مقاله پژوهشی
مجید خیاط خلقی؛ محمدحسین نوری قیداری؛ مسعود شفیعی فر
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 1-14
چکیده
دشت تهران از دامنه‌های جنوبی البرز تا دشت‌های ورامین و شهریار گسترش یافته است. آب آبیاری در اراضی کشاورزی بخش جنوبی این دشت از منابع زیرزمینی و همچنین آبهای آلوده سطحی تأمین میشود. به منظور حفاظت محیط زیست و ممانعت از آثار سوء آبیاری با آب آلوده، پیش‌بینی شده است که آبهای سطحی ورودی به این ناحیه به اراضی جنوب غربی تهران ...
بیشتر
دشت تهران از دامنه‌های جنوبی البرز تا دشت‌های ورامین و شهریار گسترش یافته است. آب آبیاری در اراضی کشاورزی بخش جنوبی این دشت از منابع زیرزمینی و همچنین آبهای آلوده سطحی تأمین میشود. به منظور حفاظت محیط زیست و ممانعت از آثار سوء آبیاری با آب آلوده، پیش‌بینی شده است که آبهای سطحی ورودی به این ناحیه به اراضی جنوب غربی تهران هدایت و پس از تصفیه شدن در اراضی همان ناحیه استفاده شود. به منظور جایگزینی حقابة کشاورزان از آبهای سطحی ورودی به جنوب تهران، باید راهکارهایی در نظر گرفت. هدف از این تحقیق، در گام اول نگرش سیستماتیک به منابع آب تهران بزرگ و سپس ارائة برنامه مناسب بهرهبرداری از منابع آب منطقه است. در ابتدا، کلیة رودخانه‌ها و آبگذرهای تهران به صورت سه سیستم در نظر گرفته شد و در مرحلة بعد حجم ماهانه و سالانه هریک از سیستم‌ها محاسبه گردید. به منظور آگاهی از وضعیت سفره آب زیرزمینی، محاسبات برآورد بیلان آبخوان تهران انجام شد. با توجه به منابع آبهای سطحی و زیرزمینی و همچنین نیازهای کشاورزی منطقه، نتیجه گرفته میشود که افزایش بهرهبرداری از آب زیرزمینی و همچنین تغییر الگوی کشت و روش آبیاری میتواند آب مورد نیاز کشاورزی را درصورت حذف آبهای آلوده تأمین کند.
مقاله پژوهشی
مجید خیاط خلقی؛ مسعود شفیعی فر؛ محمدحسین نوری قیداری
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 15-26
چکیده
جنوب تهران به دلیل موقعیت خاص خود دریافت کنندة حجم قابل توجهی از آبهای آلودة سطحی شهر تهران است. به دلایل زیست محیطی، بخش چشمگیری از این آب در آینده از سیستم منابع آب این منطقه حذف خواهد شد. هدف از این مطالعه بررسی راهکارهای قابل اجرا جهت مدیریت مناسب اراضی کشاورزی جنوب تهران است. با در دست داشتن مقادیر آبهای سطحی، آبهای ...
بیشتر
جنوب تهران به دلیل موقعیت خاص خود دریافت کنندة حجم قابل توجهی از آبهای آلودة سطحی شهر تهران است. به دلایل زیست محیطی، بخش چشمگیری از این آب در آینده از سیستم منابع آب این منطقه حذف خواهد شد. هدف از این مطالعه بررسی راهکارهای قابل اجرا جهت مدیریت مناسب اراضی کشاورزی جنوب تهران است. با در دست داشتن مقادیر آبهای سطحی، آبهای زیرزمینی، نیازهای کشاورزی، و سطح زیرکشت ابتدا دوازده گزینه مدیریتی طراحی شد. سپس هفت معیار: سطح زیر کشت، هزینة اولیه اجرای سیستم آبیاری، درآمد تولیدات کشاورزی، تعداد چاههای جدید، افت سطح آب، اعتمادپذیری سیستم، و اشتغالزایی، در ارزیابی گزینه‌ها مد نظر قرار گرفت. پس از تهیة جدول قضاوت شامل گزینه‌ها، معیارها، و مقادیر عددی اثرات هر گزینه بر معیار خاص، گزینة برتر با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره انتخاب شد. نتایج نشان میدهد که با احداث 30 حلقه چاه جدید، تغییر الگوی کشت، و استفاده از روش آبیاری تلفیقی سطحی و تحت فشار میتوان ضمن استفادة حداکثر از اراضی موجود برنامه مناسبی جهت مدیریت منابع آب و خاک این منطقه اجرا کرد.
مقاله پژوهشی
محمد مهران زاده؛ مرتضی شهیدزاده
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 27-42
چکیده
به منظور بررسی روشهای مختلف سمپاشی جهت کاهش و بهینهسازی مصرف سم در محصول چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 82-1381 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سمپاشی با سمپاش پشت تراکتوری بومدار، سمپاشی با سمپاش پشتی موتوری، سمپاشی ...
بیشتر
به منظور بررسی روشهای مختلف سمپاشی جهت کاهش و بهینهسازی مصرف سم در محصول چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 82-1381 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سمپاشی با سمپاش پشت تراکتوری بومدار، سمپاشی با سمپاش پشتی موتوری، سمپاشی با سمپاش پشتی بومدار مجهز به میکرونر، و بدون سمپاشی بودند. در این آزمایش دو مرحله سمپاشی اجرا شد، قبل از کاشت با استفاده از سم رونیت به میزان 2 لیتر در هکتار و دیگری بعد از کاشت در اوایل فصل رشد، با استفاده از سموم پیرامین (Pyramin)و بتانال (Betanal). در فواصل زمانی مختلف، با نمونهگیری از علفهای هرز در سطح پلاتها چگونگی اثر تیمارها بر تعداد و رشد علفهای هرز بررسی شد. صفات اندازهگیری شده شامل تعداد علفهای هرز، وزن تر و خشک علفهای هرز، و تعداد و وزن ریشة ذخیرهای چغندرقند (عملکرد) بود. نتایج تجزیه واریانس صفات اندازهگیری شده نشان داد که بین تعداد علفهای هرز در نمونهبرداری مرحله اول و دوم و تیمارهای آزمایشی اختلاف معنیداری وجود ندارد و بین وزن تر و خشک علفهای هرز و تعداد و وزن ریشة ذخیرهای (عملکرد) در تیمارهای مختلف مورد آزمایش در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنیداری وجود دارد. همچنین نتایج تجزیه واریانس صفات اندازهگیری شده نشان داد که با سمپاشی با سمپاش مجهز به میکرونر بالاترین عملکرد محصول چغندرقند به دست میآید و بقیة تیمارها در یک سطح آماری قرار دارند.
مقاله پژوهشی
فرزاد گودرزی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 43-54
چکیده
برای انبارداری دراز مدت سیبزمینی، هوادهی تودة محصول طی مدت نگهداری ضروری به نظر میرسد. آگاهی از میزان مقاومت تودة محصولات کشاورزی در برابر هوای در حال عبور، یکی از فاکتورهای اساسی در طراحی سیستمهای مورد استفاده در فرایندهای هوادهی یا خشک کردن این محصولات است. در این مطالعه، استفاده از یک دستگاه متشکل از بخشهای کمپرسور ...
بیشتر
برای انبارداری دراز مدت سیبزمینی، هوادهی تودة محصول طی مدت نگهداری ضروری به نظر میرسد. آگاهی از میزان مقاومت تودة محصولات کشاورزی در برابر هوای در حال عبور، یکی از فاکتورهای اساسی در طراحی سیستمهای مورد استفاده در فرایندهای هوادهی یا خشک کردن این محصولات است. در این مطالعه، استفاده از یک دستگاه متشکل از بخشهای کمپرسور هوا، دبی سنج جریان هوا، مخزن استوانهای شکل، و فشار سنج U شکل بود، میزان افت فشار استاتیک هوا حین عبور از لابهلای تودة محصولات سیبزمینی رقم مارفونا اندازهگیری و در قالب مدل ریاضی Shedd روابط رگرسیونی آنها با پارامترهای سرعت جریان هوا، عمق توده، درصد ناخالصی، و درصد رطوبت توده تعریف شد. بر این اساس: با افزایش سرعت جریان هوا، میزان افت فشار استاتیک هوا افزایش می‌یابد. با افزایش هر 25 سانتیمتر به عمق تودة محصول، افت فشار استاتیک 6/1 برابر میشود. با افزایش هر 2 درصد ناخالصی، میزان افت فشار هوا 33/1برابر میشود. با کاهش هر 4 درصد رطوبت محصول میزان افت فشاراستاتیک هوا 2/1برابر میشود.
مقاله پژوهشی
سیدعلی ایوب زاده؛ سعید گوهری اسدی؛ جمال محمد ولی سامانی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 55-70
چکیده
سرریزهای جانبی، سازه‌های منحرف کنندة جریان هستند که درشبکه های آبیاری و زهکشی، کنترل سیلاب، مهندسی بهداشت، و سیستمهای فاضلاب شهری کاربرد فراوانی دارند.روابطی که برای ضریب شدت جریان سرریز جانبی در کانال مستطیلی پیشنهاد شده است برای جریان آب صاف عاری از رسوب معتبر است اما غالباً در طبیعت جریان موجود در آبراههها ...
بیشتر
سرریزهای جانبی، سازه‌های منحرف کنندة جریان هستند که درشبکه های آبیاری و زهکشی، کنترل سیلاب، مهندسی بهداشت، و سیستمهای فاضلاب شهری کاربرد فراوانی دارند.روابطی که برای ضریب شدت جریان سرریز جانبی در کانال مستطیلی پیشنهاد شده است برای جریان آب صاف عاری از رسوب معتبر است اما غالباً در طبیعت جریان موجود در آبراههها حاوی مقادیری از مواد رسوبی است که تاثیر آنها در ضرایب شدت جریان سازههاباید لحاظ گردد. تحلیل ابعادی در سرریزهای جانبی با وجود بار معلق نشان میدهد ضریب شدت جریان را میتوان تابعی از عدد فرود بالادست Fr1، عمق نسبی(y1/P)، و غلظت جریان (X) درنظر گرفت. به منظور مطالعة این تأثیر، مدل آزمایشگاهی با سرریز به طول 50 سانتی متر در سه ارتفاع 4، 5، و 6 سانتی متر و عرض کانال اصلی 20 سانتیمتر ساخته شده است. شیب کف کانال به مقدار ثابت 001/0 در نظر گرفته شد. از پودر سیلیس به عنوان مادة رسوبی در چهار غلظت 3000، 5700، 10500 و 19500 قسمت در میلیون قسمت استفاده شد که به وسیلة سیستم چرخشی رسوب به همراه فلوم شیبپذیر به طول 10 متر و عرض 30 سانتی متر و ارتفاع 45 سانتی متر تأمین شده است. نتایج آزمایشها نشان میدهد که با افزایش غلظت جریان، سرعت جریان افزایش و مقدار افت جریان در طول سرریز جانبی کاهش می‌یابد. ضریب شدت جریان برای غلظت 19500 قسمت در میلیون قسمت تا حدود 15 درصد افزایش نشان داده است. با توجه به تحلیل ابعادی، رابطهای خطی برای ضریب شدت جریان به عنوان تابعی از سه پارامتر، عدد فرود بالادست، عمق نسبی، و غلظت جریان پیشنهاد میشود که ضریب شدت جریان را در شرایط وجود بار معلق و در محدوده آزمایشهای انجام شده برآورد میکند.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا سالمی؛ لاله مشرف
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 71-84
چکیده
در مدیریت آبیاری، کم‌آبیاری روشی است که بر اساس آن ضمن وارد نیامدن خسارات شدید به گیاه در اثر تنش خشکی، در مقدار آب آبیاری صرفه‌جویی میشود. غلات از جمله محصولات زراعی هستند که امکان به کارگیری مدیریت کم‌آبیاری برای آنها وجود دارد. به منظور مشخص کردن اثر کم‌آبیاری بر خصوصیات کیفی ذرت دانه‌ای (ارقام 647 و 704)، تحقیقی سه ساله ...
بیشتر
در مدیریت آبیاری، کم‌آبیاری روشی است که بر اساس آن ضمن وارد نیامدن خسارات شدید به گیاه در اثر تنش خشکی، در مقدار آب آبیاری صرفه‌جویی میشود. غلات از جمله محصولات زراعی هستند که امکان به کارگیری مدیریت کم‌آبیاری برای آنها وجود دارد. به منظور مشخص کردن اثر کم‌آبیاری بر خصوصیات کیفی ذرت دانه‌ای (ارقام 647 و 704)، تحقیقی سه ساله (80-1378) با چهار تیمار آبیاری شاهد، آبیاری کامل، 80 درصد آبیاری کامل و 60 درصد آبیاری کامل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به صورت بلوک خرد شده با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کبوترآباد اصفهان اجرا شد. قبل از شروع کاشت، نسبت به نمونهگیری آب، خاک و انجام آزمایشهای مورد نیاز اقدام شد. میزان کود مصرفی طبق نتایج آزمون خاک و دستورالعمل مؤسسه تحقیقات خاک و آب تعیین گردید. در مهر ماه هر سال پس از عملیات برداشت خصوصیات کیفی محصول شامل: درصد چربی، پروتئین، خاکستر، و عملکرد دانه اندازهگیری و داده‌های ثبت شده در مدت سه سال آزمایش تجزیة مرکب گردید. نتایج نشان داد که اثر رقم روی هیچ یک از صفات مورد اندازهگیری معنیدار نیست و از نظر عملکرد محصول تفاوت معنیدار (05/0£p ) بین تیمارهای آبیاری وجود دارد. همچنین مشخص شد که اثر تیمارهای آبیاری بر درصد پروتئین، چربی، و خاکستر معنیدار نیست. بیشترین میزان چربی و خاکستر در تیمار آبیاری کامل و کمترین آن در تیمار 60 درصد آبیاری کامل به دست آمد. مقدار پروتئین نیز در تیمار 60 درصد آبیاری کامل، حداکثر بود. یافته‌ها نشان داد با در نظر گرفتن بررسی‌های آماری و اهمیت بهنیه‌سازی آب مصرفی با کم‌آبیاری و بر اساس مقادیر کارآیی مصرف آب (WUE)، تیمار 60 درصد آبیاری کامل بر سایر تیمارها برتری دارد و به عنوان یک روش مدیریتی کارآمد در آبیاری مزارع ذرت توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
سیدحمیدرضا صادقی؛ نصرت الله صفائیان؛ سبحان الله قنبری
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 85-98
چکیده
میزان فرسایش و تولید رسوب در سطح حوزههای آبخیز به اثر شرایط پیچیدة حاکم بر حوزه، کنترل گردیده و لذا مطالعة آنها برای درک مسایل موجود و مدیریت آن ضروری است. در این تحقیق، ابتدا 7، 3، و 3 زیر حوزة آبخیز به ترتیب جنگلی، مرتعی، و کشاورزی در حوزة آبخیز معرف کسیلیان واقع در دامنة شمالی البرز و با شرایط تقریباً مشابه فیزیکی، اقلیمی، ...
بیشتر
میزان فرسایش و تولید رسوب در سطح حوزههای آبخیز به اثر شرایط پیچیدة حاکم بر حوزه، کنترل گردیده و لذا مطالعة آنها برای درک مسایل موجود و مدیریت آن ضروری است. در این تحقیق، ابتدا 7، 3، و 3 زیر حوزة آبخیز به ترتیب جنگلی، مرتعی، و کشاورزی در حوزة آبخیز معرف کسیلیان واقع در دامنة شمالی البرز و با شرایط تقریباً مشابه فیزیکی، اقلیمی، زمین شناسی، و خاکشناسی انتخاب شد تا در خصوص عملکرد آنها در ایجاد فرسایش و تولید رسوب ارزیابیهای لازم صورت پذیرد. برای دستیابی به اهداف مورد نظر، سه شاخص رسوب رسیده به خروجی زیرحوزهها، حجم رسوب جمع شده در جعبههای گرلاچ، و شکلهای مختلف فرسایش در این ارزیابی مد نظر قرار گرفتند. به دلیل محدود بودن تعداد رگبارها در دورة مورد مطالعه، امکان استفاده از اولین شاخص وجود نداشت. از این رو مقدار رسوب بر جا گذاشته در جعبههای گرلاچ و مقدار کل انواع فرسایش برای ارزیابی نقش کاربری اراضی بر فرسایش خاک مد نظر قرار گرفت و سپس روابط بین خصوصیات فیزیکی و پوشش گیاهی زیرحوزههای مورد مطالعه تهیه گردید. نتایج نشان میدهد که کاربریهای مختلف در منطقة مورد مطالعه نه تنها بر پیدایش انواع فرسایش، بلکه بر شدت آنها نیز تأثیرگذار است. وجود فرسایش سطحی در هر کاربری، فرسایش آبکندی در آبخیزهای جنگلی، فرسایش شیاری در آبخیزهای مرتعی، و لغزش در کاربری کشاورزی از یافتههای این تحقیق است.
مقاله پژوهشی
بهروز عرب زاده؛ علیرضا توکلی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 99-110
چکیده
به منظور بهبود بهرهوری آب وارزیابی اقتصادی کم‌آبیاری در شالیزارها به روش خشکه کاری، آزمایشی بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار برای برنج رقم طارم در مدت دو سال زراعی (80-1379 و 79-1378)در مزرعة تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور، مازندران(آمل) به اجرا درآمد. تیمارهای هفتگانه آبیاری شامل مدیریت‌های مختلف غرقاب متناوب در مراحل ...
بیشتر
به منظور بهبود بهرهوری آب وارزیابی اقتصادی کم‌آبیاری در شالیزارها به روش خشکه کاری، آزمایشی بر پایة طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار برای برنج رقم طارم در مدت دو سال زراعی (80-1379 و 79-1378)در مزرعة تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور، مازندران(آمل) به اجرا درآمد. تیمارهای هفتگانه آبیاری شامل مدیریت‌های مختلف غرقاب متناوب در مراحل رشد بود. برای تحلیل اقتصادی از روش بودجه‌بندی جزیی وشاخص نسبت درآمد ناخالص به هزینة تولید ومیزان سود خالص استفاده شد. در تجزیه وتحلیل اقتصادی مشخص شد که تیمار3T (تیماری که پس از گذشت 30روز از مرحلة بذرپاشی دارای ارتفاع آب متناوب (صفر تا 5 سانتیمتر) در طی دورة رشد است) دارای نسبت درآمد ناخالص به هزینة تولید برابر57/1 است وبا 25 درصد کاهش آب مصرفی نسبت به شاهد، تنها 8 درصد افت عملکرد دارد، وسود خالص به ازای واحد آب مصرفی آن نسبت به شاهد (تیماری که پس از گذشت 30 روز از مرحلة بذرپاشی دارای ارتفاع آب 5 سانتیمتر و غرقاب دائم در سرتاسر دورة رشد است) 4/19 درصد بیشتر است. میزان عملکرد برنج سفید تیمار 3T برابر 2017 کیلوگرم در هکتار است. بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق، یکی از روشهای مدیریت آب در راستای ارتقای بهرهوری از آب کشاورزی وکسب سود بیشتر، استفاده ازبرنامه بهینه کم‌آبیاری در شیوه کشت خشکه‌کاری در مناطق مناسب است.
مقاله پژوهشی
جلال محمدزاده؛ رضا فامیل مومن؛ ندا مفتون آزاد
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 111-124
چکیده
هدف از پوستگیری دانة کلزا کاهش مقدار فیبر، بهبود ارزش غذایی کنجاله، و بالا بردن راندمان استخراج و کیفیت روغن است. اتصال بین پوسته و مغز دانه بسیار قوی است، لذا قبل از پوستگیری دانهها باید مشروط شوند. بدین منظور دانة کلزا، تحت تأثیر دو تیمار مرطوب کردن شامل خیساندن در آب مقطر با دمای 22 درجة سانتیگراد به مدت 70 ...
بیشتر
هدف از پوستگیری دانة کلزا کاهش مقدار فیبر، بهبود ارزش غذایی کنجاله، و بالا بردن راندمان استخراج و کیفیت روغن است. اتصال بین پوسته و مغز دانه بسیار قوی است، لذا قبل از پوستگیری دانهها باید مشروط شوند. بدین منظور دانة کلزا، تحت تأثیر دو تیمار مرطوب کردن شامل خیساندن در آب مقطر با دمای 22 درجة سانتیگراد به مدت 70 و 100 دقیقه، بخار دادن با بخار اشباع و بخار تحت فشار هر کدام به مدت 5 و 10 دقیقه، و سپس تیمار خشک کردن در سه سطح، آفتابی، هوای گرم 55، و 65 درجة سانتیگراد قرار گرفتند. نتایج نشان داد روش خیساندن به مدت 100 دقیقه و خشک کردن در دمای 65 درجه سانتیگراد بیشترین راندمان پوستگیری (5/86 درصد) را دارد، در حالی که استفاده از بخار اشباع به مدت 5 دقیقه و خشک کردن آفتابی دارای کمترین راندمان پوستگیری است. مقایسة میانگینها نیز نشان داد که مقدار روغن در دو روش خیساندن به مدت 70 و 100 دقیقه و خشک کردن در دماهای 55 و 65 درجة سانتیگراد تفاوت معنیداری دیده نشد، اگرچه نسبت به سایر روشها بالاتر بود. شرایط مختلف پوستگیری نیز در تمامی موارد بر مقدار اسیدیته و عدد پراکسید، یا به عبارت دیگر کیفیت روغن استحصالی تأثیر معنیداری نداشته است.
مقاله پژوهشی
مهدی قیصری؛ سیدمجید میرلطیفی؛ مهدی همایی؛ محمداسماعیل اسدی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 125-142
چکیده
برای تدوین برنامة آبیاری مناسب و اِعمال مدیریت کارآ و آگاهانه، تعیین ضریب گیاهی بر مبنای مراحل مختلف رشد و نیز تخمین تبخیر- تعرق گیاه ضروری است. ضریب گیاهی در چهار مرحلة رشد (مراحل اولیه، توسعه، میانی، و نهایی) برخی گیاهان را سازمان خواربار و کشاورزی جهانی ارائه داده است. اما مقادیر ضرایب گیاهی ارائه شده در مراحل رشد ثابت یا دارای ...
بیشتر
برای تدوین برنامة آبیاری مناسب و اِعمال مدیریت کارآ و آگاهانه، تعیین ضریب گیاهی بر مبنای مراحل مختلف رشد و نیز تخمین تبخیر- تعرق گیاه ضروری است. ضریب گیاهی در چهار مرحلة رشد (مراحل اولیه، توسعه، میانی، و نهایی) برخی گیاهان را سازمان خواربار و کشاورزی جهانی ارائه داده است. اما مقادیر ضرایب گیاهی ارائه شده در مراحل رشد ثابت یا دارای شیب ثابت هستند. بنابراین، در راستای افزایش دقت برآوردهای روزانه نیاز آبی گیاهان لازم است، ضرایب گیاهی و تبخیر- تعرق گیاهان روزانه برآورد شود. هدف از این پژوهش، تعیین ضریب گیاهی بر مبنای مراحل رشد ذرت علوفه‌ای و تخمین مقدار تبخیر - تعرق روزانه در سیستم آبیاری بارانی در منطقه نیمه خشک ورامین است. بدین منظور، رطوبت خاک در 18 کرت آزمایشی تا عمق 180 سانتیمتر با نوترون‌متر اندازهگیری و تبخیر- تعرق گیاه به روش بیلان حجمی آب خاک محاسبه شد. همچنین، تبخیر ـ تعرق مرجع به روش فائو ـ پنمن ـ مانتیث محاسبه گردید. ”ضریب گیاهی“ و ”نسبت تبخیر ـ تعرق ذرت به تبخیر از تشتک“، بهصورت تابعی از ”روز پس از کاشت“، ”درجه روز رشد“، و ”شاخص سطح برگ“ با ضریب همبستگی بین 80/0 تا 93/0 تعیین شد. ضریب گیاهی در مراحل اولیه، توسعه، میانی، و نهایی رشد ذرت علوفه‌ای به ترتیب 45/0، 9/0، 13/1، و 7/0 بهدست آمد. بیشترین و کمترین مقدار ”تبخیر ـ تعرق ذرت به تبخیر از تشتک“ به ترتیب 39/0 در مرحله اولیة رشد و 88/0 در مرحله میانی رشد رخ داد. در مدت زمان 90 روز دورة رشد، تبخیر- تعرق تجمعی ذرت علوفه‌ای بر اساس بیلان آب خاک، 695 میلی‌متر بهدست آمد. در حالیکه تبخیر- تعرق تجمعی مرجع با استفاده از معادلة فائو- پنمن- مانتیث، 815 میلی‌متر برآورد شده است.
مقاله پژوهشی
جمال احمد آلی؛ محمدجواد خانجانی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 143-158
چکیده
کنترل رسوب ورودی به آبگیر از رودخانه‌های آبرفتی از مشکل‌ترین کارهایی است که مهندسان هیدرولیک با آن مواجه هستند. یکی از راه‌های کنترل رسوب در دهانة آبگیرها، به‌کاربردن صفحات مستغرق است. با کارگذاری صفحات مستغرق تحت آرایش و ابعاد مشخص جلو دهانة آبگیر، مقطع عرضی بستر جلو آبگیر تغییر میکند و عمق جریان افزایش می‌یابد. در ...
بیشتر
کنترل رسوب ورودی به آبگیر از رودخانه‌های آبرفتی از مشکل‌ترین کارهایی است که مهندسان هیدرولیک با آن مواجه هستند. یکی از راه‌های کنترل رسوب در دهانة آبگیرها، به‌کاربردن صفحات مستغرق است. با کارگذاری صفحات مستغرق تحت آرایش و ابعاد مشخص جلو دهانة آبگیر، مقطع عرضی بستر جلو آبگیر تغییر میکند و عمق جریان افزایش می‌یابد. در نتیجه، از ورود رسوبات بار بستر و بار معلق به مقدار قابل توجهی کاسته میشود. در این مطالعه، تئوری اثر صفحات مستغرق در کنترل رسوب در دهانة آبگیرها بررسی شده است و با توجه به این تئوری، آرایش و ابعاد سیستم صفحات مستغرق جلو دهانة آبگیر بهینه شده است. هدف از بهینهسازی، به دست آوردن آرایش و ابعادی از سیستم صفحات مستغرق است که عمق جریان جلو دهانة آبگیر ماکزیمم شود تا بهترین نتیجه از به کار بردن صفحات مستغرق به دست آید. برای بهینهسازی، از روش جهات امکان‌پذیر استفاده شده است. در این روش، فاصلة طولی بین ردیف صفحات، زاویة تلاقی جریان با صفحات، فاصلة عرضی بین صفحات، ارتفاع صفحات، و نسبت ارتفاع صفحات به طول صفحات به عنوان متغیر در نظر گرفته شده و نتیجة حاصل با محاسبات اُدگارد و وانگ مقایسه شده است، که این جواب در مقایسه با محاسبات اُدگارد و وانگ نتیجة بهتری را نشان میدهد. نتایج حاصل بیانگر این واقعیت است که برای جلوگیری از ورود رسوبات به داخل هر دهانة آبگیر با مشخص بودن پارامترهای جریان و رسوب رودخانه، ابتدا آرایش و ابعاد سیستم صفحات مستغرق جلو دهانة آبگیر بهینه شود و سپس پارامترهای بهینه شده، جهت طراحی سیستم صفحات مستغرق به کار رود تا بهترین نتیجه، که همان ماکزیمم کردن عمق جریان جلو دهانة آبگیر است، به دست آید.
مقاله پژوهشی
حسین چاجی؛ هادی افشار چمن آباد؛ حسین جمیلی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1385، صفحه 159-174
چکیده
بعضی از روشهای رایج خاکورزی بدون افزایش عملکرد باعث هدر دادن منابع ملی میشوند. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر خاکورزی بر عملکرد پنبه در ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر با خاک سیلتی- لوم و با استفاده از طرح آماری اسپلیت پلات با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل دو سطح: زیرشکنی به عمق 55-50 سانتیمتر و بدون زیرشکنی و فاکتور ...
بیشتر
بعضی از روشهای رایج خاکورزی بدون افزایش عملکرد باعث هدر دادن منابع ملی میشوند. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر خاکورزی بر عملکرد پنبه در ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر با خاک سیلتی- لوم و با استفاده از طرح آماری اسپلیت پلات با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل دو سطح: زیرشکنی به عمق 55-50 سانتیمتر و بدون زیرشکنی و فاکتور فرعی شامل سه سطح: شخم با گاوآهن برگرداندار، یکبار شخم با ساقه فاروئر3، و دو بار شخم با ساقه فاروئر بود. نتایج نشان میدهد که در عمق صفر تا 30 سانتیمتر، زیرشکنی به همراه گاوآهن برگرداندار بیشترین و یکبار ساقه فاروئر بدون زیرشکنی کمترین میزان کاهش شاخص مخروط خاک (CI) را داشته اند. اثر متقابل زیرشکنی و شخم رویمیانگین وزنی قطر کلوخهها (MWD)در سطح 5 درصد معنیدار میشود، یکبار ساقه فاروئر بدون زیرشکنی کمترین MWD و زیرشکنی به همراه برگرداندار بیشترین MWD را دارد. برهمکنش زیرشکنی و شخم روی درصد استقرار بوته، عمق نفوذ ریشه، و عملکرد پنبه از نظر آماری معنیدار نیست. تیمار بدون زیرشکنی و برگرداندار کمترین و زیرشکنی به همراه دو بار ساقه فاروئر بیشترین درصد استقرار بوته و عملکرد را دارد. اثر متقابل شخم و زیرشکنی روی بهرهوری مصرف سوخت در سطح یک درصد دارای اختلاف معنیدار است. یکبار ساقه فاروئر بدون زیرشکنی بیشترین و زیرشکنی به همراه برگرداندار کمترین بهرهوری مصرف سوخت را دارد. جمعبندیها نشان میدهد که در شرایط این آزمایش یکبار شخم با استفاده از ساقه فاروئر مناسبترین روش تهیة بستر بذر برای کشت پنبه است.
