تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب چغندرقند پاییزه در منطقۀ مشهد

حقایقی مقدم, سید ابوالقاسم; علیزاده, امین; احمدی, مسعود; بنایان, محمد; انصاری, حسین

doi:10.22092/jaer.2015.102987

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری

² استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد

³ استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

⁴ دانشیار گروه زراعت دانشگاه فردوسی مشهد

⁵ دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد

https://doi.org/10.22092/jaer.2015.102987

چکیده

امکان کشت چغندرقند در پاییز و استفاده از عملکرد ریشة آن در بهار سال بعد در برخی از مناطق کشور وجود دارد. کشت پاییزه چغندرقند، در مقایسه با کشت بهاره، به دلیل استفاده از بارش‌های پاییزی و زمستانی و قرار نگرفتن دورة رشد گیاه در فصل تابستان، صرفهجویی قابل توجهی در مصرف آب دارد. این تحقیق با هدف برآورد کارایی مصرف آب در کشت پاییزة چغندرقند در منطقة مشهد و دستیابی به بهترین دور و عمق آبیاری اجرا شد. به این منظور، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 92-93 به اجرا درآمد. در این آزمایش، کرتهای اصلی شامل سه دور آبیاری (7 ، 10 و 14 روز) و کرتهای فرعی شامل چهار سطح آبیاری (جبران 50، 75، 100 و 125 درصد کمبود رطوبت خاک تا نقطة ظرفیت زراعی) بود. نتایج نشان میدهد که وزن ریشه، میزان مادة خشک، میزان قند ناخالص و شکر سفید در سه دور آبیاری 7، 10 و 14 روز تفاوت معنیداری با هم ندارند. اما صفات مذکور در تیمارهای سطوح آبیاری تفاوت معنیدار در سطح 1 درصد نشان میدهند. بیشترین کارایی مصرف آب آبیاری برای عملکرد شکر سفید، به عنوان محصول نهایی و اقتصادی کشت چغندرقند، از تیمار 75 درصد تامین نیاز آبی و پس از آن از تیمار 100 درصد تامین نیاز آبی در دور آبیاری 14 روز حاصل شده است.
بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق، در منطقۀ مشهد و مناطق مشابه اقلیمی، برای کشت پاییزه چغندرقند میتوان آبیاری را هر دو هفته یک بار و به میزان تأمین 75 تا 100 درصد نیاز آبی برنامهریزی کرد. این نحوة برنامهریزی آبیاری موجب کاهش هزینههای آبیاری (به میزان 33 درصد)، صرفهجویی در آب مصرفی (به میزان 18 درصد) و دستیابی به حداکثر کارایی مصرف آب، در مقایسه با آبیاری دور هفت روز، خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.26454531.1394.16.3.2.0

عنوان مقاله [English]

تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب چغندرقند پاییزه در منطقۀ مشهد

چکیده [English]

کلیدواژه‌ها [English]

برنامه‌ریزی آبیاری
بهره‌وری آب
چغندرقند پاییزه
دشت مشهد

مراجع

Ahmadi, M. 2012. Assessing the possibility of autumn sugar beet cropping in the south of Khorasan-e-Razavi province. Final Report Project of Sugar Beet Seed Institute. No. 91.41200. Iran. (in Farsi)

Anon. 1991. Sugar Beet Seed Research Institute. Introduction Report of BR1Cultivar.

Baghani, J. 2009. Comparison of the effects of furrow irrigation to trickle irrigation method on water use efficiency and yield of row sowing crops. J. Irrig. Drain. 2(2): 9-11. (in Farsi)

Bakhshi khaniki, G., Javadi, S., Mehdikhani, P. and Tahmasebi, D. 2011. Investigation of drought stress effects on some quantity and quality characteristics of new eugenics sugar beet genotypes. NCMBJ.
1(3): 65-74. (in Farsi)

Basaty, J., Koulivand, M., Nemati, A. and Zeraee, A. 2002. Possebility assessment of autumnal sowing sugar beet in warm regions of Kermanshah province. J. Sugar Beet Res. 18(2): 119-130. (in Farsi)

Despo, P. and Sficas, A. G. 1978. Bolting, fresh root yield and soluble solids of sugar beet as affected by sowing date and gibberellins treatment. J. Amer. Soc. Sugar Beet. Tech. 20,115-126.

Ehlig, C. F. and LeMert, R. D. 1979. Water use and yields of sugar beet over a range from excessive to limited irrigation. Soil Sci. Soc. Am. J. 43, 403-407.

Follett, R. F., Schmehl, W. R. and Viets, F. G. 1979. Seasonal leaf area, dry weight, and sucrose accumulation by sugarbeets. J. A. S. S. B. T. 16(3): 235-252. (in Farsi)

Haghayeghi, S. A. and Ahmadi, M. 2013. Study on water productivity and yield simulation of autumn-sown sugar beet in Khorasane Razavi province- Case study: Torbate-jam region. Final Report.
No. 44904. Khorasane Razavi Agriculture Research Center. Iran. (in Farsi)

Haghayeghi, S. A., Tohidloo, G. and Sadreghaen, S. H. 2004. Water use efficiency and yield of sugar beet under sprinkler and furrow irrigation. J. Agric. Eng. Res. 6(1): 1-14. (in Farsi)

Hoseinpour, M., Sorushzadeh, A., Aghalikhani, M., F. Taleghani, D. and Khoramian, M. 2006. The effect of irrigation in spring on water use efficiency and yield of autumn sown sugar beet. J. Sugar Beet Res. 22(2): 35-52. (in Farsi)

Jaggard, K. W. and Werker, A. R. 1998. An evaluation of potential benefits and costs of autumn-sown sugar beet in NW Europe. IACR- Brooms Barn, Bury st. Edmunds, UK.

Longden, P. C. and Thomas, F. 1989. Why not autumn sowing sugar beet. British Sugar Beet Rev. 57(3).

Moayeri, M. and Sharifi, H. 2008. The determining of optimum level of water use of tow sugar beet varieties in north Khozestan. Final Report. No. 87/1183. Agriculture Research Center of Safiabade Dezful. Iran. (in Farsi)

Molden, D. J., Satkhtivadival, R. and Habib, Z. 2001. Basin level water use and productivity of water. Report 49. Colombo, Sri Lanka: IWMI.

New, L. 1977. Sugar beets tolerate more limited irrigation. Irrig. Agric. 12(1): 51-54.

Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T. and Fereres, E. 2010. Aquacrop Refrence Manual. FAO. Land and Water Division. Rome, Italy.

Rimon, D., Helen, F. and Cohen, A. 1976. Effect of spring irrigation on autumn sown sugar beet. 39^th Winter Congress of International Institute for Sugar Beet. Bruxeies. 387-396.

Rinaldi, M. and Vonella, A. V. 2006. The response of autumn and spring sown sugar beet to irrigation in Southern Italy: Water and radiation use efficiency. J. Field Crops Res. 95, 103-114.

Sadeghzadeh, S., Shirzadi, M. H., Aghayeezadeh, M., Taleghani, D. F., Javaheri, M. A. and Aliasgari, A. 2012. Evaluation of sowing and harvesting date effects on yield and quality of five sugar beet cultivars in Jiroft region (autumn planting). J. Sugar Beet Res. 28(1): 25-42. (in Farsi)

Sharifi, H. 1989. Research Report of Sugar Beet Research Department. Publication of Agriculture Research Center of Safiabade Dezful. (in Farsi)

Taleghani, D. F., Sadeghzadeh, S. and Mesbah, M. 2010. Strategic Framework for Sugar Beet Research. Sugar Beet Seed Institute. Karaj. P: 491. (in Farsi)

Tavakoli, A. and Fardad, H. 1996. Optimization of deficit irrigation based on functions of product, costs and price of sugar beet in Karaj. 2^nd Congress of Soil And Water Challenges. 1, 354-369. (in Farsi)

Topak, R., Suheri, S. and Acar, B. 2010. Comparison of energy of irrigation regimes in sugar beet production in a semi-arid region. Energy J. 35, 5464-5471.

Vafadar, L., Ebadi, A. and Sajed, K. 2008. Effects of sowing date and plant density on yield and some traits of sugar beet genotypes. EJCP. 1(2): 103-120. (in Farsi)

Wood, D. W. and Scott, R. K. 1975. Sowing sugar beet in autumn in England. J. Agric. Sci. Cambridge.
84, 97-108.

تحقیقات مهندسی صنایع غذایی

تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب چغندرقند پاییزه در منطقۀ مشهد

مراجع

مراجع

دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 3
آذر 1394
صفحه 15-30

تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب چغندرقند پاییزه در منطقۀ مشهد

مراجع

مراجع

دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 3آذر 1394صفحه 15-30

دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 3
آذر 1394
صفحه 15-30