نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی (استادیار) مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
2 دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.
چکیده
کاربرد فاضلاب و پساب حاصل از تصفیة آن برای مصارف غیر خانگی مانند آبیاری محصولات کشاورزی، به علت نیاز روز افزون به آب (به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشکی نظیر ایران)، روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. به علاوه، وجود مواد غذایی مورد نیاز گیاه همچون ازت در این قبیل آبها، به افزایش حاصلخیزی اراضی کمک میکند و در نتیجة تقلیل مصرف کود، به کاهش هزینه‌های عمده جاری در فعالیتهای کشاورزی منجر می‌شود. در عین حال، با توجه به آلایندگی بالقوه ترکیبات نیتراته و تحرک آنها در خاک، اگر دقت نشود، استفاده از این آبها می‌تواند آلودگی آبهای زیرزمینی و منابع آب سطحی را در نتیجه نفوذ عمقی و تخلیه زه آبهای کشاورزی به منابع آب سطحی در پی داشته باشد. از این نظر، به منظور بررسی میزان و نحوة انتقال انواع ترکیبات ازته به زیر عمق توسعة ریشه در نتیجة آبیاری محصولات کشاورزی با فاضلاب، در قالب تحقیقات لایسیمتری به مدت دو سال از فاضلاب خانگی خام و پساب تصفیه شده شهرک اکباتان برای آبیاری سبزیهایی از قبیل گوجه فرنگی، جعفری و هویج استفاده شد. این تحقیق با منظور کردن آب چاه به عنوان تیمار شاهد و بهره گیری از آزمایش آماری فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میزان انتقال ازت به عمق خاک در نتیجه کاربرد فاضلاب خام بین 93/12 تا 75/33 درصد و در پساب تصفیه شده بین 30/23 تا 17/38 درصد غلظت ازت ورودی در نوسان است. ضمن آنکه با محاسبة بیلان جرمی، درصد حذف جرمی ازت بین 6/96 تا 9/98 به دست آمد. حداکثر غلظت ازت نیتراته در مدت دو سال آزمایش، در زه آب خروجی از لایسیمترهای مورد آبیاری با فاضلاب خام و به میزان 12 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد که بسیار کمتر از مقدار مجاز در استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران جهت تخلیه پسابها به آبهای سطحی (50 میلی‌گرم بر لیتر) است.
عنوان مقاله [English]
Investigation on Nitrogen Leaching to Soil Depth by Irrigation with Wastewater
چکیده [English]
Because of water shortage in arid and semi-arid regions, reuse of wastewater and treated effluents for agricultural irrigation has become an essential matter now. While these kinds of water contain a lot of nutrients such as nitrogen, by using them we could be able to increase the soil fertility and decrease both the chemical nutrient consumption and the costs of agricultural production. However, due to high potential of pollutant and transferability of nitrate components (NO3) through soil, careless application could cause ground and surface water contamination. With this regard, in order to investigate the transformation of nitrogen below the root zone as a result of irrigation with wastewater, a series of lysimeter studies were carried out in Tehran area. A statistical “factorial experiments in the form of randomized complete design” (3x3x3) was used. Raw and treated domestic wastewater of Ekbatan housing complex and well water (control) have been applied for irrigation of raw edible vegetables such as parsley, carrot and tomato for two years. The results showed that nitrogen leaching through soil to drain depth, were between 12.93% to 33.75% of entranced amount for irrigation with raw wastewater and 23.30% to 38.17% for treated wastewater. Also, mass balance analyses indexed by nitrogen showed a mean efficient reduction of 96.6% to 98.9%. Maximum NO3 concentration during two years was about 12 mg/lit, which happened in drainage water of lysimeters that irrigated with raw wastewater. This amount of NO3 was very lower than the permissible NO3 amounting of Iranian standards
(50 mg/lit) for discharge the effluents to surface water resources.
کلیدواژه‌ها [English]
- Domestic Wastewater
- Drain Water
- Irrigation
- Lysimeter
- nitrogen
- Raw Wastewater
- Treated Wastewater
)