مقاله پژوهشی
محمدحسین کیانمهر؛ سیدرضا حسن بیگی بیدگلی؛ جواد خزایی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 1-16
چکیده
گاوآهنهای یکطرفة برگرداندار خاک را به یک سمت هدایت میکنند. زمان زیاد اجرای عملیات شخم، بههم خوردن تسطیح زمین، کوبیده شدن ابتدا و انتهای زمین، کاهش بازده آبیاری، و استفاده از ادوات تسطیح اراضی بعد از چند سال شخمزدن، از بزرگترین مشکلات استفاده از این نوع گاوآهنها در ایران است. برای رفع این معضلات، استفاده ...
بیشتر
گاوآهنهای یکطرفة برگرداندار خاک را به یک سمت هدایت میکنند. زمان زیاد اجرای عملیات شخم، بههم خوردن تسطیح زمین، کوبیده شدن ابتدا و انتهای زمین، کاهش بازده آبیاری، و استفاده از ادوات تسطیح اراضی بعد از چند سال شخمزدن، از بزرگترین مشکلات استفاده از این نوع گاوآهنها در ایران است. برای رفع این معضلات، استفاده از گاوآهنهای دوطرفه با دو سری خیش پیشنهاد میشود که خاک را به سمت راست و چپ هدایت میکنند؛ اما وزن زیاد این گاوآهنها، قیمت زیاد، و محدودیت توان تراکتورهای موجود در ایران سبب شده تا این گاوآهنها مورد استقبال کشاورزان قرار نگیرد. برای برطرف کردن معایب گاوآهنهای دوطرفه، گاوآهن دوطرفة سه خیش با خیش مستطیلی طراحی و ساخته شده است. در این تحقیق عملکرد گاوآهن دوطرفة مستطیلی سه خیش با گاوآهن برگرداندار یکطرفة سه خیش متعارف مقایسه و ارزیابی شده است. آزمونها مطابق کد آزمون RNAM و توصیههای اسمیت و همکاران در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در شهرستان پاکدشت اجرا شد. نتایج نشان میدهد که جرم مخصوص تودة خاک پس از عملیات خاکورزی با گاوآهن دوطرفه بهطور معنیداری کمتر از گاوآهن یکطرفه و همواری خاک با گاوآهن دوطرفه مطلوبتر از گاوآهن یکطرفه است، بین مقادیر یکنواختی شخم و میزان برگردان شدن خاک برای هر دو نوع گاوآهن تفاوت معنیداری مشاهده نشد. قطر متوسط وزنی کلوخهها برای گاوآهنهای یکطرفه و دوطرفه بهترتیب 96/31 و 86/39 میلیمتر بهدست آمد. مقاومت کششی و لغزش چرخهای تراکتور در حین عملیات خاکورزی با گاوآهن دوطرفه بهطور معنیداری بیشتر از گاوآهن یکطرفه است. بهطور کلی میتوان نتیجهگیری کرد که عملکرد گاوآهن دوطرفة سه خیش مستطیلی مشابه گاوآهن یکطرفه است اما با توجه به مزایایی که گاوآهنهای دوطرفه دارند استفاده از آنها توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
نیازعلی ابراهیمی پاک؛ ابراهیم پذیرا
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 17-30
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیبزمینی است. این پژوهش با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی چهار تخته مرکز تحقیقات کشاورزی چهار محال و بختیاری اجرا شد. در این پژوهش، تیمارهای کمآبیاری در پنجسطح شامل E0 (آبیاریکامل)، E1(85درصد)، E2(70درصد)،E3 ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیبزمینی است. این پژوهش با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی چهار تخته مرکز تحقیقات کشاورزی چهار محال و بختیاری اجرا شد. در این پژوهش، تیمارهای کمآبیاری در پنجسطح شامل E0 (آبیاریکامل)، E1(85درصد)، E2(70درصد)،E3 (55درصد) وE4 (30 درصد) تبخیر - تعرق واقعی گیاه سیبزمینی حاصل از لایسیمتر زهکشدار بهطور جداگانه در سه دورة رشد سیبزمینی شامل T1: دورة استقرار بذر و رشد رویشی، T2: دورة رشد کامل، و T3: دورة رشد رسیدن آزمایش شدند. صفات مورد بررسی در پژوهش عبارتاند از: تعداد غده در هر بوته، درصد ریز و درشتی غدهها، عملکرد اندام هوایی، عملکرد غده سیبزمینی، میزان آب مصرفی، و کارایی مصرف آب. نتایج این تحقیق بیانگر آن بود که حداکثر و حداقل عملکرد سیبزمینی بهترتیب در سطوح بدون تنش و آبیاری با 30 درصد تبخیر- تعرق حاصل شده است. در دورة اول رشد گیاه با کاهش آب مصرفی، عملکرد محصول و کارایی مصرف آب کاهش نشان میدهد. لیکن در دورههای دوم و سوم رشد گیاه، با کاهش آب مصرفی کارایی مصرف آب افزایش مییابد. بیشترین کارایی مصرف آب در دوره رشد اول در تیمار بدون تنش آبیو در دورة دوم رشددر تیمار آبیاری با 55 درصد تبخیر- تعرق، و در دورة سوم رشد در تیمار آبیاری با30 درصد تبخیر-تعرق بهدست آمده است. کاهش آب مصرفی بهترتیب عبارتاند از دورههای اول 2/12، سوم 2/13و دوم 8/17 درصد که در آنها کاهش محصول بهترتیب برابر با 5/17، 1/11و 8/10 درصد بوده است. بهطور کلی در دورة رشد دوم، تیمار 55 درصد تبخیر- تعرق و در دورههای رشد اول و سوم تیمار 30 درصدتبخیر- تعرق توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
فریبرز عباسی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 31-44
چکیده
ویژگیهای هیدرولیکی خاک از مشخصههای مهم فیزیکی خاک هستند که براورد آنها در اکثر مطالعات آب و خاک از جمله آبیاری و زهکشی اهمیتی ویژه دارد. در این پژوهش، روش نیمه تجربی آریا و همکاران به عنوان یک روش ساده، سریع، و به نسبت کم هزینه برای تخمین ویژگیهای هیدرولیکی خاک با دو روش مدلسازی معکوس و توابع انتقالی در یک خاک لومشنی ...
بیشتر
ویژگیهای هیدرولیکی خاک از مشخصههای مهم فیزیکی خاک هستند که براورد آنها در اکثر مطالعات آب و خاک از جمله آبیاری و زهکشی اهمیتی ویژه دارد. در این پژوهش، روش نیمه تجربی آریا و همکاران به عنوان یک روش ساده، سریع، و به نسبت کم هزینه برای تخمین ویژگیهای هیدرولیکی خاک با دو روش مدلسازی معکوس و توابع انتقالی در یک خاک لومشنی مقایسه شد و برای شبیهسازی رطوبت خاک در زیر جویچههای آبیاری بهکار گرفته شد. در روش آریا و همکاران، ویژگیهای هیدرولیکی خاک شامل کلیة پارامترهای منحنی مشخصة آب خاک ونگنوختن و مدل هدایت هیدرولیکی معلم- ونگنوختن از روی منحنی دانهبندی خاک براورد شدند. در روش تابع انتقالی از نرمافزار ROSETTA استفاده شد. در روش مدلسازی معکوس از رطوبتهای اندازهگیری شده در خاک، یک مدل ریاضی مناسب که بیان کننده روابط حاکم بر پدیده باشد، و یک الگوریتم بهینهسازی برای کمینه کردن یک تابع هدف استفاده شد. در این تحقیق، از مدل HYDRUS-2D برای شبیهسازی رطوبت خاک در زیر جویچههای آبیاری و همچنین تخمین ویژگیهای حساس هیدرولیکی خاک (شامل پارامترهای n،sθ،Ks در منحنی مشخصة آب خاک ونگنوختن و مدل هدایت هیدرولیکی- رطوبت معلم- ونگنوختن) به روش مدلسازی معکوس استفاده گردید. برای مقایسة روشهای مختلف براورد ویژگیهای هیدرولیکی خاک، رطوبت خاک در زیر جویچههای آبیاری شبیهسازی و با مقایسه با مقادیر اندازهگیری شده مزرعهای طی دو آبیاری متوالی به روش آزمون t ارزیابی شد. نتایج نشان میدهد که مدلسازی معکوس و روش آریا و همکاران با کمترین RMSE بیشترین تطابق را با مقادیر اندازهگیری شده دارند. روش تابع انتقالی در اغلب موارد مقادیر رطوبت را بیش از مقادیر اندازهگیری شده براورد میکند.
مقاله پژوهشی
محمد شاکر
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 45-56
چکیده
در این تحقیق، تأثیر سرعت دورانی روتور سفیدکن سایشی افقی بر خصوصیات تبدیل دو رقم برنج در استان فارس بررسی شده است. در این آزمایش، از طرح آماری کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در پنج تکرار استفاده شد. رقم شلتوک در دو سطح آمل- 3 و کامفیروزی به عنوان کرت اصلی و سرعت دورانی روتور سفیدکن سایشی در پنج سطح (550، 600، 650، ...
بیشتر
در این تحقیق، تأثیر سرعت دورانی روتور سفیدکن سایشی افقی بر خصوصیات تبدیل دو رقم برنج در استان فارس بررسی شده است. در این آزمایش، از طرح آماری کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در پنج تکرار استفاده شد. رقم شلتوک در دو سطح آمل- 3 و کامفیروزی به عنوان کرت اصلی و سرعت دورانی روتور سفیدکن سایشی در پنج سطح (550، 600، 650، 700، و 750 دور در دقیقه) به عنوان کرت فرعی انتخاب و از آزمون چنددامنهای دانکن جهت مقایسة میانگینها استفاده شد. در این بررسی، سرعت دورانی 650 دور در دقیقه به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. در هر تیمار، فاکتورهای درصد شکستگی، درصد ترک، مقاومت شکست، و درجة سفیدی دانههای برنج سفید شده اندازهگیری شد و نتایج نشان داد که اثر سرعت دورانی روتور، رقم شلتوک، و اثر متقابل آنها بر پارامترهای تبدیل معنیدار و سرعت دورانی مناسب روتور سفیدکن سایشی افقی برای برنجرقم کامفیروزی، 600 دور در دقیقه و برای برنج رقم آمل- 3، 600 تا 650 دور در دقیقه است. همچنین مشخص شد که شکستگی و درجة سفیدی برنج رقم آمل- 3، بهترتیب 82/29 درصد و 94/32، و در رقم کامفیروزی بهترتیب 46/23 درصد و 48/29 است. برنج رقم کامفیروزی از نظر درصد ترک و مقاومت به شکست بهترتیب 31/13 درصد و 22/17 کیلوگرم نیرو بیشتر از رقم آمل-3 است.
مقاله پژوهشی
اردشیر اسدی؛ اورنگ تاکی؛ مختار میران زاده؛ حمیدرضا قزوینی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 57-70
چکیده
پایین بودن درصد سبز شدن محصولات حساس به سله خاک یکی از مشکلات اساسی کشاورزان در سبز کردن بذر محصولاتی نظیر پنبه، چغندرقند، و پیاز در مناطق خشک است. سلهشکنی به روش مکانیکی، حفظ رطوبت خاک، و استفاده از مواد اصلاح‌کنندة شیمیایی از راههای مبارزه با این مشکل است. با توجه به محدودیت منابع آب، نیاز به مهارت در عملیات سلهشکنی ...
بیشتر
پایین بودن درصد سبز شدن محصولات حساس به سله خاک یکی از مشکلات اساسی کشاورزان در سبز کردن بذر محصولاتی نظیر پنبه، چغندرقند، و پیاز در مناطق خشک است. سلهشکنی به روش مکانیکی، حفظ رطوبت خاک، و استفاده از مواد اصلاح‌کنندة شیمیایی از راههای مبارزه با این مشکل است. با توجه به محدودیت منابع آب، نیاز به مهارت در عملیات سلهشکنی و اقتصادی نبودن استفاده از مواد اصلاحکننده شیمیایی، این روشها در همه شرایط موفق نمیباشند. سله عاملی محدودکننده و سبب رواج کشت دستپاش شده است که در آن مصرف بذر بیشتر است و سلهشکنی و گاهی تنک‌کاری و واکاری ضرورت مییابد. پدیدة ترکهای طبیعی و انقباضی خاک و خارج شدن اتفاقی بذرهای جوانهزده از درون این ترکها بدون هیچگونه مانع سبب شد امکان هدایت این ترکها به محل خطوط کاشت به عنوان روشی برای شکستن سله و بهبود سبز شدن بذرهای حساس مورد بررسی قرارگیرد. اثرهای مکانیکی روی خاک در مرحلة کاشت با ایجاد شیاری باریک (گودی) در محل خطوط کاشت یکی از روشهای پیشنهاد شده برای ایجاد ترک است. به همین منظور، تغییرات لازم در ردیفکار اعمال و اثر آن در ایجاد ترکهای طولی در محل خطوط کاشت و سبز شدن بذر پنبه در شرایط مزرعهای (بهینه) ارزیابی شد. نتایج آزمایشهای مزرعهای نشان داد که استفاده از عامل جویچهساز کوچک در جلو شیاربازکن ماشین کاشت جهت ایجاد یک شیار کمعمق (50 میلیمتر) و کاشت بذر در کف این شیار و تثبیت آن با یک چرخ فشار مخروطی سبب ظهور ترکهای طولی در 96 درصد طول خطوط کاشت و سبز شدن بذر پنبه به میزان 72 درصد شد. به منظور بررسی کارایی این روش در شرایط مدیریت زراعی زارع بر ایجاد ترکهای طولی در محل خطوط کاشت و سبز شدن بذر پنبه، ماشین کاشت مجهز به عامل جویچهساز و چرخ فشار مخروطی در دو منطقه با بافت خاک رسی سیلتی و سیلتی شنی در پلات‌های بزرگ (2000 مترمربع) با روش مرسوم از نظر میزان سبز شدن و شاخصهای دیگر سبز شدن محصول پنبه مقایسه شد. نتایج نشان داد با مصرف بذر به تعدادی که حداکثر 2 برابر بوتة مورد نیاز را بهدست دهد میتوان بدون نیاز به سلهشکنی و تنککردن به تراکم مطلوب و توزیع یکنواختتر بوتهها، نسبت به روش مرسوم، دستیافت. سود اقتصادی حاصل از کاشت به روش ایجاد ترک طولی نسبت به روش مرسوم به علت کاهش مصرف بذر به میزان 90 درصد و حذف عملیات سلهشکنی مکانیکی و تنکدستی، حدود 2100000 ریال به ازای یک هکتار برای کشاورز در شرایط فعلی خواهد بود.
مقاله پژوهشی
مجتبی نادری بلداجی؛ رضا علیمردانی؛ احمد طباطبایی فر؛ احمد شریفی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 71-84
چکیده
یکی از مقولههای مهم در کشاورزی، فشردگی خاک است. برای اندازهگیری این پارامتر، روشهای متعددی وجود دارد. یکی از این روشها، اندازهگیری میزان نیروی مورد نیاز در واحد سطح برای نفوذ یک مخروط فولادی با ابعاد استاندارد و با سرعت ثابت است. این پارامتر «شاخص مخروطی» نامیده میشود. برای اندازهگیری شاخص مخروطی از ...
بیشتر
یکی از مقولههای مهم در کشاورزی، فشردگی خاک است. برای اندازهگیری این پارامتر، روشهای متعددی وجود دارد. یکی از این روشها، اندازهگیری میزان نیروی مورد نیاز در واحد سطح برای نفوذ یک مخروط فولادی با ابعاد استاندارد و با سرعت ثابت است. این پارامتر «شاخص مخروطی» نامیده میشود. برای اندازهگیری شاخص مخروطی از دستگاه نفوذسنج استفاده میشود. در این تحقیق یک دستگاه نفوذسنج پشت تراکتوری پس از طراحی، ساخته شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. این دستگاه شامل پنج قسمت قاب، واحد محرک هیدرولیکی، مبدل نیرو (لودسل)، واحد اندازهگیری عمق، و سیستم تحصیل اطلاعات است. دستگاه قابل نصب بر اتصال سه نقطة تراکتورهای گروه III است و سیستم هیدرولیک آن میتواند سرعت ثابت مورد نیاز (3 سانتیمتر بر ثانیه مطابق با استاندارد ASAE, S313.3) را تأمین کند. در این دستگاه برای اندازهگیری نیرو از مبدل تیری یک سرگیردار و برای اندازهگیری عمق از حسگر فرستنده و گیرنده نوری استفاده شده است. برای دریافت و ذخیرة دادهها، سیستم تحصیل اطلاعات با استفاده از میکروکنترلر طراحی و ساخته شد. در مرحلة ارزیابی دستگاه، با مقایسة دادههای دستگاه پشت تراکتوری با دادههای دستگاه دستی Eijkelkamp مشخص شد که در سطح اطمینان 95 درصد اختلاف معنیداری بین آنها وجود ندارد. سرانجام اینکه کارایی دستگاه قابل اطمینان و عملکرد قسمتهای مکانیکی و الکتریکی آن بدون مشکل است.
مقاله پژوهشی
محمد موحدان؛ میشل بلورژه
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 85-102
چکیده
با توجه به پیچیدگیها و کاربردهای فراوان آشفتگی جریان، شناخت صحیح و کمّی مقیاسهای این نوع جریان در مسائل مختلف اهمیت ویژهای دارد. بهمنظور تعیین مقیاسهای آشفتگی، از روشهای آزمایشگاهی متفاوت میتوان بهره جست. اما نکتة مهم در استفاده از این روشها، صحت و دقت آنهاست. در این مقاله ابتدا ضمن بررسی روش مرسوم ...
بیشتر
با توجه به پیچیدگیها و کاربردهای فراوان آشفتگی جریان، شناخت صحیح و کمّی مقیاسهای این نوع جریان در مسائل مختلف اهمیت ویژهای دارد. بهمنظور تعیین مقیاسهای آشفتگی، از روشهای آزمایشگاهی متفاوت میتوان بهره جست. اما نکتة مهم در استفاده از این روشها، صحت و دقت آنهاست. در این مقاله ابتدا ضمن بررسی روش مرسوم تیلور جهت تعیین مقیاسهای آشفتگی، روش تعیین ضرایب همبستگی با استفاده از تکنیکهای آزمایشگاهی نظیر سرعت سنج سیم داغ، سرعتسنج لیزری بررسی میشود و پس از اجرای آزمایش روی یک جریان روباز، کارایی سیستم سرعتسنجی با تصویربرداری از ذرات در تعیین مقیاسهای آشفتگی بررسی خواهد شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که روش ضرایب همبستگی و بهخصوص استفاده از سیستم سرعتسنجی با تصویربرداری از ذرات، به رغم محدودیتهای آن در فرکانس تصویربرداری و تفکیک پذیری دوربین و پالسهای لیزر، میتواند دسترسی به مقیاسهای آشفتگی در شرایط پیچیده را هموار سازد.
مقاله پژوهشی
عادل میرمجیدی؛ بابک بابایی
دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1387، صفحه 103-114
چکیده
پکتین به علت دارا بودن خاصیت تغلیظ کنندگی به عنوان عامل منعقدکننده در صنایع غذایی به کار میرود. تفاله چغندرقند یکی از منابع حاوی پکتین بهشمار میآید. با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع پکتین در صنایع غذایی و توسعة صنایع جانبی چغندرقند و نیز تأثیر مقدار پکتین موجود در ارقام مختلف چغندرقند در عملیات قندسازی، پژوهش ...
بیشتر
پکتین به علت دارا بودن خاصیت تغلیظ کنندگی به عنوان عامل منعقدکننده در صنایع غذایی به کار میرود. تفاله چغندرقند یکی از منابع حاوی پکتین بهشمار میآید. با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع پکتین در صنایع غذایی و توسعة صنایع جانبی چغندرقند و نیز تأثیر مقدار پکتین موجود در ارقام مختلف چغندرقند در عملیات قندسازی، پژوهش حاضر در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند و موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی به اجرا درآمد. در این تحقیق ابتدا روش پیش هیدرولیز برای استخراج پکتین به کار رفت. مقدار پکتین موجود در چغندرقند ارقام تجارتی دوروتی، رسول، 7112، Br1، و Ic اندازهگیری شد. تیمارها شامل: چهار عامل غلظت اسید، دمای هیدرولیز، زمان هیدرولیز، و حجم آب مصرفی برای استخراج پکتین بود. این تحقیق بهصورت آزمایش فاکتوریل 3×3×2×3 با طرح پایة کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در بین تیمارهای مختلف، مناسبترین مقدار پکتین استخراج شده از لحاظ خصوصیات کیفی با دو نوع پکتین با متوکسیل زیاد (HM) و متوکسیل کم (LM) که به عنوان شاهد در نظر گرفته شده بود، مقایسه شد. نتایج نشان میدهد که بهترین شرایط هیدرولیز با اختلاط یک قسمت تفاله خشک با 5/2 قسمت اسید کلریدریک 5 درصد در دمای 45 درجه سانتیگراد به مدت 48 ساعت بهدست میآید. اختلاط تفاله هیدرولیز شده با 450 میلیلیتر آب مناسبتر از بقیه سطوح آب است. فاکتورهای کنترل کیفی پکتین استخراجی با روش پیش هیدرولیز شامل بازده استخراج 96/14 درصد، درجه استریشدن 63/58 درصد، میزان گالاکترونیک اسید 92/63، و درجه جانشینی آمید 95/14 بهدست آمد. مقایسه پکتین به روش پیش هیدرولیز با پکتین استخراجی با روش اسیدی و پکتین تجارتی از لحاظ درجة استریشدن، گالاکترونیک اسید، و درجة جانشینی آمید نشان میدهد که درجة استریشدن با این روش 10 درصد بیشتر از پکتین استخراجی با روش اسیدی ولی از پکتین تجارتی 10 درصد کمتر است. درصد گالاکترونیک اسید با این روش 20 درصد از پکتین استخراجی با روش اسیدی و 28 درصد از پکتین تجارتی کمتر است. درجة جانشینی آمید با این روش 5/6 درصد از پکتین استخراجی با روش اسیدی و 5/7 درصد از پکتین تجارتی بیشتر است. بنابراین، استنباط میشود که برای استخراج پکتین از تفالة چغندرقند روش پیش هیدرولیز نسبت به روش اسیدی برتری دارد و قابل توصیه است. ضمناً مقدار پکتین در ارقام 7112 و رسول بهطور معنیدار بیشتر از ارقام دوروتی، Ic، و Br1 است. با توجه به اینکه مقدار پکتین موجود در چغندرقند در عملیات قندسازی عاملی منفی است پیشنهاد میشود برای ارتقای کیفیت چغندرقند از نظر صنایع قندسازی این صفت مدنظر برنامههای بهنژادی قرار گیرد.
