نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

3 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

هدف از این تحقیق تعیین تأثیر بسته‌بندی با اتمسفر اصلاح‌شده (MAP) حاوی درصد بالای دی‌اکسیدکربن بر کیفیت خرمای رقم سایر بوده است که می­تواند جایگزینی مناسب برای متیل­بروماید باشد که به دلیل تاثیرات زیانبار آن بر سلامت بر لایۀ ازن، بر اساس پروتکل منترال تا سال 2015 کاربرد آن در همۀ کشورها ممنوع خواهد شد.  ترکیب­های مختلف گازی شامل 85 درصد دی‌اکسیدکربن + 3 درصد اکسیژن + 12 درصد نیتروژن، 75 درصد دی‌اکسیدکربن + 12 درصد اکسیژن + 13 درصد نیتروژن، و 34 درصد دی‌اکسیدکربن + 37 درصد اکسیژن + 29 درصد نیتروژن به داخل بسته­های سلوفانی تزریق شد.  نمونۀ شاهد در بسته‌های سلوفانی محتوی هوای معمولی نگهداری شد که به طریق معمول حرارتی درز­بندی شده بودند.  بسته­ها در دو دمای 4 و 30 درجۀ سانتی‌گراد نگهداری و بعد از 30، 60، 90، و 150 روز آزمایش شدند.  صفات مورد آزمون شامل زنده‌مانی شپشۀ دندانه­دار، تعداد پرگنه­های کپک و مخمر،pH، فعالیت آبی،درصد تغییر رنگ، و شکرک‌زدنبا استفاده از طرح فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی با سه تکرار تجزیه و تحلیل شدند.  بیشترین تعداد حشرۀ زنده و پرگنۀ کپک و مخمر در نمونه­های شاهد نگهداری‌شده در دمای 30 درجۀ سانتی‌گراد­ و کمترین تعداد در بسته‌های حاوی 85 درصد دی‌اکسیدکربن+ 3 درصد اکسیژن + 12 درصد نیتروژنپس از 150 روز مشاهده شد.  کمترین مقدار pH در بسته­های حاوی 34 درصد دی‌اکسیدکربن + 37 درصد اکسیژن + 29 درصد نیتروژن مشاهده شد.  نمونه‌های نگهداری‌شده در دمای 30 درجۀ سانتی‌گراد­، نسبت به 4 درجۀ سانتی‌گراد­، pH کمتری داشتند.  فعالیت آبی در همة نمونه‌ها کاهش یافت.  تغییر رنگ در نمونه‌های نگهداری‌شده در MAP با غلظت گاز دی‌اکسیدکربن بالا تفاوت معنی‌داری با نمونه‌های شاهد نداشت و تنها به مرور زمان این اثر معنی‌دار ارزیابی شد (05/0>p).  نتیجة افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن، کاهش معنی­دار درصد شکرک­­زدن بود به طوری که کمترین درصد شکرک‌زدن با نمونه‌های بسته‌بندی‌شده با 85 درصد دی‌اکسیدکربن + 3 درصد اکسیژن + 12 درصد نیتروژن مشاهده شد (05/0>p).  به­طور کلی، با اعمال بسته‌بندی تحت اتمسفر اصلاح‌شده حاوی 85 درصد دی‌اکسیدکربن + 3 درصد اکسیژن + 12 درصد نیتروژن در 4 درجة سانتی‌گراد بهترین نتایج از نظر حشره­زدایی و نگهداری خرمای رقم سایر به دست آمد.

عنوان مقاله [English]

Effect of Elevated Concentrations of CO2 in Modified Atmosphere Packaging on the Quality of Sayer Dates

چکیده [English]

The purpose of this research was to determine the effect of modified atmosphere packaging (MAP) containing high carbon dioxide gas concentrations on the quality of Sayer dates, to be used as a safe alternative to methyl bromide fumigation. Different percentages of gases (85% CO2 + 3% O2 + 12% N2; 75% CO2 + 12% O2 + 13% N2; 34% CO2 + 37% O2 + 29% N2) were injected into the cellophane packages. The control samples were cellophane packages with normal atmosphere content and simple heat seals. The packages were stored at 4ºC and 30ºC and sampled after 30, 60, 90 and 150 days of storage. The dates were tested for sugar spotting, blemish formation, pH value, water activity (aw), survival of Oryzaephilus surinemensis insects, and mold and yeast counts. The samples were analyzed in three replications using a randomized complete factorial design. The percentage of insects and the mold and yeast counts were highest in the control samples stored at 30ºC and the lowest values were in packages containing 85% CO2 + 3% O2 + 12% N2. The lowest pH value was found in samples in MAP with 34% CO2 + 37% O2 stored at 30ºC. Samples stored at 30ºC had a significantly lower pH values than did those at 4ºC (p<0.05). Gas concentration did not have a significant effect on blemishing but the interaction effect of gas concentration and period of storage was significant (p<0.05). Increasing CO2 concentrationhad a significant effect on the reduction of sugar spotting with the least sugar spotting percentages reported in MAP containing 85% CO2 + 3% O2 + 12% N2 (p<0.05). Overall, the MAP treatment of samples containing 85% CO2 + 3% O2 + 12% N2 and stored at 4º C was considered the most suitable for Sayer date fruit preservation and disinfestation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Date fruit
  • Modified Atmosphere Packaging
  • PRESERVATION
  • Sayer Variety
Achour, M., Amara,S.M., Ben Salem,N., Jebali, A. and Hamdi, M. 2003. Effect of vacuum and modified atmosphere packaging on Deglet nour date storage in Tunisia. Fruits. 58, 205-212.
Al-Redhaiman, K.N. 2005. Modified atmosphere extends storage period and maintains quality of Barhi date fruits. Acta Hort. 682, 979-986.
Anon. 1985. Codex standard for dates. Codex Alimentarius Committee. No. 143.
Anon. 1996. Specification for Sayir dates. Institute of Standard and Industrial Research of Iran. No. 258. (in Farsi)
Anon. 1998. Montreal protocol on substances that deplete the ozone layer. Assessment of Alternatives to Methyle Bromide Alternatives Committee. Nairobi. Kenya.
Barreveld, W. H. 1993. Date Palm Products. Food and Agriculture Organization Agricultural Services Bulletin No. 101. Rome. Italy.
Bell, C. H. 2000. Fumigation in the 21st century. Crop Prot. 19, 563-569.
Blackistone, B. A. 1998. Principles and Applications of Modified Atmosphere Packaging of Food. Second  Ed. Washington D. C. Blackistone. USA.
Bourne, M. C. 1987. Effects of Water Activity on Properties of Food. In: Rockland L. B. and Bauchat. L.R. (Eds.). Water Activity, Theory and Applications to food. Marcel and Dekker. N. Y. 
Dowson, V. H. W. and Aten, A. 1962. Dates Handling, Processing and Packing. Food and Agriculture Organization of United Nations. Italy. Rome.
Elhadi, M. Y. 2006. Effects of insect quarantine treatments on quality of horticultural crops. Stewart Postharvest Rev. 1, 18p.
Fellows, P. J. 2000. Controlled or Modified Atmosphere Storage and Packaging. In: Food Processing Technology, Principles and Practice. CRC press. USA.
Hoogerwerf, S. W., Kets, E. P. W. and Dijksterhuis, J. 2002. High-oxygen and high-carbon dioxide containing atmospheres inhibit growth of food associated moulds. Lett. Appl. Microbiol. 35, 419-422.
Jayas, D. S. 2000. Controlling insects in stored grains using modified atmospheres of elevated carbon dioxide. Canadian Chemical News. Jul./Aug. 10-12.
Jayas, D. S. and Jeyamkondan, S. 2002. Modified atmosphere storage of grains meats fruits and vegetables: Review paper. Biosys. Eng. 82, 235-251.
Jowkar, M. M., Mohammadpour, H., Farshadfar, Z. and Jowkar, A. 2005. A look at postharvest in Iran. Acta Hort. 682, 2177-2182.
Kader, A. A., Singh, P. Mannapperuma, J. D. 1998. Technologies to Extend the Refrigerated Shelf life of Fresh Fruits. In: Taub, I. A. and Singh, R. P. (Eds.). Food storage stability. Baco Raton. Fl: CRC Press LLC.
Lashkari, E. 2005. Study on the effect of modified atmosphere packaging (MAP) on the shelf life of pomegranate fruit and determination of optimum packaging conditions. M. Sc. Thesis. Faculty of Biosystem Engineering. College of Agriculture and Natural Resources. Tehran University. Karaj. Iran. (in Farsi)
Leelaja, B. C., Rajashekar, Y., Vanitha Reddy, P., Khamrunissa B. and Rajendran, S. 2007. Enhanced fumigant toxicity of allyl acetate to stored-product beetles in the presence of carbon dioxide. J. Stored Prod. Res. 43, 45-48.
Marrero, A. and Kader, A. A. 2006. Optimal temperature and modified atmosphere for keeping quality of fresh-cut pineapples. Postharvest Biol. Technol. 39, 163-168.
Mazza, G. and Jayas, D. S. 2001. Controlled and modified atmosphere storage. In: Eskin, M. N. A. and Robinson, D. S. (Eds.). Food shelf life stability: Chemical, Biochemical and Microbiological changes. Baco Raton. Fl: CRC Press LLC.
Meyvaci, K. B., Aksoy, U., Şen, F., Altindişli, A., Turanli, F., Emekçi, M. and Ferizli, A. G. 2003. Project to phase-out methyl bromide in the dried fig sector in Turkey. Acta Hort. 628, 73-81.
Navarro, S. 2006. Postharvest treatment of dates. Stewart Postharvest Rev. 2, 1-9.
Navarro, S., Donahaye, E., Rindner, M., and Azrielii, A. 1998. Storage of dried fruits under controlled atmosphere for preservation and control of nitidulid beetles. Acta Hort. 480,221-226.
Navarro, S., Donahaye, E. J., Rindner M. and Azrieli, A.2001. Storage of dates under carbon dioxide atmosphere for quality preservation. In: Donahaye, E. J., Navarro, S. and Leesch, J. G. (Eds.). Proceedings of International Conference on Controlled Atmosphere and Fumigation in Stored Products. Fresno. CA. Oct. 29. Nov. 3. Executive Printing Services. Clovis. CA. USA.
Ohlsson, T., Gothenburg and Bingtsson, N. 2002. Modified Atmosphere Packaging. In: Ohlsson, T. and Bingtsson, N. (Eds.). Minimal processing technologies in food industry. Cambridge. England. Woodhead publishing limited.
Serrano, M., Martinez-Romero, D., Guillen, F., Castillo, S. and Valero, D. 2006. Maintenance of broccoli quality and functional properties during cold storage as affected by modified atmosphere packaging. Postharvest Biol. Technol. 39, 61-68.
Shahbake, M. A., Momen, R. F. and Behmadi, H. 2002. Status report on the post-harvest sector in west and central Asia sub-region. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 1-32.
Sharaiei, P. 1996. Modified atmosphere packaging of mushrooms. M. Sc. Thesis. Faculty of Agriculture. Tarbiat Modarres University. Tehran. Iran. (in Farsi)
Shenasi, M., Aidoo, K. E. and Candlish, A. A. G. 2002. Microflora of date fruits and production of aflatoxins at various stages of maturation. Int. J. Food Microbiol. 79, 113-119.