نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی‌ارشد آبیاری، گروه مهندسی آب دانشکدة کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه مهندسی آب دانشکدة کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 عضو هیأت علمی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو

چکیده

تولید محصولات زراعی و باغی در ایران عمدتاً با آبیاری است، به‌طوری‌که در حال حاضر حدود 93 درصد کل آب استحصالیکشور در بخش کشاورزی و باغداری مصرف می­شود. حاکم بودن وضعیت اقلیمی خشک و نیمه‌خشک در اکثر دشت­های کشاورزی و کمبود آب برای آبیاری در این دشت­ها باعث شده است تا نیازهای آبی گیاهان زراعی و باغی محاسبه شده در اختیار کشاورزان قرار گیرد. نیاز آبی معمولاً با استفاده از داده‌های ایستگاه­های هواشناسی سینوپتیک و با روش
فائو- پنمن- مانتیث برآورد می­شود. در این روش باید از داده‌هایی استفاده شود که از ایستگاه­های کاملاً آبیاری‌شده (ایستگاه مرجع) برداشت شده باشند، اما اکثر ایستگاه­های معتبر هواشناسی ایران در مناطق خوب آبیاری‌شده احداث نشده‌اند، از این رو داده‌های برداشت شده در آنها از لحاظ استفاده در محاسبات نیاز آبی دقت مطلوبی ندارد. در این مطالعه، 153 ایستگاه سینوپتیک که سطح کشور را تا حد مطلوبی پوشش می‌دهند، انتخاب و از داده‌های دما، رطوبت، سرعت باد، ساعات آفتابی، و بارندگی آنها استفاده شده است. سپس مقادیر فرابرآورد تبخیر- تعرق مرجع پس از اصلاح داده‌های دما برای هر ایستگاه به صورت سالانه و فصلی محاسبه و در نهایت سطح کشور بر اساس میزان این فرا‌برآورد به صورت سالانه و فصلی پهنه‌بندی شده است. حداکثر مقدار فرابرآورد سالانه برابر با 41 درصد در مناطق جنوب شرقی کشور، برای فصل بهار و تابستان برابر با 68 درصد در نواحی مرکزی و غرب کشور و برای فصل پاییز و زمستان برابر با 65 درصد در نواحی مرکزی و جنوب‌شرقی کشور است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Adjusting the Amount of Overestimation Reference Evapotranspiration Calculated by Non Reference Data in Iran

1-        Alizadeh, A. 2002. Irrigation system design. Forh Ed. Imam Reza University Press. 
2-        Allen, R. G. 1996. Assessing integrity of weather data for use in reference evapotranspiration estimation. J. Irrig. and Drain. Engrg. ASCE. 122(2), 97-106.
3-        Allen, R. G., Brockway, C. E., and Wright, J. L. 1983. Weather station sitting and consumptive use estimates. J. Water Resour. Plng. And Mgmt. ASCE. 109(2), 134-147.
4-        Allen, R. G., Gichuki, F. N. 1989. Effect of projected CO2 induced climatic changes on irrigation water requirement in the Great Plain states. The potential effects of global climate change on the United States: Appendix C agriculture, J. B. Smith and D. A. Tirpak. (Eds.), EPA-250-50-89-053.
5-         Allen, R. G., Pereira, L. S., Raes, D., and Smith, M. 1998. Crop evapotranspiration: Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrg. And Drain. Paper No. 56, FAO. Rome. Italy. 301 pp.
6-        Burman, R. D., Wright J. L., and Jensen. M. E. 1975. Changes in climate and estimated evaporation across a large irrigated area in Idaho. Trans. ASAE. 18(6), 1089-1093.
7-        Davenport, D. C., and Hudson, J. P. 1967 a. Changes in evapotranspiration rates along a 17-km transect in the Sudan Gezira. Agric. Meteorology. 4, 339-352.
8-        Davenport, D. C., and Hudson, J. P. 1967 b. Meteorological observations and Penman estimates along a 17-km transect in the Sudan Gezira. Agric. Meteorology. 4, 405-414.
9-        De Vries, D. A. and Birch, J. W. 1961. The modification of climate near the ground by irrigation for pastures on the Rivertine Plain. Australian J. Agric. Res. 12(2), 260-272.
10-    Doorenbos, J. and Pruitt, W. O. 1975. Guidelines for predicting crop water requirements. Irrig. And Drain. Paper 24. FAO. United Nation. Rome. Italy.
11-    Ganji, A. 1989. Suggestion a simple method for correction the aridity in non- reference weather stations. M. Sc. Seminar. Shiraz University.
12-    Holmes, R. H. 1970. Meso-scale effect of agriculture and a large prairie lake on the atmospheric boundary layer. Agronomy J. 63. 546-549.
13-    Ley, T. W., and Allen, R. G. 1994. Energy and soil water balance analyses of arid weather sites. Proc. ASAE Int. Summer Meeting, American Society of Agricultural Engineers. St. Joseph. Mich.
14-    Mathenews, J. H. and Toutounian. 2000. Numerical methods for mathematics, Sciences & Engineering. First Ed. Ferdowsi University Press.
15-    Sepaskhah, A. 1999. Once more looking about estimating methods for crop evapotranspiration. Training Staff Seminar. Agricultural College. Shiraz University. 2 pages.
16-    Temesgen, B. 1996. Temperature and humidity data correction for calculating reference evapotranspiration at nonreference weather stations. Master of science thesis. Utah state university (Logan).
17-    Temesgen, B., Allen, R. G., and Jensen, D. T. 1999. Adjusting temperature parameters to reflect well-watered conditions. J. Irrig. and Drain. Engrg. ASCE. 125(1), 26-33.