 55  میلی­متری را دارا بود.  همچنین کارایی مصرف آب آبیاری در آرایش کاشت B₂ برتر از دو آرایش کاشت دیگر بود.  کاهش سطح تأمین آب آبیاری در زراعت سیب­زمینی، باعث کاهش عملکرد غده و محصول قابل ارائه به بازار شد.  تولید غده­های 35 تا 55 و بزرگ­تر از 55 میلی­متری در آبیاری با تامین 100 درصد نیاز آبی در دو منطقة اردبیل و مشهد، نسبت به آبیاری­های دیگر برتری معنی­داری داشت.  نتایج مشابهی برای کارایی مصرف آب آبیاری به دست آمد و نشان داد که آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی گیاه سیب‌زمینی به روش آبیاری قطره­ای، مناسب و قابل توصیه است. 

20.1001.1.26454531.1386.8.4.6.0

عنوان مقاله [English]

The Effect of Planting Pattern and Water Levels on the Yield of Potatoes under Drip Irrigation

چکیده [English]

To study the effect of planting pattern and water quantity on potato yields under drip irrigation, this research was conducted using a split plot based on a randomized complete block design with four replications in three regions (Mashhad, Ardebil and Damavand, Iran) during 2003-2004. Nine treatments were used. The main-plots were three levels of irrigation: 100%(I₁), 80%(I₂), and 60%(I₃) of crop water requirement. Three planting pattern were used in the sub plots: B₁, the distance between cultivation rows being 75cm using one drip irrigation lateral line; B₂, two cultivation rows with a 35cm distance and one drip irrigation lateral line between rows (distance between laterals = 135cm); and B₃, two cultivation rows with a distance of 45cm and one drip irrigation lateral line between rows (the distance between laterals = 150cm). Results showed that the B₂ planting pattern had the highest total yield and economic yield in three regions. There was a significant difference between the B₁ and B₃ treatments in Ardebil, but no significant difference in Mashhad and Damavand. The B₂ had the longest tube yield (35-55mm) for the three regions. Water use efficiency (WUE) of the B₂ planting pattern was greater than for the B₁ and B_3, the difference being significant in Ardebil and Damavand, but not in Mashhad. Water stress led to a reduction of the total tube yield, economic yield and WUE. The highest tube yield (35-55 and more than 55mm) was measured when total crop water requirement (I₁) was applied and showed a significant difference with I₂ and I₃ in Mashhad and Ardebil. There was same results for WUE. Accordingly, drip irrigation was suggested for potato cultivation when 100% of crop water requirement was applied.

کلیدواژه‌ها [English]

• Drip irrigation
• Planting pattern
• Potato
• Water use efficiency
• yield